Fréttablaðið - 10.12.2015, Blaðsíða 18

Til mín hefur leitað X og falið mér að gæta hagsmuna sinna vegna
ærumeiðandi ummæla sem þú viðhafðir um hann á Facebook, nánar
tiltekið í umræðuhópi með nafninu X en ummælin virðist þú hafa látið falla í
byrjun X 2015.
Í bréfinu lýsir þú því að það var ekki „einn af draumum mínum að vera læst
inn í herbergi meðan drengirnir skiptust á að uppfylla sínar óskir“. Af tilvitnuðum
orðum verður ekki betur séð en að þarna sért þú að lýsa frelsissviptingu og
nauðgun.
„Margir fengu nú leyfi frá X til að gera
það sem þeir vildu. Það var nú fínt þar
sem hann gerði sama hlutinn. Það fékk
enginn leyfi frá mér.“
Í tilvitnuðum ummælum felst ásökum
um að umbj. minn hafi nauðgað þér og
stuðlað að sambærilegum brotum gegn
þér. Um er að ræða ásakanir um refsi-
verða háttsemi sem margra ára fangelsi
liggur við samkvæmt íslenskum lögum
sbr. meðal annars 1. mgr. 194 gr. laga
nr. 19/1940. Ummæli hafa að geyma
ærumeiðandi aðdróttun í garð um-
bjóðanda míns og varða við 235. gr
laga nr. 19/1940.
Úr kröfubréfi til konu sem sagði frá
meintum kynferðisbrotum á Facebook
Dómsmál „Ef fyrir liggur að í
ummælum felist ásökun um kyn-
ferðisbrot og ljóst er að hverjum
þau beinast þá þarf alls ekki að vera
að þau flokkist sem meiðyrði,“ segir
Sigrún Jóhannsdóttir lögmaður sem
ver hagsmuni konu sem var krafin
um greiðslu og hótað stefnu eftir
að hún lýsti því yfir í lokuðum hóp
á Facebook að hún ætlaði ekki að
mæta á skemmtun hópsins vegna
meintra kynferðisbrota sem áttu
sér stað þegar hún var í grunnskóla.
Konan fékk m.a. afsökunarbeiðni frá
einhverjum af þeim drengjum sem að
hennar sögn tóku þátt í meintri mis-
notkun á sínum tíma en frá meintum
aðalgeranda fékk hún kröfubréf.
„Ekkert hefur heyrst í lögmann-
inum en það er ekki sama að segja
um umbjóðanda hans. Að sögn kon-
unnar hefur sá aðili ítrekað krafið
hana milliliðalaust um greiðslu.“
Frjálst að segja sannleikann
Sigrún minnir á að í löggjöfinni sé
gert ráð fyrir því að mönnum sé
almennt frjálst að segja sannleikann.
„Þó hann sé sár. Sýnir þú fram á það
fyrir dómi að ummæli þín séu sönn
þá kann það að leiða til sýknu. Það
getur þú gert þó brotið hafi aldrei
verið kært til lögreglu, það kært til
lögreglu en fellt niður og jafnvel ef
sýknað var t.d. sökum fyrningar eða
sakhæfisskorts. Ástæðan er sú að
sönnunarkröfurnar sem gerðar eru
í einkamálum eru ekki eins strangar
og í sakamálum.“
Salti stráð í sárin
Sigrún segir umræðuna vekja upp
spurningar um takmörkun á tján-
ingarfrelsi. „Það er svo eins og að strá
salti í sár brotaþola ef hann er eltur
uppi með kröfur um miskabætur í
hvert sinn sem hann tjáir sig opin-
berlega um það ofbeldi sem hefur
markað hann til lífstíðar. Margir
hafa talað um að það sé nóg að banna
nafngreiningar, en hvað þá með
tjáningu þar sem má augljóslega lesa
milli línanna um hvern ræðir?
Ásökun er ekki endilega meiðyrði
Enginn hefur verið dæmdur til greiðslu miskabóta í Hæstarétti fyrir að tjá sig um eigin reynslu af kynferðisbroti, segir Sigrún
Jóhannsdóttir lögmaður konu sem hefur verið krafin um greiðslu vegna ummæla um meint fyrnd kynferðisbrot á Facebook.
Úr bréfi til konu sem nafngreindi meintan geranda
„Að geta tjáð sig opinberlega um eigin reynslu, skoðanir og hugðarefni er meðal
þess sem er varið af tjáningarfrelsinu,“ segir Sigrún Jóhannsdóttir lögmaður.
FréTTAblAðið/GVA
Ef við viljum einnig takmarka þá
tjáningu, hvar drögum við mörkin?“
Hún segir jafnframt óviðunandi
þegar einstaklingar eru opinberlega
sakaðir um brot sem þeir frömdu
ekki. „Hér vegast á tvennir mikilvægir
hagsmunir en við getum ekki dregið
mörkin með þeim hætti að tjáning
brotaþola sé með öllu bönnuð. Að
geta tjáð sig opinberlega um eigin
reynslu, skoðanir og hugðarefni er
meðal þess sem er varið af tjáningar-
frelsinu.“
Sigrún mælir með því að þeir sem
hafa verið krafðir um miskabætur
vegna ummæla á netinu leiti ráða hjá
lögmanni og býður sjálf fyrstu ráð-
gjöf að kostnaðarlausu. „Við mælum
einnig með því að þeir sem eru að
velta því fyrir sér að gera kröfu um
miskabætur vegna særandi ummæla
skoði vel hvort ummælin kunni að
vera sönn og hvort það sé fjárhags-
lega og tilfinningalega þess virði
að fara af stað með málið. Því eins
og staðan er í dag vitum við ekki til
þess að nokkur hafi verði dæmdur
til greiðslu miskabóta í Hæstarétti
fyrir að tjá sig um sína eigin reynslu
af kynferðisbroti. Til eru þó dæmi um
að slíkar kröfur hafi verið lagðar fyrir
dómstóla án árangurs.“
Sungið fyrir þá sem minna mega sín
Jólin sungin inn Árlegir Fíladelfíutónleikar „fyrir þá sem minna mega sín“ voru teknir upp í gær. Tónleikarnir hafa notið mikilla vinsælda undanfarin ár. Þeir verða sýndir á Stöð 2 á
aðfangadagskvöld. Að venju er það Óskar Einarsson sem stýrir Gospelkór Fíladelfíukirkjunnar. FréTTAblAðið/VilhelM
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
1 0 . D e s e m b e r 2 0 1 5 F I m m T U D A G U r18 F r é T T I r ∙ F r é T T A b l A ð I ð