Skessuhorn - 25.07.2018, Qupperneq 22

MIÐVIKUDAGUR 25. JÚlÍ 201822
Framkvæmdir við nýtt fiskvinnslu-
hús Guðmundar Runólfssonar hf
ganga vel en nú er komin mynd á
bygginguna og byrjað að setja þak-
ið. Skip útgerðarinnar; Helgi SH og
Hringur SH fara á sjó á næstu dög-
um en vinnsla á að hefjast á mánu-
daginn. Það verður því væntanlega
mikill hamagangur í öskjunni þegar
vinnsla hefst með allar þessar fram-
kvæmdir í gangi og það mun vænt-
anlega mikið mæða á starfsmönn-
um fyrirtækisins.
tfk
Sveinn Björnsson hefur rekið garð-
yrkjustöðina Varmaland við Reyk-
holt í Borgarfirði í 54 ár. „Ég ólst
upp hérna og ólst upp við þetta.
Pabbi minn var í ræktun og ég var
löngu farinn að vinna við þetta áður
en ég tók við af honum. Svo deyr
pabbi árið 1971 aðeins 59 ára gam-
all. Allar systur mínar voru þá flutt-
ar að heiman og ég sjálfkrafa tek við
ræktuninni,“ segir Sveinn sem var
aðeins 19 ára gamall þegar hann
byrjaði í garðyrkju og hefur alla
tíð eftir það stundað tómatarækt-
un. Sveinn ræddi við Skessuhorn
um þróun í tómataræktun í garð-
yrkjustöðinni sinni að Varmalandi
í Reykholti.
Gróf upp flesta
grunna sjálfur
Ekkert af upphaflegu gróðurhús-
unum sem byggð voru á árunum
eftir 1938 standa enn. Sveinn hóf
uppbyggingu á landinu árið 1964,
þá 19 ára gamall, og hefur bætt við
gróðurhúsum alveg til ársins 2008.
Þau þekja nú um 2000 fermetra
lands. „Ég gróf upp flesta grunna
með skóflu nema fyrir síðasta hús-
inu, enda var ég ungur og frískur
þá,“ segir Sveinn sem einnig byggði
öll sín gróðurhús sjálfur. „Ég fékk
líka hjálp úr sveitinni. Til dæm-
is þegar þurfti að glerja þá var best
að gera það allt í einum rykk. Ef
maður tók pásu frá framkvæmdum
þá var meiri hætta á að vindurinn
myndi koma og sprengja upp gler-
ið sem væri þegar búið að leggja.
Ég hringdi því á flesta bæi í ná-
grenninu og fékk oft um tíu menn
með mér í lið og þannig myndaðist
skemmtileg stemning. Ég kallaði
þá glerkallana mína,“ segir hann og
hlær.
Stöðug vinna
Á Varmalandi eru um 4500 tóm-
ataplöntur og þarf stöðugt að vera
að hlúa að ræktuninni sem hefst í
desembermánuð ár hvert. Þá byrjar
Sveinn að sá í bakka í uppeldishús-
inu. Þar fá plönturnar að vaxa í um
hálfan mánuð. Því næst er pottað úr
bökkunum og þá standa plönturnar
undir ljósi fram í miðjan febrúar og
stundum lengur. Það er nauðsyn-
legt fyrir plönturnar að vera undir
ljósi því það er svo dimmt á þess-
um tíma árs að plönturnar þríf-
ast ekki öðruvísi en undir birtunni.
„Um miðjan febrúar er dagsbirt-
an sögð vera nóg til að tómatapl-
antan þoli að fara út en oft ef það
er mikil dimmviða og rigningar-
tíð þá verða plönturnar ekki góðar,
þær þurfa svo mikla birtu,“ útskýr-
ir Sveinn. „Við byrjum svo að tína í
apríl og alveg fram í nóvember. Þá
hendi ég út og hreinsa öll húsin, og
notast við háþrýstidælu til að smúla
allt að innan. Svo sjóðum við jarð-
veginn með heitu vatni til að dauð-
hreinsa hann því oft getur ræktast
upp mygla og svoleiðis í húsunum
ef maður gerir það ekki. Þetta er
ótrúleg og endalaus vinna.“ Sveinn
bætir því líka við að uppskeran í
ár er töluvert minni en oft áður á
Varmalandi en það er út af fáum
sólardögum í vor og sumar en eins
og hann nefnir þá þurfa plönturnar
ljósið til að vera upp á sitt besta og
gefa vel af sér.
Betri tækni í dag
Töluvert hefur breyst frá því Sveinn
byrjaði fyrst í garðyrkju en á stöð-
inni hans á Varmalandi framleiðir
hann mun meira af tómötum í dag
en fyrrum. Margt af því er tækninni
að þakka. „Það er búin að vera gíf-
urleg þróun undanfarin ár í tækja-
búnaði og slíku. Í gamla daga var
þetta ofboðsins handavinna. Þeg-
ar maður var krakki þá sendi pabbi
mann út í hús til að tosa í böndin
sem opnuðu gluggana þegar það
var gott veður. Núna er þetta allt
tölvustýrt. Með tækninni er hægt
að stilla nákvæmlega á hvaða tíma
dags gluggarnir opnast og hvernig
hitinn er í rörunum. Þetta er miklu
þægilegra enda erum við að fram-
leiða miklu meira af tómötum í
dag,“ segir Sveinn þegar hann rifj-
ar upp þróunina yfir árin. Aðspurð-
ur út í hvernig honum þykir best
að borða tómatinn þá svarar hann.
„Mér finnast tómatarnir langbest-
ir svona volgir beint af plöntunni,“
segir hann að lokum með brosi á
vör. glh
Byrjað að
setja þak á
nýtt fisk-
vinnsluhús
G.Run
Hefur stundað tómataræktun í 54 ár
Borgfirðingurinn Sveinn Björnsson byrjaði 19 ára að starfa við garðyrkju
Gróðurhúsin þekja nú um 2000 fermetra á Varmalandi.
Sveinn Björnsson garðyrkjubóndi að Varmalandi.
Um 5000 tómataplöntur eru til ræktunar á garðyrkjustöðinni.
Tómatarnir eru yfirleitt tíndir af plönt-
unum áður en þeir verða fullþroskaðir.
Þessir verða eldrauðir eftir vikutíma,
eftirþroskinn er svo mikill.