Fréttablaðið - 05.10.2017, Qupperneq 20

Ég bjó lengi í Þýzkalandi, og er þar enn með annan fótinn. Fæ því ýmis tilboð frá bönkum
og þjónustuaðilum þar á netinu. Á
dögunum var mér boðið neyzlulán,
t.a.m. til bílakaupa, allt að EUR
50.000,00, með 1,69% ársvöxtum.
Í Evrópu, þar sem evran ræður
ríkjum, með sínum stöðugleika,
öryggi og þyngd, er þetta veruleiki,
en hér á Íslandi getur þetta aldr-
ei orðið nema draumur, sem ekki
getur ræzt, svo lengi sem gjaldmiðla-
verkfærið okkar er króna.
Menn skyldu ekki halda, að það
sé eitthvað sérstaklega íslenzkt við
krónuna, eitthvað, sem tengist þjóð-
erni okkar eða sjálfstæði. Krónan er
aðeins íslenzk af því að við Íslend-
ingar höfum notað hana sem gjald-
miðil. Þetta er aðeins verkfæri fyrir
greiðslur og miðlun fjár. Svipað og
þumlungur, metri, únsa eða kíló
fyrir lengd og þyngd.
Ef ég keypti bíl í Þýzkalandi á 6
milljónir króna og greiddi lánið til
baka með 6 árlegum afborgunum,
væri vaxtabyrðin, allan tímann,
355.000,00 krónur.
Fyrir svona bílalán hér á Íslandi
eru vextir 9,0%. Fyrir sama lán til
sama tíma væru heildarvextir hér
þannig 1.890.000,00 krónur!
Mismunur hvorki meira né
minna en 1.535.000,00 krónur! Ef
hér væri evra og evrukjör, í stað
krónu og krónukjara, hefði ég getað
sparað mér 256.000,00 á ári, bara á
bílalánsvöxtum!
Væntumþykja margra á krónunni
er óskiljanleg. Þetta er einver til-
finningasemi, nánast þjóðernisleg
ofsatrú, sem ekkert hefur með skyn-
semi, rök eða staðreyndir að gera.
Nú er það svo, að lántakendur,
þeir, sem þurfa að borga þessa vexti,
eru jafnframt þeir, sem lítið eiga,
oft unga fólkið, sem er að reyna að
koma undir sig fótunum, og þeir,
sem vaxtagreiðslurnar fá og þeirra
njóta, eru fjármagnseigendur, sem,
alla jafna, eru efnamenn fyrir.
Krónan og stjórnun Seðlabanka
á henni gerir því þá fátæku fátækari
og þá ríku ríkari í stöðugum og stór-
felldum mæli.
Er þetta virkilega það, sem lands-
menn vilja!?
Ef ekki, verðum við að skoða
alvarlega að taka upp evruna, helzt
með aðild að ESB.
25 Evrópuþjóðir hafa nú þegar
hafnað eigin gjaldmiðli og tekið upp
evruna, til að njóta kosta evrunnar;
Stöðugleika, langtímaöryggis og
lágra vaxta.
Ýmis úrtölu- og þröngsýnisöfl –
líkt og þegar hundruð bænda riðu
til Reykjavíkur í byrjun síðustu aldar
til að mótmæla símasambandi við
útlönd – eru að reyna að hræða fólk
með því, að við séum að fórna sjálf-
stæði okkar með ESB-aðild. Þetta er
út í hött og algjör firra.
Við erum nú þegar búin að skuld-
binda okkur, nánast eins og verða
má, hvað varðar ESB-aðild. Þetta
gerðum við fyrir 25 árum með EES-
samningnum.
Skv. honum erum við aðilar að
fjórfrelsinu svonefnda, sem (1)
opnar Ísland fyrir íbúum allra 28
ESB-landanna, varðandi ferðir,
búsetu og atvinnu. Við höfum á
sama hátt frjálsan aðgang að lönd-
unum 28, ekki bara til frjálsra og
vegabréfslausra ferðalaga, heldur
líka til búsetu og starfa.
(2) EES-samningurinn veitir jafn-
framt ESB-löndunum 28 frjálsan,
ótakmarkaðan og tollalausan
aðgang að íslenskum markaði,
á sama hátt og við höfum sama
aðgang að ESB-mörkuðunum.
(3) EES-samningurinn veitir
þjónustufyrirtækjum ESB-land-
anna frjálsan aðgang að íslenzkum
þjónustumarkaði. Nær þetta til
t.a.m. símaþjónustu, orkuþjónustu
og tryggingarþjónustu. Kosti þessa
ESB-þjónustuframboðs getum við
hins vegar ekki nýtt okkur, vegna
þess, að enginn þjónustuaðili í Evr-
ópu hefur áhuga á að bjóða þjón-
ustu sína í krónum.
4) Á sama hátt veitir EES-samn-
ingurinn ESB-þjóðunum frjálsan
aðgang að íslenzkum banka- og
fjármálamarkaði. Hér er sama saga.
Enginn ESB-banki hefur áhuga á að
gera hér viðskipti í krónum.
Með fullri ESB-aðild og evru væri
fjórfrelsisskuldbindingin óbreytt,
en við myndum þá fá inn ESB-
þjónustu og -bankafyrirgreiðslu,
sem örugglega myndi lækka allan
slíkan kostnað verulega eða stór-
lega, öllum Íslendingum til góða.
Með ESB-aðild gætum við líka
haft virk áhrif á þróun Evrópu.
Draumur eða veruleiki:
Lán til bílakaupa með
1,69% ársvöxtum
Ole Anton
Bieltvedt
alþjóðlegur
kaupsýslumaður
Ýmis úrtölu- og þröngsýnis-
öfl – líkt og þegar hundruð
bænda riðu til Reykjavíkur
í byrjun síðustu aldar til að
mótmæla símasambandi
við útlönd – eru að reyna
að hræða fólk með því, að
við séum að fórna sjálfstæði
okkar með ESB-aðild. Þetta
er út í hött og algjör firra.
Miklar breytingar hafa átt sér stað í smásöluverslun á Íslandi og aukin sam-
keppni hefur leitt til lægra vöru-
verðs. Koma Costco til Íslands hefur
hrist upp í samkeppnisumhverfinu
og því er haldið fram að íslensk
verslun hafi ekki staðið sig. Sama
átti við með komu Bauhaus og nú
síðast H&M.
Allar þessar verslanir hafa fært
inn nýjungar og aukið samkeppni.
Þetta er þó ekki svona einfalt.
Þessar erlendu verslunarsam-
steypur eru að fjármagna sig á allt
öðrum kjörum en íslensk verslun.
Fjármögnun þeirra er hjá erlendum
bönkum, á erlendum kjörum og í
erlendum gjaldeyri. Hagræðið af
þessu er feikimikið og getur munað
allt að 3-4% í fjármagnskjörum ef
einungis er horft til gjaldeyrisáhætt-
unnar vegna íslensku krónunnar.
Vaxtamunurinn er í raun enn meiri
þar sem þessar verslanakeðjur eru
stærri og tryggari lántakar en inn-
lendir keppinautar sem eðlilega
hefur áhrif á kjörin sem bjóðast.
Þetta leiðir á endanum til hærra
vöruverðs til neytenda í innlendum
verslunum.
Er krónan þess virði?
Þórður
Magnússon
stjórnarfor-
maður Eyris
Invest og nokk-
urra sprotafyrir-
tækja
Sá sem skuldar 15 milljónir
króna í íbúðarhúsnæði sínu
gæti aukið ráðstöfunartekjur
sínar um allt að 50.000
krónur á mánuði ef hann
greiddi sambærileg vaxta-
kjör og almenning býðst í
nágrannalöndunum.
2017
Á íslenskt eignarhald möguleika?
Nýlega var sagt frá því að KEA hotels
hefðu verið seld til bandaríska fjár-
festingar- og fasteignaþróunarfélags-
ins JL Properties, sem er í eigu eins
ríkasta manns Alaska, kaupverðið
var um 6 milljarðar króna. Fjármögn-
unarkostnaður erlenda félagsins er
væntanlega mun lægri en fjármögn-
unarkostnaður innlendra eigenda. Í
hótelrekstri er fjármagnskostnaður
einn stærsti hluti rekstrarkostnaðar.
Stærri íslensku útgerðarfélögin eru
að fjármagna sig í gegnum erlenda
banka í erlendum gjaldmiðlum á
erlendum kjörum. Kostnaðarhag-
ræði þeirra umfram smærri útgerðir
sem eiga þess ekki kost er verulegt.
Sama á við um fjármögnun jarða,
laxeldis, laxveiðihlunninda, ferða-
mannastaða og fjölmargra annarra
þátta í íslensku atvinnulífi. Þeir sem
þurfa að fjármagna sig í gegnum inn-
lenda bankakerfið, í íslenskum gjald-
miðli, standa verulega höllum fæti
miðað við erlenda eða innlenda aðila
sem geta fjármagnað sig erlendis í
erlendum gjaldeyri.
Sá sem skuldar 15 milljónir króna
í íbúðarhúsnæði sínu gæti aukið ráð-
stöfunartekjur sínar um allt að 50.000
krónur á mánuði ef hann greiddi
sambærileg vaxtakjör og almenningi
býðst í nágrannalöndunum.
Á íslenskt eignarhald mögu-
leika við þessi skilyrði? Er verið að
ýta eignarhaldi á atvinnurekstri og
atvinnurekstrinum sjálfum úr landi
vegna krónunnar?
Það er til önnur og betri leið.
Það eru ekki nema rúm 100 ár síðan
verslun og samgöngur voru nánast
alfarið í erlendri eigu. Arðurinn fór úr
landi og samfélagið var snauðara. Það
er stjórnvalda að skapa samkeppnis-
hæfa umgjörð um atvinnurekstur-
inn og samkeppnishæf lífskjör fyrir
fólkið í landinu.
Á Íslandi er tekjujöfnuður með
því hæsta sem þekkist í heiminum.
Eignadreifing er hins vegar mjög mis-
jöfn. Ástæða þess er sú að með reglu-
bundnu millibili verða kollsteypur
í efnahagsmálum þar sem krónan
fellur, skuldir heimila og fyrirtæja
stórhækka og sparnaður og eignir
heimila og fyrirtækja hverfur.
Er þetta réttlátt eða sanngjarnt? Er
krónan þess virði?
Viðreisn er frjálslyndur miðju-
flokkur sem hefur barist fyrir því að
breyta þessu til hagsbóta fyrir okkur
öll en ekki bara sum.
5 . O K T Ó B E R 2 0 1 7 F I M M T U D A G U R18 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
Klettháls 13 · hnb.is · 590 5040
VW Passat GTE
Variant 1.4 TSI Plug-in-hybrid
4.590.0002016
10.000Ekinn
30
Raf / Bensín
Ekinn þús. km.
Myndir á vef
Dísil
Fjórhjóladrif
Metan & bensín
Sjálfskiptur
Beinskiptur
Rafmagnsbíll
Fleiri bílar og
myndir á netinu: hnb.is
Vistvænir og
sparandi
VW e-Golf
Rafmagn 85kW
2.890.0002015
45
VW e-Golf Premium
Rafmagn 85kW
2015
25
VW Golf Comfortline
1.4 TGI Bensín/Metan
2016
7
VW Golf Variant Highl.
1.4 TGI Bensín/Metan
2016
22
VW Passat Variant
Comfl. 1.4 Bensín/Metan
2.990.000 2014
49
VW Passat Limo
Highline 1.4 Bensín/Metan
2.390.0002011
56
TILBOÐ
3.370.000 3.190.000
3.670.000
2.390.000 TILBOÐ 1.990.000 TILBOÐ