Fréttablaðið - 07.12.2002, Blaðsíða 18

FASTEIGNASVIK Dómsmálaráðuneytið
fékk í febrúar upplýsingar um að
þrjár fasteignasölur á höfuðborg-
arsvæðinu hefðu ítrekað ekki get-
að staðið skil á vörslufé.
Upplýsingarnar voru lagðar
fram á fundi fulltrúa Félags fast-
eignasala með fulltrúum ráðu-
neytisins. Ein af þessum fast-
eignasölum var Holt, en eigandi
hennar játaði tugmilljóna fjársvik
fyrir rúmum mánuði síðan eða níu
mánuðum eftir að kæra á hendur
honum barst lögreglunni. Ekki
hafa fengist upplýsingar um það
hverjar hinar fasteignasölurnar
eru, þar sem ekki hefur formlega
verið lögð fram kæra á hendur
þeim.
„Um leið og fasteignasali getur
ekki staðið skil á vörslufé þá er
hann að nota það í eitthvað annað
en hann á að gera,“ segir fast-
eignasali sem Fréttablaðið ræddi
við en vildi ekki láta nafns síns
getið. „Um vörslufé fasteignasala
gilda engar settar reglur.“
Þann 29. október játaði eigandi
Fasteignasölunnar Holts um 80
milljóna króna fjársvik. Hann
falsaði m.a. undirskriftir á fast-
eignaveðbréfum eftir að þeim
hafði verið þinglýst. Einnig fékk
hann fólk til að framselja sér
bréfin undir því yfirskini að
ganga þyrfti frá lausum endum
tengdum fasteignaviðskiptunum.
Þetta mun vera algengt í fast-
eignaviðskiptum og hefur Félag
fasteignasala haft áhyggjur af
þessu mjög lengi. Samt hefur ekk-
ert verið gert og fyrir vikið sitja
saklausir viðskiptavinir fast-
eignasölunnar í súpunni. Í fyrstu
var talið að fasteignasalinn hefði
notað eitthvað af peningunum í
eigin rekstur en síðar kom í ljós
að fyrirtækið skuldaði opinber
gjöld, húsaleigu og laun.
Titringur í heimi
fasteignasala
Óhætt er að segja að sjaldan hafi
mál valdið jafn miklu fári í fast-
eignaheiminum enda endurspegl-
ar það vel galla þess kerfis sem
fasteignasalar búa við. Þeir fast-
eignasalar sem Fréttablaðið talaði
við voru flestir mjög tregir til að
tjá sig um málið og því ljóst að í
heimi fasteignasala gætir tölu-
verðs titrings.
Enginn hefur viljað taka
nokkra ábyrgð á því sem gerðist.
Enginn hefur viljað taka ábyrgð á
því að fasteignasalinn fékk að
starfa óhindrað í 9 mánuði eftir að
hafa verið kærður fyrir umboðs-
svik og skjalafals. Þann 30. janúar
sl. kærði Þröstur Valdimarsson
byggingaverktaki fasteignasal-
ann og var kæran þá einnig send
Félagi fasteignasala og Íbúðar-
lánasjóði.
„Engu að síður heldur Íbúða-
lánasjóður áfram að skipta bréf-
um fasteignasalans með breyttum
undirskriftum alveg þangað til
hann gefur sig fram,“ segir fast-
eignasali sem blaðið ræddi við.
„Hvernig má þetta gerast, spyr
maður.“
Fram hefur komið hjá Guðrúnu
Árnadóttur, formanni Félags fast-
eignasala, að það skorti úrræði
þegar komi að málum sem þess-
um. Félagið hafi ekkert agavald
yfir félagsmönnum sínum líkt og
t.d. Lögmannafélagið. Ef Lög-
mannafélagið kæmist á snoðir um
að félagsmaður þess hefði gerst
sekur um eitthvað svipað og fast-
eignasali Holts gæti það hlutast til
um það beint og kallað viðkom-
andi á teppið, sem hugsanlega
myndi leiða til þess að hann yrði
sviptur réttindum. Formaðurinn
sagði að í mörg ár hafi verið leitað
eftir því við dómsmálaráðuneytið
að settar yrðu skýrar vinnureglur
og komið á virku eftirliti með
starfsemi fasteignasala. Ekkert
hafi hins vegar gerst.
Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum Fréttablaðsins áttu
fulltrúar Félags fasteignasala
fund með fulltrúum dómsmála-
ráðuneytisins um málefni Holts
og sérstaklega kæru Þrastar þann
21. febrúar. Björn Friðfinnsson
ráðuneytisstjóri sneri út úr í fjöl-
miðlum eftir að málið komst upp
og sagði að ráðuneytinu hefði
aldrei borist formlegt erindi um
málið.
Á fundinum bar ráðuneytið því
við að það gæti ekkert aðhafst í
málinu fyrr en dómur félli. Þeir
fasteignasalar sem Fréttablaðið
ræddi við eru ósammála þessu og
telja að a.m.k. hefði verið hægt að
senda fasteignasölunni erindi og
óska skýringa á kærunni og þeim
kvörtunum sem borist hefðu frá
viðskiptavinum fasteignasölunn-
ar.
„Þeim mátti alveg vera degin-
um ljósara að þarna var eitthvað
stórkostlegt að,“ sagði einn fast-
eignasali. „Það blasti alveg við að
þarna var eitthvað mjög dular-
fullt í gangi.“
Allar varnir brugðust
Kærandinn, sem og þeir fast-
eignasalar sem Fréttablaðið
ræddi við, gagnrýna seinagang
yfirvalda í málinu. Svo virðist
sem allar varnir hafi brugðist
þrátt fyrir að viðvörunarbjöllur
hafi farið af stað í janúar og
hringt látlaust í 9 mánuði. Lög-
reglan í Kópavogi fékk málið inn á
sitt borð þar sem lögreglan í
Hafnarfirði var vanhæf vegna
fjölskyldutengsla við eiganda
fasteignasölunnar. Þrátt fyrir ít-
rekaðar fyrirgrennslanir Þrastar,
kærandans í málinu, gerðist ekk-
ert. Í Fréttablaðinu 1. nóvember
sagði Friðrik Smári Björgvinsson,
yfirlögregluþjónn í Kópavogi:
„Mikilvægi þessa máls var
ekki talið það stórt að það þyrfti
einhverja flýtimeðferð.“
Enn ein viðvörunarbjallan gall
þann 5. september þegar sýslu-
maðurinn í Kópavogi óskaði eftir
gjaldþroti fasteignasölunnar. Lög-
reglan vissi ekki af þessu og eftir
á taldi hún reyndar óvíst hvort
það hefði breytt einhverju, þ.e.
hvort rannsókninni hefði verið
hraðað. Héraðsdómur Reykjanes
úrskurðaði Holt gjaldþrota í 31.
október. Allan þann tíma á meðan
gjaldþrotaskiptabeiðnin lá inni
hjá Héraðsdómi fékk fasteigna-
salinn að stunda sín viðskipti al-
gjörlega óáreittur og tók hann við
greiðslum frá viðskiptavinum allt
fram á síðasta starfsdag fast-
eignasölunnar.
Enn óljóst í hvað
milljónirnar fóru
„Í öllum alvöru ríkjum hefði
dómsmálaráðherrann þurft að
segja af sér í svona klúðurmáli,“
sagði einn viðmælenda blaðsins,
sem þekkir mjög vel til í þessu
máli. „Auðvitað er það ekki eðli-
legt að lögreglan skuli ekkert að-
hafast í níu mánuði við að rann-
saka jafn alvarlegar ásakanir og
koma fram í kærunni. Lögreglan
starfar á ábyrgð sýslumannsins,
sem starfar á ábyrgð dómsmála-
ráðuneytisins.“
Starfsfólk fasteignasölunnar
var algerlega grunlaust um að
eitthvað væri að. Tíu mínútum
áður en fasteignasölunni var lokað
fékk starfsfólkið að vita hvað
hefði gerst.
Jón H. Snorrason, yfirmaður
efnahagsbrotadeildar Ríkislög-
reglustjóra, segir að rannsókn
málsins standi enn yfir af fullum
krafti. Engin niðurstaða liggi fyr-
ir um það í hvað peningarnir hafi
farið, né heldur vildi hann segja
hvenær rannsókninni myndi
ljúka.
trausti@frettabladid.is
18 7. desember 2002 LAUGARDAGUR
FRÉTTASKÝRING: Ráðuneytið vissi af fjármálaóreiðu Holts í febrúar en aðhafðist ekkert. Á sama tíma fékk það upplýsingar
um að tvær aðrar fasteignasölur hefðu ítrekað ekki getað staðið skil á vörslufé. Engar reglur gilda um vörslufé fasteignasala.
Fjölmargir einstaklingar hafa lent
í fjárhagskröggum eftir viðskipti
sín við fasteignasöluna Holt.
Fréttablaðið náði tali af konu sem
fór sérlega illa út úr viðskiptum
sínum við fasteignasöluna. Ekki
einungis voru fasteignaveðbréf
hennar upp á nokkrar milljónir
króna fölsuð heldur greiddi hún
einnig fasteignasalanum 1,5 millj-
ón í peningum sem átti að ganga
Saklaus viðskiptavinur:
Þetta var
aleigan
SVIKIÐ FÉ
„Bæði peningarnir og húsbréfin fóru í
vasa fasteignasalans,“ segir kona sem fór
sérlega illa út úr viðskiptum sínum við
fasteignasöluna Holt.
Bogi Nilsson ríkissaksóknari seg-
ir að sýslumaðurinn hafi metið
stöðuna rangt þegar hann fékk
kæru á hendur fasteignasölunni
Holti í hendur. Síðar hafi komið í
ljós að fjársvikin voru ekki ein-
skorðuð við einn mann heldur
hafi fórnarlömbin verið fleiri.
Málið hefði því ekki átt að fara
jafn aftarlega í forgangsröðina
og það gerði.
Rúmri viku eftir að málið
komst upp ritað ríkissaksóknari
sýslumanninum í Kópavogi bréf
þar sem óskað var skýringa á
meðferð lögreglunnar í Kópavogi
á kæru Þrastar. Í bréfi sýslu-
mannsins til dómsmálaráðuneyt-
isins sagði hann að rannsókn
málsins hefði tafist vegna þess
mikla fjölda mála sem væru til
rannsóknar hjá embættinu, ein-
nig hefði verið litið til þess að
fasteignasalinn hefði gert upp
skuld sína við kærandann.
„Menn geta náttúrulega metið
hlutina mismunandi,“ segir Bogi.
„Eitt af því sem verður að taka
til skoðunar þegar kæra berst er
hvort maður hafi bætt fyrir brot
sitt, það skiptir vissulega máli.
En ef sakarefnið er þannig að
hugsanlegt er að viðkomandi hafi
framið fleiri brot á það mál að
hafa forgang. Það er meginregl-
an.“
Bogi segir að í tilfelli fast-
eignasalans hjá Holti hefði lög-
reglan í Kópavogi átt að senda
málið strax til efnahagsbrota-
deildar Ríkislögreglustjóra.
Sýslumaðurinn hefði getað gert
það með góðri samvisku. Hann
segir að sýslumaðurinn hafi nú
sent embætti ríkissaksóknara
upplýsingar um nýjar verklags-
reglur sem hann væri að vinna að
og snúa að meðferð opinberra
mála. Allt horfi þetta því til betri
vegar hjá honum. ■
Bogi Nilsson:
Rangt
mat sýslu-
manns
KÓPAVOGUR
Bogi segir að í tilfelli fasteignasalans hjá
Holti hefði lögreglan í Kópavogi átt að
senda málið strax til efnahagsbrotadeild-
ar Ríkislögreglustjóra.
Ráðuneytið hunsaði óreiðuna
FASTEIGNASALAN HOLT
Óhætt er að segja að sjaldan hafi mál valdið jafn miklu fári í fasteignaheiminum og
fjársvikamál eiganda fasteignasölunnar Holts. Málið endurspeglar vel galla þess kerfis sem
fasteignasalar búa við.
upp í greiðslu á húsnæði sem hún
var að kaupa.
„Bæði peningarnir og húsbréf-
in fóru í vasa fasteignasalans,“
sagði konan. „Þetta er náttúrulega
skelfilegt því þetta er aleiga
manns.“ Konan segir alls óvíst
hvort hún muni fá þetta allt bætt.
Lögfræðingur hennar sé að skoða
málið. Þeir lögfræðingar sem
Fréttablaðið leitaði til sögðu að
konan fengi lausaféð ekki bætt
nema hún öðlaðist bótarétt á
hendur dómsmálaráðuneytinu. Til
þess þyrfti hún að sýna fram að
að ráðuneytið hafi ekki brugðist
rétt við. Það hafi vitað af málinu
allan þann tíma sem svikin stóðu
yfir.
Guðmundur Óli Björgvinsson,
skiptastjóri þrotabús Holts, segir
að þegar hafi borist fjársvikakröf-
ur í þrotabúið frá einstaklingum.
Kröfulýsingafrestur renni hins
vegar ekki út fyrr en eftir áramót
og því ljóst að ekki hafi
Á miðvikudaginn fékk skipta-
stjórinn í hendur fjársvikakröfu
upp á 2 milljónir króna. Fólkið að
baki kröfunni hafði fengið hring-
ingu frá fasteignasölunni og verið
beðið að millifæra 2 milljónir inn
á reikning, sem það taldi vera
reikning seljanda eignar sem það
var að kaupa. Síðar kom í ljós að
reikningurinn tilheyrði Holti. ■