Skessuhorn - 05.12.2018, Blaðsíða 12

MIÐVIKUDAGUR 5. DESEMBER 201812
Mikil vitundavakning um um-
hverfisvernd hefur orðið í samfé-
laginu okkar síðustu ár og eru flest-
ir orðnir meðvitaðir um að fara vel
með jörðina okkar. Einn mikilvæg-
ur þáttur í því er að flokka heim-
ilisúrganginn okkar svo hægt sé að
endurvinna hann sem mest. Í dag-
legri neyslu fellur til mikið af úr-
gangi sem í flestum tilfellum meng-
ar jörðina okkar á einn eða annan
hátt. Við getum minnkað þessa
mengun svo um munar með því að
bæði hugsa vel út í neyslumynstur
okkar og með því að flokka endur-
vinnsluefnin sérstaklega og koma
þeim í endurvinnsluferli. Blaða-
maður Skessuhorns kíkti við á
skrifstofu Gámaþjónustu Vestur-
lands á Akranesi og ræddi við þær
Lilju Þorsteinsdóttur rekstrarstjóra
og Líf Lárusdóttur markaðsstjóra
Gámaþjónustunnar hf. um mikil-
vægi endurvinnslu og hvað verður
um endurvinnsluefnin.
Endurvinnsluefni allt
handflokkað
Í ágúst síðastliðnum var eitt ár
frá því Gámaþjónusta Vesturlands
tók við sorphirðu á Akranesi en
fyrirtækið sinnir einnig sorphirðu
í Snæfellsbæ, Eyja- og Miklaholts-
hreppi, Búðardal, á Reykhólum og
víðar um landið. „Við sækjum úr-
ganginn hér á Akranesi á tvískipt-
um bíl þar sem við setjum almenn-
an úrgang í annað hólfið og endur-
vinnanlegt efni í hitt hólfið. Bæjar-
félögin ákveða sjálf hversu oft eigi
að tæma tunnurnar og svo er verk-
ið boðið út. Það er mikilvægt að
horft sé vandlega í umhverfisár-
hrif þegar sorphirða er boðin út og
þess sé gætt að sem mest hagræð-
ing sé af akstri eftir sorpi og endur-
vinnsluefni. Það er t.d. mikil óhag-
ræðing að aka eftir almennu sorpi
á tvískiptum bíl aðra hvora viku og
þurfa svo að fara sérferð þá þriðju
segir Lilja.
En hvað verður um endurvinn-
anlega efnið? „Við förum með það
allt í móttökustöðina okkar í Berg-
hellu í Hafnarfirði þar sem það er
flokkað,“ svarar Líf. „Núna í októ-
ber tókum við í notkun nýja flokk-
unarlínu sem endurvinnsluefnið
fer á, flokkunarlínan þeytir létta
efninu, eins og pappanum, upp en
þyngri hlutir eins og málmar falla
niður. Þetta auðveldar okkur tölu-
vert flokkunina en það er þó alltaf
allt yfirfarið í höndunum að lok-
um,“ bætir hún við.
Biðja fólk um að setja
ekki gler í endur-
vinnslutunnuna
Gámaþjónusta Vesturlands vill
koma því til skila til íbúa að gæta
þess vel hvað fer í endurvinnslu-
tunnurnar því stundum geti það
beinlínis verið skaðlegt þeim sem
vinna við flokkun. „Eitt af því sem
má alls ekki fara í endurvinnslu-
tunnurnar er gler. Það er fólk sem
sér um alla flokkun og við viljum
forðast að okkar starfsmenn séu
að skera sig í vinnunni, gler í end-
urvinnslutunnu getur því skapað
mikla hættu,“ segir Líf og bætir því
við að fyrir þá sem vilja flokka gler
megi koma með það og setja í sér-
stakan gám við starfsstöðvar Gáma-
þjónustunnar. Annars kemur gler
með almennum úrgangi. „Gler er
náttúrlegt efni sem getur nýst sem
millilag með sorpinu sem er grafið
í Fíflholtum. Gler sem safnað er sér
getur einnig nýst sem uppfyllingar-
efni við vegaframkvæmdir en okkur
vantar tilfinnanlega markvissari far-
veg fyrir gler þar sem það er tölu-
verður kostnaður fyrir bæjarfélög-
in sem fylgir því að urða og flytja
þetta efni,“ segir Lilja. „Best er
þó að endurnota glerkrukkur sem
lengst og hvet ég alla til að huga að
því í stað þess að farga þeim,“ bæt-
ir hún við.
Mikilvægt að skola
„Því miður lendum við líka stund-
um í því að fólk setji matarleifar eða
annan óendurvinnanlegan úrgang í
endurvinnslutunnuna en það smitar
út frá sér og skemmir jafnvel heilu
farmana,“ segir Líf og Lilja tekur
undir og bætir því við að hún hafi
til dæmis séð bleiur koma úr end-
urvinnslutunnunum. „Við förum
ekkert fram á að fólk sé að skrúbba
efnin áður en það fer í tunnuna en
það er gott að skola það vel. Ekki
bara vegna þess að annars gæti það
skemmt út frá sér heldur líka vegna
þess að þetta ferli getur tekið ein-
hvern tíma og þegar úrgangurinn
kemur á færibandið hjá þeim sem
flokka, getur verið komin mygla í
hann. Myglan verður svo að dufti
sem skapar óheilbrigt vinnuum-
hverfi fyrir starfsfólk okkar,“ segir
Líf. „Svo bara af virðingu við fólkið
sem vinnur við að flokka hjá okkur
vil ég biðla til allra að hugsa vel um
það sem fer í endurvinnslutunnuna.
Í endurvinnslutunnuna á bara að
fara efni sem hæft er í endurvinnslu,
annað fer í almennan úrgang. Við
vonum að allir íbúar hér á Vestur-
landi vilji vinna að þessu markmiði
með okkur að auka endurvinnslu og
minnka þar með úrgang til urðun-
ar. Það gerum við með því að flokka
vel og nýta þær lausnir til flokkunar
sem eru í boði,“ bætir Lilja við.
Allar umbúðir
En hvað er það sem á að fara í end-
urvinnslutunnuna? „Einfalda við-
miðið eru umbúðir. Allar umbúðir,
hvort sem þær eru úr plasti, pappa
eða málmi. En einnig eiga líka öll
dagblöð og önnur blöð og papp-
ír heima í endurvinnslutunnunni,“
útskýrir Lilja og bætir því við að
þegar fólk kaupir vörur í umbúð-
um sé búið að leggja á þær ákveð-
inn toll, svokallað úrvinnslugjald.
Úrvinnslusjóður sér svo um ráð-
stöfun þessa gjalds, með það að
markmiði að skapa hagræn skilyrði
fyrir endurnýtingu úrgangs með-
al annars með því að senda það úr
landi þar sem það er notað til end-
urvinnslu en einnig til orkunýting-
ar. Úrvinnslugjaldið virkar því sem
hvati á innflutningsfyrirtækin til að
minnka notkun umbúða.
„En ég veit að það er oft rugl-
ingslegt fyrir fólk hvað má að fara í
endurvinnslutunnuna. Ef við tökum
sem dæmi snjóþotur. Þær geta ver-
ið úr 100% góðu endurvinnanlegu
efni en þar sem þær bera ekki úr-
vinnslugjald og hér á landi er engin
endurvinnsla á slíku efni er því eina
leiðin sem við höfum að koma þeim
í urðun,“ segir Lilja og bætir við að
einnig sé mjög algengt að fólk setji
t.d. leikföng, Legókubba, tann-
bursta, uppþvottabursta, penna og
fleira sem séu ekki efni sem hægt er
að koma til endurvinnslu eins og
staðan er í dag.
Núna þegar líður að jólunum
vilja þær benda á að álbikarinn
utan af sprittkertunum má fara í
endurvinnslutunnuna. „Þessir bik-
arar eru búnir til úr áli sem við vilj-
um gjarnan koma í endurvinnslu.
Einnig má setja gjafapappírinn í
endurvinnslutunnuna en þó ekki
böndin utan af pökkunum,“ seg-
ir Líf. Hjá sumum bæjarfélögum
er einnig boðið upp á moltut-
unnu fyrir allan lífrænan úrgang.
„Moltuferlið tekur um 6-8 vikur.
Við blöndum öllum lífrænum úr-
gangi þar sem honum er safnað
saman við garðaúrgang og hrossa-
tað í loftfyrrtum gámum, þar
brotnar þetta niður og verður að
efni sem kallast molta og er ákaf-
lega góður jarðvegsbætir,“ segir
Lilja. Fólk getur nálgast moltu á
starfsstöðvum okkar á Akranesi og
Ólafsvík yfir sumartímann.
Hagur fyrirtækisins að
endurvinna
Aðspurðar hvort neytendur geti
verið alveg vissir um að allt sem
þeir setji í endurvinnslutunnuna
fari örugglega til endurvinnslu en
ekki urðun segja þær að allt not-
hæft endurvinnsluefni fari til end-
urvinnslu. „Það er tvímælalaust
okkar hagur að sem mest efni fari
í endurvinnslu því annars þurfum
við að bera kostnað af því að urða
það. Það er því fjárhagslega hag-
kvæmara fyrir okkur að gæta þess
vel að endurvinnanlegt efni sé ekki
urðað,“ segir Lilja. „En eins og við
segjum þá þarf ekki nema einn að-
ila sem setur matarleifar í endur-
vinnslutunnuna sína til að skemma
jafnvel heilan farm og þá er það
í sumum tilvikum orðið óhæft til
endurvinnslu. Það er þó algjörlega
okkar vilji og metnaður að endur-
vinna sem mest og við reynum eft-
ir bestu getu að bjarga öllu því sem
hægt er,“ bætir Líf við.
Þegar búið er að flokka efnið er
það pressað í 600 kílóa bagga sem
svo eru fluttir úr landi. „Bagg-
Mikilvægt að vanda sig við flokkun á heimilisúrgangi
Rætt við þær Lilju Þorsteinsdóttur og Líf Lárusdóttur um endurvinnslu
Líf Lárusdóttir markaðsstjóra Gámaþjónustunnar hf. og Lilja Þorsteinsdóttir
rekstrarstjóri.
Allt endurvinnanlegt sorp er handflokkað.
Framhald á bls. 14.