Skessuhorn - 22.11.2017, Blaðsíða 26

MIÐVIKUDAGUR 22. NÓVEMBER 201726
Pennagrein
Kostnaður á rekstri sjóðanna sem
eru 23 að tölu er hátt í tíu milljarð-
ar á ári. Til samanburðar má benda
á að rekstrarkostnaður Trygginga-
stofnunar ríkisins (TR) var sam-
kvæmt fjárlögum ársins 2016; 1,6
milljarður, þó svo að starfsemi TR
sé margfalt flóknari en starfsemi
frjálsu lífeyrissjóðanna. Hjá TR
er sýslað um ellilífeyrisbætur, ör-
orkubætur, barnabætur, húsaleigu-
bætur, vaxtabætur og fleira. Hjá
frjálsu líeyrissjóðunum er aðeins
um ellilífeyrisbætur og örorkubæt-
ur að ræða. Að vísu þurfa þeir að
fylgast með innkomu til sjóðanna
og ávöxtun fjármagnsins, en mikið
fjári virðist það vera erfiður rekst-
ur að kostnaður þeirra skuli vera
6-7 sinnum meira en hjá TR. Auð-
söfnun frjálsu lífeyrissjóðanna er
brjálæði. Þar er spilað með sparifé
launafólks af pókerspilamönn-
um sjóðanna um framtíðarafkomu
eldra fólks að loknu ævistarfi. Mörg
dæmi eru um þetta. Ég nefni t.d
miljarða tap á fjárfestingum í kís-
ilverum í Helguvík og á Grundar-
tanga og fleira mætti nefna.
Það er til háborinnar skamm-
ar fyrir stjórnendur sjóðanna, að
sáralítill hluti fjármuna sjóðanna
hefur verið notaður til samfélags-
legrar uppbyggingar t.d. byggingar
lítilla hagkvæmra íbúða fyrir eldra
fólk og ungt fólk, sem er að byrja
búskap. Þeir hafa aftur á móti lán-
að fasteignafélögum (bröskurum)
ómældar upphæðir til kaupa á íbúð-
um, sem eru svo oft leigðar þessu
gamla og unga fólki á okurvöxtum.
Meðal leiguverð á íbúð á mánuði
í Reykjavík 2016 var 2500 kr. per
fermetra, sem gerir í leigu á 80 fer-
metra íbúð 200 þúsund á mánuði x
12 = 2,4 milljónir á ári. Ný 80-85
fermetra íbúð í blokk í Reykjavík
kostar tæpar 40 milljónir og ef líf-
eyrissjóðirnir byggðu og ættu slík-
ar íbúðir, leigðu þær út og krefð-
ust 3,5% ávöxtunar (sem er yfirlýst
lágmarksávöxtunarkrafa sjóðanna)
af kostnaðarverði íbúðarinnar í
leigutekjur þá yrði kostnaður leigj-
enda tæplega helmingi minni eða
3,5% af 40 milljónum = 1,4 milljón
á ári. Fleira hef ég verið að skoða í
skammdeginu um mismunandi að-
ferðir við að tryggja eldra fólki elli-
lífeyri að ævistarfi loknu. Launa-
maður með 5 milljóna króna laun
á ári leggur til lífeyrissjóðanna 4%
af launum sín þ.e. 200 þúsund og
vinnuveitandi 10% þ.e. 500 þús-
und. Samtals 700 þúsund á ári. Á
40 ára starfsævi sinni t.d. frá 25 ára
til 65 ára hefur þetta árlega fram-
lag með 3% vöxtum sem hægt er
fá í öllum bönkum (hálfri prósentu
lægri vexir en lífeyrissjóðirnir krefj-
ast) orðið að 62 milljónum króna.
Meðalævi Íslendinga 83 ár og ef við
deilum 18 árum (65 mínus 83) í 62
milljónir þá gerir það 3.445.000 í
árslaun fyrir utan vexti af innstæðu
fjármagnsins á hverjum tíma. Á
söfnunarfé í lífeyrissjóðunum er
enginn erfðaréttur, þannig að látist
eigandi fjárins stuttu áður en 67 ára
aldri er náð, þá fær lífeyrissjóður-
inn allt það fé sem safnast hefur til
þess eiganda, sem gæti verið allt að
62 milljónum króna.
Þessar augljósu staðreyndir ættu
að nægja til þess að gjörbreyta því
kerfi sem nú er til tryggingarfram-
færslu eldra fólks að loknu ævistarfi.
Þessu kolvitlausa kerfi verður að
breyta og taka upp gegnumstreym-
iskerfi, eins og t.d. sænska kerfið
sem er talið það besta í heimi.
Hafsteinn Sigurbjörnsson.
Nokkrar staðreyndir um hringa-
vitleysu lífeyrissjóðakerfisins
„Það kom að því að hleðslustöðin
fyrir rafbíla í Búðardal yrði notuð.
Eru þetta fyrstu og einu viðskipta-
vinirnir sem starfsfólk Dalabyggðar
hefur orðið vart við. En nú hlýtur
notkunin að fara að aukast,“ skrif-
ar Bogi Kristinsson í Búðardal við
þessa mynd sem hann tók síðast-
liðinn miðvikudag. Á myndinni eru
Elmar Þórðarson talmeinafræðing-
ur og Ásþór Ragnarsson sálfræðing-
ur á Akranesi sem leið áttu um hér-
aðið í liðinni viku og tóku straum á
Tesluna. Rafhleðslustöðin í Búðar-
dal var sett upp fyrr á þessu ári.
mm/ Ljósm. Bogi Kristinsson.
Urðu fyrstir til að nota
rafhleðslustöðina í Búðardal
Íslandsmeistaramótið í 25 metra
laug fór fram um helgina. Sund-
félag Akraness sendi ellefu sund-
menn til keppni, en alls tóku 142
þátt í mótinu. Áttu sundgarpar
af Akranesi góðu gengi að fagna
um helgina, en þeir syntu samtals
24 sinnum til úrslita í mótinu og
sneru heim með fjögur verðlaun,
þar af einn Íslandsmeistaratitil. Þá
varð Skagakonan Inga Elín Cryer,
sem keppir fyrir Ægi, Íslands-
meistari í 100 metra flugsundi og
synti til silfurverðlauna í 50 metra
flugsundi.
Ágúst Júlíusson varð Íslands-
meistari í 100 m flugsundi á tím-
anum 54,62 sem er aðeins 0,07 frá
Akranesmetinu hans síðan í fyrra.
Með sundinu tryggði Ágúst sér
þátttökurétt á Norðurlandameist-
aramótinu. Í sama sundi var Atli
Vikar Ingimundarson að bæta sig
vel og hafnaði í fjórða sæti, aðeins
0,25 sek frá bronsinu. Hann synti
á tímanum 58,83 sek.
Í 50 m flugsundi var hörð bar-
átta á milli fyrsta og þriðja sætis.
Ágúst varð í þriðja sæti á tímanum
24,60, aðeins 0,19 sekúndum frá
fyrsta sætinu.
Sævar Berg var kraftmikill í
bringusundinu þar sem hann náði
lágmarki á NM í 50 metrum á tím-
anum 30,52 og hafnaði í þriðja
sæti. Hann bætti tímann sinn um
sekúndu í 100 m og náði öðru sæti
ásamt því að vera í öðru sæti í 200
m bringusundi.
Brynhildur Traustadóttir, sem
einmitt er rætt við á öðrum stað í
blaðinu, náði lágmarki á Norður-
landameistaramótið í 400 m skrið-
sundi og hafnaði í 5. sæti á móti
mörgum öflugum sundmönnum.
Í 4x100 m fjórsundi settu þeir
Atli Vikar, Sævar Berg, Sindri
Andreas og Ágúst frábært Akra-
nesmet á tímanum 4.01.62 en
gamla metið var 4.04.48 og var
síðan 2015. Þeir voru aðeins 0,5
sek frá bronsinu.
Í 4x100 m skriðsundi karla unnu
þeir Atli Vikar, Sævar Berg, Sindri
Andreas og Ágúst brons.
Í 4x200 m skriðsundi lentu þeir
Atli Vikar, Sindri Andreas, Sævar
Berg, Erlend í fjórða sæti.
Stelpurnar enduðu í fimmta sæti
í 4x100 m fjórsundi en þá sveit
skipuðu þær Una Lára, Brynhild-
ur, Ragnheiður og Ásgerður.
Í 4x100 m skriðsundi náðu
þær Brynhildur, Ásgerður, Eyrún
og Una Lára 6. sæti á tímanum
4.12.34 sek. en það var bæting um
3 sekúndur frá því í fyrra.
Blönduð boðsundssveit í 4x100
m skriðsundi tók einnig þátt og
náðu 6. sæti en í henni voru þau
Sindri Andreas, Eyrún, Ragnheið-
ur og Enrique.
hhf/kgk
Sundfólk af Akranesi
gerði gott mót
Keppendur Sundfélags Akraness á Íslandsmeistaramótinu í 25 metra laug.
Ljósm. Sundfélag Akraness.
Snorrastofa í Reykholti minn-
ist Fullveldisdags Íslendinga með
því að Borgþór S. Kjærnested rit-
höfundur flytur fyrirlestur í Bók-
hlöðu Snorrastofu, þriðjudaginn
28. nóvember næstkomandi, um
dagbækur Danakonungs, Krist-
jáns X. Hann fékk leyfi Mar-
grétar drottningar til að lesa dag-
bækur afa hennar, þar sem skráð
eru samskipti hans við Íslend-
inga og íslenskar aðstæður á ár-
unum 1908-1932. Bækurnar byrj-
aði hann að skrá 1908 eftir að hið
svokallaða „Uppkast“ var fellt í at-
kvæðagreiðslu á Íslandi.
Kristján konungur skrifaði
margar dagbækur samhliða. Eina
um persónulegar tilfinningar sínar
og viðhorf, eina um hestana sína,
eina um sjálfan sig sem krónprins
og síðan sem konung Danmerkur
frá 1912 og svo um samskiptin við
Ísland og Íslendinga frá 1908 fram
til ársins 1932. Þá hætti hann alveg
að skrá þær. Um er að ræða 500
handritaðar blaðsíður í stílabókum
sem eru lokuð gögn fram til ársins
2112, eða í 160 frá andláti drottn-
ingar hans, Alexandrínu, 1952.
Sögufélag Íslands undirbýr nú
sérstakt leyfi til að gefa bækurnar
út í íslenskri þýðingu Borgþórs,
en fyrrv. forseti félagsins, Guðni
Th. Jóhannesson nú forseti lands-
ins, fylgdist náið með framvindu
skráningar þeirra 2011 til 2015.
Borgþór Vestfjörð Svavars-
son Kjærnested er fæddur 1943
í Sandgerði en ólst upp að Ásum
í Stafholtstungum. Hann hefur
dvalið langdvölum í Finnlandi og
stundað blaða- og fréttamennsku
um norræn málefni við fjölmarg-
ar fréttastofur. Hann hefur einnig
starfað við leiðsögn og fararstjórn
erlendra gesta á Íslandi og stundað
ritstörf og þýðingar.
Fyrirlesturinn hefst að venju kl.
20:30, þar sem boðið er til kaffi-
veitinga og umræðna að fyrirlestri
loknum. Aðgangur er kr. 500.
-fréttatilkynning
Lesið milli lína í
dagbókum Kristjáns X.
Borgþór S Kjærnested flytur fyrirles-
turinn.
Fyrirlesturinn byggir á dagbókarfærslum Kristján X. Danakonungs sem hér situr
tignarlegan hvítan hest í einni Íslandsferð sinni.