Fréttablaðið - 19.02.2020, Qupperneq 9

Nýting umhver f isvænnar orku skapar Íslandi afger-andi sérstöðu meðal þjóða
heims. Sem lítið hagkerfi á Ísland
einnig allt undir í utanríkisvið-
skiptum. Ísland er eitt örfárra landa
í heiminum sem getur markaðssett
sig sem land hreinnar, endurnýjan-
legrar orku. Raforkan sem hér er
framleidd er 99,9% endurnýjanleg
orka og er öll orkan nýtt til verð-
mætasköpunar innanlands. Þessi
staða gerir það að verkum að Ísland
hefur gríðarlegt náttúrulegt sam-
keppnisforskot í harðri alþjóðlegri
samkeppni þegar umhverfis- og
loftslagsmál eru í brennidepli og
ríki heims keppast við að standa
við alþjóðlegar skuldbindingar í
þeim efnum.
Sala upprunaábyrgða raforku
grefur undan þessari sérstöðu. Með
sölu upprunaábyrgða inn á evr-
ópskan markað er íslenskum orku-
fyrirtækjum skylt, við upplýsinga-
gjöf um raforkusölu sína, að skipta
upplýsingum um endurnýjanlegan
uppruna út fyrir upplýsingar sem
endurspegla samsetningu orkugjafa
í Evrópu. Hvað þýðir þetta? Jú, þetta
hefur það í för með sér að með sölu
ábyrgðanna breytist uppgefin orku-
samsetning í opinberum tölum hér
á landi og samkvæmt þeim upplýs-
ingum mætti ætla að á Íslandi væri
uppruni raforku 55% jarðefnaelds-
neyti, 34% kjarnorka og einungis
11% endurnýjanleg orka. Þetta er
alls ekki raunin, heldur af leiðing
þess að íslensk orkufyrirtæki selja
upprunaábyrgðir úr landi. Þetta
getur valdið ruglingi í upplýsinga-
gjöf og skilaboðum út á markaði.
Það eitt og sér skaðar hagsmuni
Íslands. Þetta gerir útf lutnings-
fyrirtækjum erfiðara fyrir í mark-
aðssetningu á vörum og þjónustu.
Þetta skaðar ímynd Íslands sem
land hreinnar orku.
Ísland er lokað raforkukerfi.
Engin orka er f lutt úr landi með
beinum hætti heldur er hún nýtt
til verðmætasköpunar hér. Íslensk
orkufyrirtæki eru að flytja úr landi
skírteini sem staðfesta að endur-
nýjanleg orka hafi verið framleidd.
Þetta kerfi var sett á laggirnar í
Evrópu til að skapa hvata og ýta
undir orkuskipti. Hér á Íslandi
er engin þörf á slíku. Með því að
selja upprunaábyrgðir til erlendra
aðila sköðum við hins vegar okkar
eigin hagsmuni því það hefur áhrif
á uppgefna orkusamsetningu hér
á landi. Tapið af þessu er vafa-
lítið mun meira en tekjur af sölu
ábyrgðanna nema. Hér er verið
að fórna meiri hagsmunum fyrir
minni. Íslensk stjórnvöld hafa um
langt skeið markaðssett Ísland sem
land hreinna orkugjafa, og gera enn,
þrátt fyrir að sala íslenskra orku-
fyrirtækja á upprunaábyrgðum úr
landi kunni að standa í vegi fyrir
slíkum fullyrðingum. Í besta falli
rýrir hún trúverðugleika þeirra.
Fyrirtæki alls staðar um heim
horfa í auknum mæli til umhverf-
isáhrifa af sinni starfsemi og eru
síauknar kröfur gerðar til þess að
fyrirtæki starfi í sátt og samlyndi
við umhverfi og samfélag. Með sér-
stöðu Íslands að leiðarljósi eigum
við að sækja fram í utanríkisvið-
skiptum. Ísland hefur hag af því
að það liggi skýrt fyrir í allri upp-
lýsingagjöf að hér er öll atvinnu-
starfsemi knúin áfram af hreinum
orkugjöfum. Það er hagur þjóðar-
innar og við eigum að geta gert þær
kröfur til íslenskra orkufyrirtækja,
sem eru að mestu í eigu hins opin-
bera, að þau hafi víða hagsmuni að
leiðarljósi í sínum störfum. Jákvæð
ímynd Íslands á þessu sviði gagnast
ekki eingöngu orkufyrirtækjum og
orkusæknum iðnaði heldur getur
hún nýst í allri markaðssetningu
á íslenskum vörum og þjónustu á
erlendri grundu. Það má ekki vera
vafi á því að íslensk fyrirtæki geti
nýtt sér þetta samkeppnisforskot
á alþjóðlegum mörkuðum. Við
eigum ekki að selja það frá okkur.
Forsætisráðherra orðaði þetta vel
þegar hún varpaði fram þessari
spurningu í ræðu á Viðskiptaþingi
2018: „Hver vill ekki selja fisk frá
kolefnishlutlausu landi?“ Þetta eru
hagsmunirnir sem eru undir.
Sala upprunaábyrgða úr
landi skaðar ímynd Íslands
Sigríður
Mogensen
sviðsstjóri
hugverka-
sviðs Samtaka
iðnaðarins
Að undanförnu hefur umræð-an um hinsegin fólk verið áberandi, í kjölfar sjónvarps-
þáttanna Svona fólk og nú síðast
um Trans börn. Þessir þættir sýna
að þótt við höfum tekið mörg og
merk framfaraskref þá er markinu
ekki náð. Markmiðið hlýtur að vera
að veruleiki hinsegin fólks sé sam-
bærilegur veruleika annarra í okkar
mjög svo gagnkynhneigða heimi.
En því fer nú því miður fjarri. Lífs-
sögur barna og ungmenna tala sínu
máli. Þær snerta okkur og vekja upp
samkennd og stuðning. Það er gott
að búa í samfélagi sem bregst þann-
ig við, þar sem víðsýni og jafnrétti
ræður för. En þeirri afstöðu verður
að fylgja eftir með athöfnum.
Mikilvægi og máttur fræðslunnar
Hinsegin veruleiki er annar veru-
leiki. Þeir sem ekki tilheyra honum
fá seint skilið hann til fulls.
Við vitum hins vegar að fræðsla
bætir lýðheilsu og skiptir þannig
óendanlega miklu máli. Hún breytir
viðhorfum, heldur þeim vakandi og
hefur áhrif á hegðun einstaklinga,
sem saman mynda samfélagið og
þoka málum áfram til rétts vegar.
Þar nægja ekki orðin tóm, þar þarf
aðgerðir.
Við verðum að huga betur að lýð-
heilsu hinsegin fólks. Ég hef sagt
það áður og segi það enn og læt ekki
deigan síga fyrr en við sameinumst
um að tryggja hinsegin fólki jafn
góðan aðbúnað og öðrum, sem
byggja samfélag okkar.
Viljinn skiptir máli en breyting-
arnar felast í framkvæmdinni
Í annað sinn legg ég fram tillögu
sem lýtur að líðan hinsegin fólks.
Fyrri tillaga mín fjallaði um nauð-
syn þess að bjóða upp á fræðslu
um hinsegin málefni. Fræðslu sem
byðist öllu starfsfólki Garðabæjar
svo samfélagið allt fengi tækifæri til
þess að umvefja hinsegin veruleika
með ákveðna þekkingu að vopni.
Nú fylgi ég þeirri tillögu eftir með
því að hvetja til þess í bæjarráði að
fyrri tillaga verði tekin alla leið og
þær aðgerðir sem farið hefur verið í
í kjölfar fyrri tillögu verði rýndar og
endurmetnar, með það að leiðarljósi
að gera betur.
Lýðheilsa allra er dýrmæt
Við verðum einfaldlega að gera
betur ef við meinum eitthvað með
því þegar við segjumst ætla að vera
til staðar og styðjandi fyrir hin-
segin einstaklinga, börn og ung-
menni sem standa í þeim sporum
að endurskilgreina sig og takast á
við samfélagið sem býður þeim upp
á takmarkaðar upplýsingar, skilning
eða getu til að mæta þeim eins og
þau eru.
Þess vegna legg ég fram tillöguna
því ég trúi því að eftir því sem við
ræðum málin betur og greinum
stöðuna hverju sinni þá þokumst
við nær því að tryggja lýðheilsu hin-
segin fólks af alvöru.
Lýðheilsa hinsegin fólks
Sara Dögg
Svanhildardóttir
oddviti Garða-
bæjarlistans í
Garðabæ
Aukahlutapakkinn er: Hiti í framrúðu og rúðusprautum, hiti í stýri og stýri klætt mjúku leðri,
rafdrifin upphituð leður framsæti með stillingu á 10 vegu, hiti í aftursætum, 380W Meridian
hljóðkerfi, sjálfvirk háljósaaðstoð, svartur útlitspakki, tvöfalt krómað púst, skyggðar rúður
að aftan, lykillaus opnun, rafknúinn afturhleri, hiti í aftursætum.
800.000 kr. aukahlutapakki
fylgir Jaguar E-Pace S D150
B
ún
að
ur
b
íls
á
m
yn
d
e
r
fr
áb
ru
g
ð
in
n
au
g
lý
st
u
ve
rð
i
VERÐ: 7.990.000 KR.
Jaguar E-Pace S D150, fjórhjóladrifinn, sjálfskiptur.E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/

N
M
9
8
1
1
1
J
a
g
u
a
r
E
-
P
a
c
e
5
x
2
0
f
e
b
VERIÐ VELKOMIN Í REYNSLUAKSTUR
JAGUAR
HESTHÁLSI 6-8, 110 REYKJAVÍK
SÍMI: 525 6500
FJÓRHJÓLADRIFINN E-PACE
JAGUAR E-PACE
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 9M I Ð V I K U D A G U R 1 9 . F E B R Ú A R 2 0 2 0