Skessuhorn - 13.03.2019, Síða 22

MIÐVIKUDAGUR 13. MARS 201922
Föstudaginn 22. mars verða 70 ár
liðin frá því skipulagt slysavarn-
ar- og björgunarstarf hófst í Borg-
arnesi. Þennan dag árið 1949 var
Slysavarnadeildin Þjóðbjörg stofnuð
og upp frá því varð Björgunarsveit-
in Brák til. Af þessu tilefni ætla með-
limir Björgunarsveitarinnar Brák-
ar að halda daginn hátíðlegan með
smá afmælisfögnuði. Dagskráin hefst
á því að fyrsta skóflustungan að nýju
húsnæði Brákar verður tekin við Fitj-
ar tvö áður en haldið verður á Hót-
el Borgarnes þar sem boðið verður
upp á veitingar og afmælisdagskrá.
Blaðamaður Skessuhorns settist nið-
ur með þeim Einari Pálssyni, Vig-
dísi Ósk Viggósdóttur, Jakobi Guð-
mundssyni og Ernu Gunnarsdóttur
og ræddi við þau um afmælishátíð-
ina, starsemi björgunarsveitarinnar,
byggingu nýs húss og hlutverk slysa-
varnadeildarinnar.
Eldri eða fyrrum
meðlimir taka fyrstu
skóflustunguna
„Björgunarsveitin fékk að gjöf frá
Borgarbyggð lóðina Fitjar af tilefni
150 ára afmælis Borgarness fyrir
tveimur árum. Við höfum lengi verið
að safna fjármagni til að byggja þar
nýtt hús undir starfsemi sveitarinnar,
en núverandi húsnæði er sprungið,“
segir Einar. „Loksins er komið að því
núna að hefja framkvæmdir og fannst
okkur vel við hæfi að fyrsta skóflu-
stungan yrði tekin í tilefni afmælis-
ins,“ segir Jakob og bætir því við að
eldri, eða fyrrum meðlimir Brákar
fái þann heiður að taka fyrstu skóflu-
stunguna. „Það er öllum eldri með-
limum sem skóflu geta valdið vel-
komið að koma og taka þátt í þess-
ari athöfn,“ segir Jakob. Aðspurður
segist hann binda vonir við að fram-
kvæmdir við byggingu nýs húss hefj-
ist á fullu í vor eða sumar og verði
tilbúið til að flytja inn í það ári síðar.
Núverandi húsnæði segir hann ekki
henta starfseminni lengur því það
sé bæði of lítið og illa staðsett. En
Björgunarsveitin Brák er nú til húsa í
Brákarey í Borgarnesi. „Þegar veður
er slæmt getur orðið nærri ófært úr
eyjunni. Við höfum því oft þurft að
flytja tækin okkar í land bara til þess
að vera tilbúin í útköll í vondu veðri,“
segir Jakob.
Stíga varlega til jarðar
Nýja húsið verður 760 fermetrar að
stærð en núverandi húsnæði er 400
fermetrar. „Húsnæðið verður mun
betur hannað fyrir starfsemina. Þar
verður tvískipt aðstaða undir tæk-
in með eldvarnarvegg á milli. Við
gætum því verið með flugeldasöl-
una þar inni og þurfum ekki að taka
út öll tækin okkar fyrst, eins og við
höfum þurft að gera hér,“ segir Ein-
ar. Þá verður félagsaðstaðan betri og
rýmri aðstaða fyrir búnað sveitarinn-
ar, betri aðstaða fyrir persónubún-
að og aðstaða til að taka á móti fólki.
„Hugmyndin er að nýja húsið geti
einnig nýst sem fjöldahjálparstöð ef
þarf,“ segir Jakob. „Ég vona líka að
með betri aðstöðu verði metnað-
ur fyrir starfinu enn meiri, þó hann
hafi verið góður. En þessar fram-
kvæmdir eru stór fjárhagslegur biti
fyrir sveitina og við stígum varlega
til jarðar í öllu sem við kemur fram-
kvæmdunum. Við viljum gera þetta
vel en án þess að fara fram úr okk-
ur fjárhagslega. Við þurfum enn að
geta rekið sveitina og haldið starfinu
gangandi. Framkvæmdirnar mega
ekki mergsjúga fjárhaginn svo sveit-
in geti ekki lengur starfað. Og þó við
séum þokkalega vel búin sveit þurf-
um við samt alltaf að eiga pening til
að geta brugðist við til dæmis ef tæki
bilar en það kemur alltaf reglulega
að viðhaldi,“ segir Jakob. Aðspurð-
ur segir hann að framkvæmdaraðilar
við nýju bygginguna verði að mestu
úr heimabyggð. „Við vildum leita til
þeirra sem eru okkur næstir. Loft-
orka, Límtré Vírnet og Borgarverk
sjá um allt þetta stærsta. Loftorka
sér um sökkul og plötu, Borgarverk
sér um jarðvinnu og húsið sjálf er frá
Límtré Vírneti,“ svarar Jakob.
Samstarf
slysavarnadeilda og
björgunarsveita
Eins og fyrr segir hófst slysavarna-
og björgunarstarf í Borgarnesi þeg-
ar slysavarnadeildin Þjóðbjörg var
stofnuð. Með tilkomu Brákar drógst
saman starfsemi Þjóðbjargar en und-
anfarið hefur það starf verið end-
urvakið. En hver er munurinn á
slysavarnafélagi og björgunarsveit?
„Björgunarsveitir vinna fyrst og
fremst að björgun og að aðstoð við
þá sem lenda í vanda. Slysavarnafélög
hafa það hlutverk að fylgjast með ör-
yggi í samfélaginu og sjá út hugsan-
legar hættur, benda á þær og fræða
íbúa um hvernig við getum forð-
ast ýmsar hættur. Slysavarnafélög
eru því fyrst og fremst í forvörnum
eða að koma í veg fyrir slys,“ útskýr-
ir Erna, en hún hefur verið í stjórn
slysavarnadeildar Hafnarfjarðar í 14
ár. „Við förum líka mikið á stúfana
í svona nokkurs konar eftirlitsferðir
þar sem við athugum til dæmis belt-
anotkun og notkun á öðrum örygg-
isbúnaði. Svo fylgjumst við með ör-
yggisatriðum á heimilum eldra fólks
og fleira í þeim dúr,“ bætir Erna við.
„Það er svo auðvitað líka mikil sam-
vinna milli slysavarnafélagsins og
björgunarsveitarinnar,“ segir Jakob
og Erna tekur undir. „Við aðstoð-
um oft björgunarsveitina í útköllum
og sjáum til dæmis um að koma með
mat og aðrar nauðsynjar fyrir þá sem
eru í útköllum,“ bætir Erna við.
Skemmtilegt starf og
góður félagsskapur
Í Björgunarsveitinni Brák eru á milli
40 og 50 meðlimir og hefur þeim
fjölgað ört undanfarið. „Ég hef sjálf
verið í sveitinni af og til í sjö ár og
finn að virkni hefur verið að aukast
síðustu ár en vissulega er fólk mis-
jafnlega virkt,“ segir Vigdís og Jak-
ob tekur í sama streng. „Það er alltaf
ákveðinn kjarni sem er virkastur og
ætli sá kjarni telji ekki um 20 með-
limi núna,“ bætir Jakob við. Þá segist
Einar sjálfur vera nýlegur í sveitinni
og hvetur hann alla sem hafa áhuga
að slá til og skrá sig. „Þetta er bara
skemmtilegt og góður félagsskapur.
Það er líka ekkert mál að vera nýr,
það eru allir velkomnir,“ segir Einar
og brosir. „Fólk getur svo verið eins
virkt og það kýs og líka sinnt kannski
frekar því sem það hefur áhuga á og
sleppt hinu. Það þurfa ekki allir að
vera í öllu,“ bætir hann við. En starfs-
svæði Björgunarsveitarinnar Brákar
er fyrst og fremst í Borgarnesi og út
á Mýrar. Áhersla í starfi sveitarinnar
miðar því fyrst og fremst að björg-
un á landi og í sjó. „Okkar svæði
er á láglendi og við sjó svo við höf-
um lagt áherslu á að eiga búnað fyr-
ir þær aðstæður og erum við nokk-
uð vel búin til dæmis af bátum. En
við eigum í raun allt frá reiðhjóli upp
í bíla, en erum þó ekki með snjóbíl.
En þá kemur inn samstarf við sveit-
irnar í kring en við vinnum náið með
bæði Heiðari og Oki hér í uppsveit-
um Borgarfjarðar og svo Björgunar-
félagi Akraness,“ segir Jakob. „Útköll
miðast ekki heldur aðeins við heima-
svæði og við höfum oft verið kölluð
út jafnvel í aðra landshluta. Í björg-
unarsveitum starfar fólk til að að-
stoða og þá fer maður bara þang-
að sem vantar aðstoð,“ bætir hann
við og Vigdís tekur heilshugar und-
ir. „Maður er í þessu starfi fyrst og
fremst til að láta gott af sér leiða, til-
finningin þegar maður hefur hjálpað
fólki eða jafnvel bjargað því er alveg
einstök og maður vill bara gera enn
meira,“ bætir Vigdís við og hin taka
öll samhljóða undir.
Allir þeir sem hafa áhuga á að taka
þátt í starfi Björgunarsveitarinnar
Brákar geta haft samband við Einar
Örn Einarsson, formann sveitarinn-
ar, eða mætt á fundi sem eru haldn-
ir fyrsta miðvikudag hvers mánaðar
en fundirnir eru alltaf auglýstir á Fa-
cebook síðu sveitarinnar. „Það þarf
ekki að kunna neitt eða vita neitt sér-
stakt áður en maður skráir sig. Það
eru reglulega haldin námskeið og
fólk fær alla kennslu hjá okkur,“ segir
Einar. „Það er mikilvægast að fara á
námskeið í fyrstu hjálp og við höld-
um svoleiðis reglulega fyrir bæði nýja
og eldri meðlimi. En það er ekki síð-
ur mikilvægt fyrir eldri meðlimi að
sækja svoleiðis námskeið, bæði því
það er alltaf hægt að læra eitthvað
nýtt og svo til að halda sér við og rifja
upp,“ segir Vigdís að endingu.
arg
Björgunarsveitin Brák fagnar 70 ára afmæli
með fyrstu skóflustungu að nýju húsnæði
Einar Örn Einarsson, formaður Björgunarsveitarinnar Brákar, tók við gjafabréfi
úr hendi Björns Bjarka Þorsteinssonar, þáverandi forseta sveitarstjórnar, um lóð
í Fitjalandi undir nýja björgunarmiðstöð. Gjöfin var afhent á 150 ára verslunaraf-
mæli Borgarness í mars 2017, en Brák á einmitt sama afmælisdag og Borgarnes,
en sveitin var stofnuð 22. mars 1949.
Jakob Guðmundsson, Vigdís Ósk Viggósdóttir, Erna Gunnarsdóttir og Einar Pálsson. Ljósm. arg
Úr ferð Björgunarsveitarinnar Brákar yfir Kaldadal.
Ljósm. Olgeir Helgi Ragnarsson.
Hópmynd úr vetrarferð Björgunarsveitarinnar Brákar á Arnarvatnsheiði 9.-10.
mars síðastliðinn. Ljósm. Theodóra Þorsteinsdóttir.
Verið að fara yfir á í ferðinni yfir Kaldadal. Ljósm. Olgeir Helgi.