Morgunblaðið - 14.11.2019, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 14. NÓVEMBER 2019
m.
POWERSTATE™ mótor.
REDLINK PLUS™ yfirálagsvörn.
REDLITHIUM-ION™ rafhlaða.
Sveigjanlegt rafhlöðukerfi sem virkar
með öllum Milwaukee® M18™ rafhlöðu
M18 FCS66
Alvöru hjólsög
fráMilwaukee
vfs.is
VERKFÆRASALAN • SÍÐUMÚLA 9, REYKJAVÍK • DALSHRAUNI 13, HAFNARFIRÐI • DALSBRAUT 1, AKUREYRI • S: 560 8888
man að það fór þytur um þá þegar
Friðrik Þór birtist. Hann var þegar
orðinn goðsagnakenndur. „Nú byrj-
ar fjörið!“ hafa þau hugsað.“
Friðrik segir að fyrsta minning sín
af Einari sé af honum og Halldóri
Guðmundssyni, rithöfundi og útgef-
anda með meiru, í strætó á leið 2,
Grandi Vogar. „Það voru svo furðu-
legar raddir sem bárust aftan úr
vagninum. Halldór Guðmundsson
hálf skrækur og röddin í Einari eins
VIÐTAL
Höskuldur Daði Magnússon
hdm@mbl.is
„Við eigum það sameiginlegt að við
munum allan andskotann – sér-
staklega það sem skiptir ekki máli,“
segir Einar Kárason rithöfundur um
samstarf sitt við kvikmyndagerð-
armanninn Friðrik Þór Friðriksson.
Einar hefur ritað ævisögu Friðriks,
Með sigg á sálinni, sem kemur út á
næstu dögum.
Liggur í sófa og segir sögur
Þeir félagar taka á móti mér á
skrifstofu Friðriks í Kvikmynda-
skóla Íslands en þar hefur hann
gegnt starfi rektors síðustu tvö ár.
Þegar búið er að taka til kaffi og
ræða helstu tíðindi, Samherjamálið
og metfjölda á æfingu Lunch United
deginum áður, er hægt að snúa sér
að tilefni heimsóknarinnar.
„Það hafa margir kollegar talað
um að það þurfi að skrifa sögu
Frikka. Þar á meðal Thor Vilhjálms-
son sem sagði að það þyrfti að setja
þessar ótrúlegu sögur almennilega
niður á blað. Þessi hugmynd hefur
því verið á lofti í 15-20 ár en ég seldi
Frikka þetta fyrir rúmum tveimur
árum. Við vorum langt komnir með
bókina í fyrra en það náðist ekki að
klára hana,“ segir Einar þegar þeir
eru spurðir um tilurð ævisögunnar.
Hvernig er svona bók unnin?
Hvernig gengur að samræma vinnu-
lag tveggja manna sem hafa áratuga
reynslu af sköpun og skrifum? Þeir
segja að vinnan hafi farið fram í törn-
um.
„Þetta er eins og þegar við skrif-
um kvikmyndahandrit. Ég ligg uppi í
sófa og segi sögur og hann er á rit-
vélinni,“ segir Friðrik og hlær við.
„Já, hann rifjar upp og ég skrifa
niður með kúlupenna og glósubók.
Megnið er fyrstu persónu frásögn
Friðriks og ég reyni að halda and-
anum og tungutaki hans – sem marg-
ir þekkja og hafa gaman af – en svo
eru þarna líka fyrstu persónu frá-
sagnir frá mér,“ segir Einar.
Hafa þekkst í hálfa öld
Ekki er nema von að Einar tjái sig
sjálfur í fyrstu persónu og sé þannig
hluti af sögunni. Þeir Friðrik hafa
fylgst lengi að. „Við höfum þekkst í
hálfa öld. Ég var kominn í Mennta-
skólann við Tjörnina á undan Frikka,
jafnvel þó að hann sé ári eldri. Hann
vann við að setja upp legsteina áður
en hann kom. Í skólanum voru marg-
ir krakkar úr Vogahverfinu og ég
og hún er. Á þessum tíma voru
Prúðuleikararnir í sjónvarpinu og
manni datt helst í hug að þeir væru
þarna aftast í vagninum,“ segir Frið-
rik.
Síðar voru þeir báðir „viðloðandi“
bókmenntafræðina í Háskólanum
eins og þeir kalla það. „Það var mikil
akademía að vera þar,“ segir Friðrik
og saman rifja þeir upp að hafa notið
leiðsagnar manna á borð við Sigfús
Daðason, Kristján Árnason og Árna
Bergmann.
Einar bjó í Kaupmannahöfn á ár-
unum 1979 til 1983 og þangað kom
Friðrik Þór árið 1982 þegar hann var
að leggja lokahönd á kvikmyndina
Rokk í Reykjavík.
„Hann var með sýningu á mynd-
inni þarna og ég varð alveg uppnum-
inn. Við ákváðum í þessari heimsókn
að við myndum vinna saman, að við
myndum gera Skytturnar og Djöfla-
eyjuna. Það tók reyndar smá tíma því
Skytturnar eru frumsýndar 1987 og
Djöflaeyjan 1996.“
Fegurðin í smáatriðunum
Í bókinni eru sagðar sögur frá
kvikmyndum og verkefnum Friðriks
Þórs í gegnum tíðina en einnig eru
þar kaflar frá barnæsku. Friðrik seg-
ist ekki hafa verið í vandræðum með
að rifja upp atburði úr lífi sínu. „Ég
man allt fallegt. Fegurðin liggur í
hversdagslegum smáatriðum,“ segir
hann og jánkar því að það sjónarmið
eigi vel við kvikmyndagerðina.
Auk helstu atburða á ævi hans er
bókin uppfull af sögum af ótrúlegum
viðburðum og ævintýrum sem Frið-
rik hefur ratað í. Þar á meðal er fræg
saga af því þegar hann átti bókað flug
með annarri flugvélinni sem flogið
var á Tvíburaturnana í New York 11.
september 2001. Og svo sagan þegar
passanum hans var stolið á Ítalíu.
Síðar þegar hann var í Brasilíu bank-
aði sérsveit upp á á hótelinu hans þar
sem hættulegur glæpamaður ferðað-
ist um á passanum hans.
Allt of lítið af fylliríum
Þeir félagar eru spurðir að því
hvort bók sem þessi eigi nokkurt er-
indi á markaðinn í dag. Miðaldra
karlar eru ekki beint í tísku um þess-
ar mundir.
„Það getur verið að við séum í
eldri „tradition“. Það er í það
minnsta öruggt mál að það er ansi
karllægt sjónarhorn í bókinni,“ seg-
ir Einar. „Það var nú sagt þegar
Þórbergur skrifaði um Árna prófast
að þar væri lygnasti maður landsins
að tala við þann trúgjarnasta.
Stundum gæti maður fengið á til-
finninguna að við séum í þeirri
„tradition“. Það verður ekki þvegið
af okkur. Því má hins vegar ekki
gleyma að hluti af húmor Frikka og
karakter gæti virst sem sjálfhælni –
hann er alltaf langbestur – og það
getur verið að einhverjir skilji þetta
ekki.“
Augljóst er að þeir hafa notið
samvista hvor við annan við skrifin.
Var ekkert freistandi að slá þessum
vinnutörnum upp í fyllirí? „Við gerð-
um nú allt of lítið af því!“ segir Ein-
ar. „Ég held að það hafi komið tvisv-
ar fyrir eftir síðdegisfundi á
Kaffivagninum. Þá náðu sögurnar
fyrst flugi. Ég lagði þær sem betur
fer á minnið.“
Skoraði fallegasta markið
Einar segir að hann sé ánægður
með að Friðrik hafi ekki haldið dag-
bók um ævina. Að lesa ævisögur
fólks sem haldið hefur dagbók sé
ekki skemmtilegt. „Það fólk gerir
engan greinarmun á því hvað er
merkilegt og hvað ekki. Minnið og
gleymskan er skapandi kraftur. Allt
sem er ekki vert að muna fýkur út í
buskann en hitt verður að stórum
ævintýrum. Og að vinna með
Frikka … þar var ekki verið að
stikla á smáatriðum.“
Sjálfur segir Friðrik að það sé
hverjum manni hollt að rifja upp ævi
sína. Þetta hafi verið ágætis tíma-
punktur fyrir sig, 65 ára gamlan.
Hann kveðst hafa uppgötvað hvað
hann væri orðinn gamall þegar hann
tók þátt í einskonar stjörnuleik fyrr-
verandi knattspyrnumanna og
-kvenna í tengslum við HM í Rúss-
landi í fyrra. Þá var hann spurður að
því hvað fótboltinn væri fyrir sér.
„Ég veit það ekki en ég hef spilað
hann í 60 ár,“ sagði Friðrik. Hann
man annars ekki mikið eftir þessum
leik. „En ég skoraði fallegasta
markið!“
Morgunblaðið/Eggert
Sögumenn Friðrik Þór Friðriksson og Einar Kárason hafa þekkst í hálfa öld og ýmislegt brallað saman. Nú kemur út ævisaga Friðriks sem Einar skráði.
Frikki er alltaf langbestur
 Einar Kárason hefur ritað ævisögu Friðriks Þór Friðrikssonar  Hafa þekkst í hálfa öld  Bókin
full af sögum af ótrúlegum ævintýrum  Hverjum manni hollt að rifja upp sögu sína, segir Friðrik