Morgunblaðið - Sunnudagur - 29.09.2019, Blaðsíða 13

29.9. 2019 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13
an rithöfundi til að gefa fólki ljós og von í þeirri
sorg sem þá ríkti í Reykjavík. Einnig er hans
minnst fyrir það afrek sem hann vann með
þýðingu Gamla testamentisins úr frumálinu
sem fyrst kom úr árið 1912,“ segir María og er
spennt fyrir verkinu.
„Mig langar til að flétta saman söguna af
honum sem þeim risa sem hann var í starfi
sínu en líka viðkvæmri manneskju þegar lífið
og ástin og sálin var annars vegar.“
Var orðin rafmagnslaus
María á sem fyrr segir tvær dætur, þær Láru
og Kristínu.
„Móðurhlutverkið er án efa magnaðasta
hlutverk sem ég fengið í lífinu. Að fá að fylgja
mannverum í gegnum uppvöxtinn og næra og
efla er mikil gjöf. En þar sem Lára er á ein-
hverfurófinu og með gullkortið í ofvirkni- og
athyglisbrestsklúbbnum þá hefur þetta verið
einstaklega viðamikið hlutverk hvað hana
varðar. Það að eignast hana var dálítið eins og
að fá skiptinema frá tunglinu; ég varð að setja
mig inn í nýjan tjáningarmáta, skynjun, hugs-
unarhátt og menningarheim. Þetta hefur því
verið gríðarlega þroskandi og gefandi ferða-
lag. En það reynir líka á og maður gleymir því
oft sjálfur hversu mikið,“ segir María.
„Ég fékk sem betur fer í vöggugjöf góða
heilsu, mikla orku, lífskraft og lífsgleði. En í
fyrra vaknaði ég einn daginn og fannst ég
skyndilega vera alveg rafmagnslaus. Ég fór til
læknis og bað hann um að setja mig í rann-
sóknir. Læknirinn spurði eðlilega: „Rann-
sóknir á hverju? Finnurðu einvers staðar til?“
Ég svaraði honum neitandi, en sagði: „En ég
hef á tilfinningunni að ég sé að fara að deyja.“
Læknirinn spurði mig út í líf og starf og horfði
svo hugsi á mig um stund áður en hann benti
mér varfærnislega á að ég hefði verið með
mjög stórt verkefni í höndunum í tuttugu ár og
það væri ekkert að fara að klárast. Þess vegna
væri kannski ekki skrýtið að ég fengi svona
bugunartilfinningu,“ segir María.
„Þarna fann ég í fyrsta sinn að það eru tak-
mörk fyrir því sem ein manneskja getur gert á
hverjum sólarhring. Þetta var tækifæri til að
horfa á líf mitt og skipuleggja það upp á nýtt
þannig að það væri tryggt að ég fengi fullan
svefn á hverri nóttu, borðaði vel og reglulega
og væri ekki að vinna meira en fullan vinnu-
dag. Ég hafði alveg gleymt að taka inn í reikn-
inginn að utanumhald um lífið hennar Láru er
líka vinna. En þessi nýja meðvitund var fljót
að skila sér og ég hleð nú batteríin samvisku-
samlega. Enda er það ekki í boði að vera út-
brunninn þegar maður er með ábyrgð á lífi
fatlaðs barns,“ segir María.
„Lára blómstrar í sínu lífi. Hún elskar dýr,
bækur og börn og ef hún fengi að ráða myndi
hún stofna fyrirtæki sem snerist um alhliða
þjónustu við hunda. Svo er hún að læra söng í
hinni einstöku Tónstofu Valgerðar og er að fíla
sig í botn í því og tók þátt í Stelpur Rokka nú í
sumar,“ segir María.
Lára er nú útskrifuð úr sérdeild Mennta-
skólans í Kópavogi og er þá hafinn nýr kafli í
hennar lífi.
„Hún er nú farin í LungA Lýðháskóla á
Seyðisfirði, verður þar í tólf vikur og það er í
fyrsta skipti sem hún er svona lengi að heim-
an,“ segir María og tekur fram að Lára muni
njóta stuðnings margra á Seyðisfirði til þess að
geta látið þennan draum rætast. Hún segir
Láru hafa fengið góða liðveislu alla ævi og auk
þess hafa þau foreldrarnir verið duglegir að
koma henni í alls kyns þjálfun og námskeið af
ýmsum toga. En eftir LungA sé næsta skref
að sækja um fyrir hana NPA, notandastýrða
persónulega aðstoð til að hún geti byggt upp
sjálfstætt líf.
„Hún á kærasta og góða vini. Þegar hún hélt
upp á tuttugu ára afmælið sitt mættu hundrað
manns; allt fólk sem hefur tengst Láru á ólík-
um tímum. Þetta stóra þorp sem hefur átt þátt
í því með okkur að ala Láru upp og gera hana
sterka.“
Ástin er stór gjöf
María giftist Christopher Lund ljósmyndara í
byrjun sumars eftir fimm ára samband. Þau
héldu þriggja daga brúðkaup í litlu þorpi í
Færeyjum og þangað kom fjölskyldan og
hundrað vinir víðsvegar að.
„Þetta voru draumadagar í dásamlegu veðri
með fólkinu okkar. Við erum óendanlega þakk-
lát fyrir að hafa hist og náð saman. Og það að
giftast hvort öðru var eins og að koma heim,“
segir María.
„Ástin er stór gjöf og mér finnst þroskandi
og nærandi að vera í sambandi. Við Chris eig-
um ótrúlega margt sameiginlegt; bæði lífsgildi
og áhugamál. Hann er með stórt og hlýtt
hjarta og tók stelpunum mínum opnum örmum
og þær honum. Hann á sjálfur þrjú yndisleg
börn á svipuðum aldri og samverustundir með
öllum börnunum okkar eru uppáhalds. Ég er
líka svo rík að eiga Tómas stjúpson minn úr
fyrra hjónabandi. Hann var fimm ára þegar
hann kom inn í líf mitt og það er dýrmætt að
eiga hann að vini og fá að fylgja honum eftir í
lífinu.“
Að bretta upp ermar
Þar sem María er hálffæreysk er ekki úr vegi
að spyrja hvort hún hafi einhver færeysk sér-
kenni. Og ef svo er, hver eru færeysk sér-
kenni?
„Það er kannski bara ótrúlega sterk jarð-
tenging; það einkennir Færeyinga. Svo eru
þeir mjög praktískir. Þeir bretta upp ermar og
ganga í málin. Það eru engin vandamál, bara
verkefni. Þeir vorkenna ekki sjálfum sér. Þú
heyrir ekki Færeying væla,“ segir hún en
María er einmitt full af krafti og birtu og það
er greinilegt að þegar á móti blæs tekur hún
Færeyinginn á þetta. Hún situr ekki auðum
höndum, hvort sem það er heima fyrir, í vinnu
eða á opinberum vettvangi.
„Mig klæjar stundum í puttana að gera meira;
leggja meira af mörkum til að breyta hlutum til
betri vegar. Bæði í náttúruvernd en líka varð-
andi það sem snýr að velferð fatlaðra barna. Það
vantar til dæmis stuðningsnet fyrir foreldra sem
eignast fatlað barn. Eitthvað sem væri svo auð-
velt að búa til og ég væri alveg til í að miðla
minni reynslu til að smíða, en það eru víst ekki
fleiri tímar í sólarhringnum,“ segir María.
Spurð um hvað þau Chris geri til að slaka á
saman og njóta lífsins segir hún: „Það er
tjaldútilega. Tjaldið er sett í skottið á Land
Rovernum og keyrt upp á hálendi. Það er lang-
best í heiminum. En ég tek sængina mína með,
það er lúxusinn,“ segir María og brosir sínu
hlýja brosi.
„Það að eignast hana var dálítið eins og að fá skipti-
nema frá tunglinu; ég varð að setja mig inn í nýjan
tjáningarmáta, skynjun, hugsunarhátt og menning-
arheim,“ segir María en eldri dóttir hennar, Lára, er
á einhverfurófi, ofvirk og með athyglisbrest.
Ljósmynd/Christopher Lund
’Mig klæjar stundum í puttanaað gera meira; leggja meira afmörkum til að breyta hlutum tilbetri vegar. Bæði í náttúruvernd
en líka varðandi það sem snýr að
velferð fatlaðra barna.
Finnski dansarinn Reijo Kela sést hér með Maríu fyrir utan kolanámulestarstöðina á Svalbarða þar
sem leikverkið Svalbard Movements var sett upp nýlega. Það fjallar um samband manns og náttúru.
Ljósmynd/Ida Willassan