Fréttablaðið - 17.12.2015, Blaðsíða 34

Þann 11. desember birtist grein eftir Halldór Auðar Svans-son undir nafninu „Píratar og
kirkjuheimsóknir“. Þetta var mál-
efnaleg grein og langar okkur til þess
að bregðast við henni og halda áfram
að velta fyrir okkur þessu heita máli
sem heimsóknir skólabarna í kirkju
á aðventu eru fyrir nokkrum hópum
í samfélaginu.
Til að byrja með viljum við ítreka
það að staðan er þannig í dag að kirkj-
urnar í Reykjavík líta á þessar heim-
sóknir sem fræðsluheimsóknir en oft
eru þetta í raun aðventuskemmtanir
skólanna en ekki kirkjunnar. Áður en
hópar koma í kirkjuna er haft samráð
við stjórnendur um fyrirkomulagið og
hlutverk prestsins er yfirleitt að leiða
samkomuna og oftar en ekki að segja
fallega sögu með góðum boðskap
tengdum jólum. Að öðru leyti ákveða
skólarnir dagskrána og stýra henni,
t.d. er algengt að börn komi fram og
spili á hljóðfæri, syngi o.s.frv.
Við viljum halda því fram að kirkj-
unnar fólk í Reykjavík vandi sig mjög
við að fylgja ströngum reglum Reykja-
víkurborgar sem gilda um þessar
heimsóknir.
Við erum sammála Halldóri um
það að ekki eigi að setja börn í þá
stöðu að þurfa að útskýra trúar- eða
lífsskoðanir sínar. Við lítum svo á að í
dag séu þessar heimsóknir þess eðlis
að ekkert barn eigi að þurfa að sitja
eftir þegar farið er í slíkar heimsóknir.
Ekki frekar en að barn velur hvort
það hlusti á suma rithöfunda kynna
bækur sínar í skólunum fyrir jólin eða
ekki eða hvort börn á frístundaheim-
ilum fari í heimsókn á Domino’s að
baka pitsur.
Við erum sammála Halldóri um
þá tvo möguleika sem hann telur
vera raunhæfa, þ.e. annars vegar að
kirkjur hætti að taka á móti heim-
sóknum grunnskólanna á aðventunni
og bjóði sjálfar upp á aðventustundir
t.d. í samvinnu við foreldrafélögin
eða að opna skólastarfið alveg fyrir
því að öll trú- og lífsskoðunarfélög
bjóði skólabörnum í heimsókn á
hátíðum tengdum sínum trúar- eða
lífsskoðunum. Staðan eins og hún er
í dag er óviðunandi og við upplifum
að umræðan um trú og trúariðkun sé
að verða eins og umræðan um kynlíf
var í kringum 1950, þ.e. feimnismál og
mikið gert úr því að trú hvers og eins
sé hans eða hennar einkamál.
Í góðum tengslum við nær­
umhverfið
Í stefnu Reykjavíkurborgar í fræðslu-
málum frá árinu 2005 (það var eina
formlega stefnan sem við fundum á
vef Reykjavíkurborgar) kemur fram að
skólinn eigi að vera í góðum tengslum
við nærumhverfi sitt og að skólastarf
hafi í auknum mæli færst út fyrir skóla-
bygginguna til að stuðla enn frekar að
góðum árangri og þroska nemenda. Þar
kemur einnig fram að nemendur vinni
verkefni úti í náttúrunni og fari í fyrir-
tæki og stofnanir til kynningar og starfa.
Því viljum við hér með hvetja öll trú-
og lífsskoðunarfélög til þess að bjóða
grunnskólabörnum í heimsókn í sínar
kirkjur, moskur, hof eða samkomusali á
hátíðum er tengjast þeirra trú- eða lífs-
skoðun og kynna börnin fyrir sínum
hugmyndum eða trú. Þar með fá börn
virkilega möguleika til að að kynna sér
ólík trúarbrögð og lífsskoðanir. Það er
nefnilega ekki nóg að segja að barnið
eigi að fá að velja sjálft sína lífsskoðun
þegar þar að kemur en kynna það síðan
ekki fyrir öðru en því sem foreldarnir
aðhyllast, enda teljum við það ekki í
anda umburðarlyndis og víðsýni.
Við viljum að samfélag okkar sé opið
og gefi öllu fólki rými til að tjá lífs- og
trúarskoðun sína óáreitt. Við höfum
ekki áhuga á að lifa í samfélagi þar sem
foreldrar þurfa að láta börnin sín sitja
á bókasafninu á meðan flestir bekkjar-
félagarnir fara að kynna sér blót ása-
trúarfólks eða jól kristinna enda sé um
fræðslu að ræða sem fellur undir aðal-
námsskrá. Trú og trúariðkun er órjúfan-
legur hluti af lífsflórunni og þegar upp
er staðið eru það foreldrarnir sem hafa
ríkustu áhrifin á barnið.
Við endurtökum því hvatningu
okkar og skorum á öll trú- og lífsskoð-
unarfélög að bjóða grunnskólabörnum
í heimsókn á hátíðum og kynna fyrir
þeim starfsemi sína.
Aðventuheimsóknir?
Áskorun til trú- og
lífsskoðunarfélagaÖgmundur Jónasson skrifaði grein í Fréttablaðið 14. júlí þar sem hann fjallaði um
gjaldtöku fyrir bílastæði á fjöl-
sóttum ferðamannastöðum [1].
Tilefnið var að það á að rukka
fyrir bílastæði í Þjóðgarðinum
á Þingvöllum. Í greininni komu
fram þessi ummæli: „Almennir
skattar dreifast eftir efnum og
ástæðum þeirra sem borga. Það
gera notendagjöld hins vegar ekki.
Almennt eru notendagjöld rang-
látir skattar.“ Í þessu er ég ekki
sammála Ögmundi. Gjald fyrir
bílastæði er auðvitað ekki skattur
heldur gjald fyrir afnot af veittri
þjónustu. Upphæð gjalds fyrir bíla-
stæði er auk þess það lágt að það er
klink fyrir bílstjórann þótt hann sé
efnalítill því útgerð bílsins að öðru
leyti er svo miklu dýrari en stæðið.
Ef ein milljón ferðamanna kemur
til Þingvalla árlega eins og stefnir í,
gefur augaleið að það þarf að byggja
bílastæði. Ef við myndum ekki gera
það myndi umhverfi Þingvalla eyði-
leggjast. Það þarf því að byggja bíla-
stæði og þau þarf meira að segja að
útbúa sérstaklega vel vegna meng-
unarhættu af olíu og afrennsli sem
getur mengað og skaðað Þingvalla-
vatn. Hver á að borga fyrir þau
bílastæði? Á almenningur að nota
skattana sína til að niðurgreiða
straum ferðamanna til Þingvalla
með ókeypis bílastæðum? Nei segi
ég. Ferðamennirnir sem streyma
á Þingvöll og aðra fjölsótta ferða-
mannastaði eiga auðvitað að borga
fyrir sig sjálfir.
Finnst eðlilegt að borga
Mun Ísland hrekja ferðamenn frá sér
ef tekið verður gjald fyrir bílastæði á
fjölsóttum ferðamannastöðum? Það
held ég ekki. Ferðamenn eru vanir
að borga nánast raunverð fyrir bíla-
stæði í sínum heimalöndum. Þeim
finnst einfaldlega eðlilegt að borga
fyrir veitta þjónustu hvort sem það
eru bílastæði eða pulsur. Það eru
fæst vestræn lönd með frí bílastæði
eins og tíðkast hér á landi. Þetta sjá
Íslendingar líka sem ferðamenn í
útlöndum. Til dæmis var frítt í bíla-
stæðin við Dettifoss síðast þegar ég
var þar. Þar var búið að byggja nýtt
bílastæði sem var fullt af bílum og
rútum og mörg hundruð ferðamenn
að skoða fossinn. Partíið var í boði
íslenskra skattgreiðenda.
Í sumar fór ég síðan til Frakklands
og heimsótti ferðamannastaðinn
Mont St Michel klaustrið á Bretagne-
skaga, sem stendur á lítilli eyju [2].
Þar koma um þrjár milljónir ferða-
manna á ári og nota nýtt stórt bíla-
stæði. Frakkar voru þó ekki að senda
reikninginn fyrir þessa þjónustu við
ferðamenn á sína skattgreiðendur.
Bílastæði fyrir fólksbíl kostaði 900
kr. fyrir tvo tíma og 1.800 kr. fyrir 24
tíma en innifalin var strætóferð út í
eyna. Síðan var auðvitað hærra verð
fyrir rútur.
Það er engin goðgá að láta ferða-
menn greiða fyrir bílastæðið sitt á
Íslandi frekar en í öðrum löndum.
Látum ferðamenn standa undir
þessum kostnaði á fjölsóttum
ferðamannastöðum. Það gerir
okkur kleift að nýta takmarkað fjár-
magn úr ríkissjóði fyrir þá staði þar
sem ferðamenn eru færri og gjald-
taka fyrir bílastæði er óraunhæf af
ýmsum ástæðum.
[1] http://ogmundur.is/annad/
nr/7579/
[2] http://www.bienvenueau-
montsaintmichel.com/en
Gjaldtaka
fyrir bílastæði
á fjölsóttum
ferðamannastöðum
Jafn atkvæðisréttur er mannréttindi, og með þau verslum við ekki,“ sagði Héðinn Valdimarsson, fyrrverandi
þingmaður Alþýðuflokksins og fyrsti
flutningsmaður frumvarps til laga um
að landið allt yrði eitt kjördæmi árið
1927. Þar með yrðu þau grundvallar-
mannréttindi tryggð að atkvæði hvers
okkar hefði sömu þyngd og annars.
Síðan hefur slíkt þingmál verið flutt
nokkrum sinnum, meðal annars af
Alþýðuflokksformönnunum Jóni Bald-
vini Hannibalssyni og Guðmundi Árna
Stefánssyni.
Nýverið lögðum við nokkrir þing-
menn fram frumvarp þess efnis að
landið verði eitt kjördæmi og atkvæði
allra landsmanna vegi jafn þungt. Ég
flutti slíkt mál áður fyrir fimm árum í
þinginu sem fékk mikinn stuðning úr
öllum flokkum.
Í huga Héðins var jafn kosningar-
réttur mannréttindamál og gerði
hann engan greinarmun á útilokun frá
kosningarrétti og misvægi atkvæða.
Hvort tveggja er brot á þeim mann-
réttindahugmyndum sem lýðræðis-
leg stjórnskipun byggir á. Á þessari
meginreglu byggir frumvarp okkar
nú enda mannréttindi algild en ekki
mannasetningar sem verslað er með.
Kostirnir við eitt kjördæmi
Kostir þess að landið verði eitt
kjördæmi eru fjölmargir, þó að
augljóslega verði að huga að
nokkrum þáttum máls og ekkert
fyrirkomulag sé hafið yfir rökræður
og gagnrýni. Hér eru nokkrir nefndir:
1. Fullkominn jöfnuður næst
milli kjósenda og misvægi
atkvæða er ekki lengur til staðar.
2. Stjórnmálaflokkar fá þann
þingmannafjölda sem atkvæði
þeim greidd segja til um.
3. Þingmenn hafa heildarhagsmuni
að leiðarljósi í störfum sínum en
ekki þröng kjördæmasjónarmið.
4. Kosningakerfið er einfalt og auð-
skilið.
Þeir gallar sem nefndir hafa verið á
því að landið verði eitt kjördæmi eru
þeir helstir að þingmenn verði of fjarri
kjósendum sínum samfara minnkandi
áhrifum dreifbýlisins hvað fjölda
þingmanna varðar. Einnig er nefnt að
flokksræði gæti aukist þar sem fyrir
liggur að hjá stærri stjórnmálaflokkum
yrði um nokkurs konar sjálfkjör að
ræða hjá efstu frambjóðendum þeirra
á landslistum. Flutningsmenn frum-
varpsins benda hins vegar á að vilji
stjórnmálaflokkar sækja kjörfylgi vítt
og breitt um landið leggja þeir fram-
boðslista sína vitaskuld fram á þann
veg að þar verði góð breidd fulltrúa
þéttbýlis og dreifbýlis.
Persónukjör og bein röðun
kjósenda
Til að tryggja virkt lýðræði við val
fulltrúa flokkanna á framboðs-
listum kemur einnig til álita að í
kosningalög yrðu fest ákvæði í þá
veru. Má þar nefna ákvæði um pers-
ónukjör, auknar heimildir kjósenda
við endurröðun frambjóðenda á
framboðslistum og að vægi þeirra
breytinga yrði aukið umtalsvert,
hugsanlegt frelsi kjósenda til að
velja einstaklinga á fleiri en einum
framboðslista og fleiri skyld atriði.
Grundvallaratriðið er að með því að
gera landið að einu kjördæmi og öll
atkvæði kosningarbærra landsmanna
jafn þung er stigið stórt skref í mann-
réttindum á Íslandi. Engin haldbær
rök eru fyrir því að vægi atkvæða sé
misjafnt eftir búsetu fólks. Aðrar leiðir
en kosningakerfið eru miklu eðli-
legri til þess að bæta stöðu einstakra
byggða til búsetu í þeim. Því teljum við
flutningsmenn málsins tímabært og
áríðandi að ráðast í þessar breytingar
á stjórnarskrá landsins þannig að
breytingar þessar taki gildi sem fyrst.
Við verslum ekki með
mannréttindi
Arna
Sigurðardóttir
prestur
Guðrún Karls
Helgudóttir
prestur
Því viljum við hér með
hvetja öll trú- og lífsskoð-
unarfélög til þess að bjóða
grunnskólabörnum í heim-
sókn í sínar kirkjur, moskur,
hof eða samkomusali á
hátíðum er tengjast þeirra
trú- eða lífsskoðun og kynna
börnin fyrir sínum hug-
myndum eða trú.
Ferðamenn eru vanir að
borga nánast raunverð fyrir
bílastæði í sínum heimalönd-
um. Þeim finnst einfaldlega
eðlilegt að borga fyrir veitta
þjónustu hvort sem það eru
bílastæði eða pulsur.
Árni Davíðsson
líffræðingur
Grundvallaratriðið er að
með því að gera landið að
einu kjördæmi og öll at-
kvæði kosningarbærra lands-
manna jafn þung er stigið
stórt skref í mannréttindum
á Íslandi.
Björgvin G.
Sigurðsson
varaþingmaður
Samfylkingarinnar
og fv. ráðherra
1 7 . d e s e m b e r 2 0 1 5 F I m m T U d A G U r34 s k o ð U n ∙ F r É T T A b L A ð I ð