Fréttablaðið - 05.12.2019, Page 43

Fréttablaðið - 05.12.2019, Page 43
Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is Þórarinn Eldjárn sendir frá sér vísnakver fyrir þessi jól og þýðir auk þess tvö verk.Vísnakverið heitir Til í að vera til og er tuttug- asta ljóðabók höfundar. „Þessi bók er nokkuð í sama anda og kver sem ég gaf út 2010 og kallaði Vísna- fýsn. Þetta eru stökur, ferskeytlur, limrur og ýmis knöpp erindi með erindi, almennar hugleiðingar, heimspekilegar og tilvistarlegar og snúast einnig talsvert um ljóðlist, tungumál og skrif almennt. Talsvert um mjög spök spakmæli og sömu- leiðis örlar á því að ég hrifsi glefsur úr þekktum óbundnum ljóðum og snúi í stöku eða limru. Þá iðju kalla ég rímmix.“ Krílið mætir strái Þórarinn þýðir svo bók eftir hinn ástsæla f innlandssænska höf- und Tove Jansson, Hver vill hugga krílið? „Þetta er ljóðsaga frá 1960 sem hún orti og myndskreytti. Hún fjallar um litla veru, einhvers konar álf, kríli, sem leggur af stað út í heim, frekar lítill í sér og mætir þar ýmsum ógnum en fær svo bréf frá stráinu sem er algjört strá og á í miklum vanda. Stráið er stelpa sem hann bjargar og tvíef list við það sjálfur. Þetta er klassísk bók, þekkt og dáð víða um heim og hefur oft verið dramatíseruð og tónsett. Nú síðast af okkar eigin Oli vier Manoury, frumflutt af sögumanni, hljómsveit og barnakór fyrr á þessu ári. Eftir áramót verður verkið flutt á Ísafirði, í Skálholti, á Akureyri og síðan á barnamenningarhátíð í Hörpu undir vor. Þetta er ekki eiginleg Múmínbók heldur verk sem Tove stökk í svolítið til hvíldar frá þeim heimi, nokkuð er þó um að persónum þaðan bregði fyrir. Til dæmis morran sem mér gafst þarna kærkomið tækifæri til að kynleiðrétta. Hún er sem- sagt kvenkyns upphaf lega en af einhverjum ástæðum var þessum hryllingi breytt í karlkyn í íslensku þýðingunni á Múmínálfunum og svo mun vera enn. En fyrst alltaf er verið að tala um kyngervi þá gat ég ekki stillt mig um að leiðrétta kynið. Rétt skal vera rétt. Það er auk þess mikið jafnréttismál að skrímsli geti verið kvenkyns.“ Lágkúra bönnuð Þórarinn hefur einnig lokið þýð- ingu á Hamlet Shakespeares. „Pöntun barst frá Þjóðleikhúsinu en ekki hefur verið ákveðið hve- nær verkið fer á fjalirnar. Þetta er fjórða Shakespeare-stykkið sem ég þýði fyrir Þjóðleikhúsið. Hin eru Lér konungur, Macbeth og Jónsmessu- næturdraumur. Nú bætist Hamlet við og kemur á bók eftir áramót. Fólk getur þá lesið áður en verkið fer á svið.“ Um þýðingu sína segir Þórarinn: „Allar kynslóðir þurfa sinn Hamlet. Matthías Jochumsson þýddi hann fyrstur og svo Helgi Hálfdanarson og nú bætist við þriðja þýðingin. Hún er í sama anda og fyrri þýð- ingar mínar. Fyrst og fremst stefnt að því að áhorfendur geti skilið og gripið sem mest af textanum þessa kvöldstund í leikhúsinu. Engar þér- ingar og því síður véringar. Reynt að orða allt á sem eðlilegustu íslensku nútímamáli. Lágkúra samt bönnuð ekkert síður en hákúra.“ Spök spakmæli, kríli og nýr Hamlet Til í að vera til er vísnakver eftir Þórarin Eldjárn. Hann þýðir svo klassíska bók eftir Tove Jansson og lumar á þýðingu á Hamlet eftir William Shakespeare. BÆKUR Langelstur að eilífu Bergrún Íris Sævarsdóttir Útgefandi: Bókabeitan Fjöldi síðna: 11 Sagan af vináttu Rögnvaldar (97) og Eyju (7) hefur heillað marga les- endur síðan fyrsta bókin um þau, Langelstur í bekknum, kom út fyrir tveimur árum. Rögnvaldur og Eyja kynnast þegar sú síðarnefnda byrj- ar í sex ára bekk en þá hefur hann verið í sex ára bekk árum saman af því hann vill ekki læra að lesa. Þau verða sessunautar og styðja hvort annað til dáða, hún með því að hjálpa honum að læra stafina og hann með því að hjálpa henni að þroskast félagslega. Í næstu bók, Langelstur í leynifélaginu, snúast hlutverkin við því þá f lytur Rögn- valdur á dvalarheimili og Eyja fær að vera hjá honum á meðan foreldr- ar hennar eru í vinnunni svo hún er þá langyngst á dvalarheimilinu. Í þessari þriðju og síðustu bók um vinina tvo er komið að kaflaskilum í f leiri en einum skilningi, Eyja fær nýtt hlutverk sem gerbreytir lífi hennar, hlutverk stóru systur með öllum þeim breytingum og efa- semdum sem því fylgja, og Rögn- valdur y f irgefur þ e s s a ja r ðv i st , eftir að hafa nýtt síðustu stundirn- ar einstaklega vel með því að fram- kvæma ýmislegt sem hann átti ógert, eins og að hoppa á tramp- ólíni og syngja í karókí. Langelstur að eilífu er skrifuð a f a f sk aple g a næmri sýn á það að vera bar n, lýsinga r na r á Upp á líf og dauða Þórarinn Eldjárn situr ekki auðum höndum. Hann sendir frá sér tuttugustu ljóðabók sína, þýðingu á yndislegri barnabók og hefur lokið þýðingu á Hamlet. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON BRINK því hvernig Eyja reynir að setja á svið tilf inningar sínar fyrir síma- myndavélina eru gott dæmi og hvern- ig hún veltir fyrir sér og tekst á við þessar stór u brey tingar upp á líf og dauða sem hún stendur f r a mmi f y r ir er sannferðugt, lýsing- arnar ekki of drama- tískar en sannarlega ekki léttvægar eða ábyrgðarlausar held- ur. Vinátta hennar og Rögnvaldar er falleg og f lækjulaus og óskandi að þau elstu og yngstu í samfélaginu fengju fleiri tækifæri til að þróa slík sambönd sem auðga til- veruna á báða bóga. Myndskreytingarnar eru svo ein- stök og skemmtileg framlenging á sögunni enda Bergrún Íris ekki síður þekkt sem myndskreytir en textasmiður í barnabókum. Í heildina er Langelstur að eilífu afar vel skrifuð og skemmtileg bók fyrir bókaunnendur á f lestöllum aldri. Brynhildur Björnsdóttir NIÐURSTAÐA: Skemmtileg og vel skrifuð saga um lífið og dauðann og eilífa vináttu. ÞETTA ERU STÖKUR, FERSKEYTLUR, LIMRUR OG ÝMIS KNÖPP ERINDI MEÐ ERINDI, ALMENNAR HUGLEIÐINGAR, HEIMSPEKI- LEGAR OG TILVISTARLEGAR OG SNÚAST EINNIG TALSVERT UM LJÓÐLIST, TUNGUMÁL OG SKRIF ALMENNT. 5 . D E S E M B E R 2 0 1 9 F I M M T U D A G U R28 M E N N I N G ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð MENNING

x

Fréttablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fréttablaðið
https://timarit.is/publication/108

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.