Hugur og hönd - 01.06.1967, Blaðsíða 4

3ÚLÍANA SVEINSDÓTTIR
þess hefur verið farið á leit við mig, að ég skýri lesendum
tímaritsins Hugur og hönd frá kynnum mínum af vefnaði
Júlíönu Sveinsdóttur, en ég var svo lánsöm að vera nem-
andi hennar vetrarlangt fyrir u. þ. b. 20 árum. Júlíana
leiðbeindi mér við að vefa eftirmynd af hollenzkum gob-
elinvefnaði frá 18. öld, en kennsluna greiddi ég með vinnu
í vefstofu hennar, og varð sú vinna mér nám öðrum þræði.
Júlíana mun upphaflega hafa gripið til vefstólsins sér
til lífsviðurværis meðan hún var að ryðja sér braut sem
listmálari. Þó hefur það tiltæki ekki verið tilvilj unarkennt,
heldur stafað af því, að um leið gat hún uppfyllt sköpun-
arlöngun sína og þjálfað hæfileika sína við samsetningu
á litum og línum.
í námsferðum, sem hún fór til Frakklands og Ítalíu,
komst hún í snertingu við háþróaðan heimilisiðnað þessara
þjóða og kom þá auga á notagildi íslenzku ullarinnar til
listvefnaðar.
Hún fékk band frá íslenzkum ullarverksmiðj um og óf úr
því eftirsóttar voðir, svo sem værðarvoðir, gardínuefni,
dragta- og kápuefni og efni í karlmannaj akka. Mest not-
aði hún sauðaliti, en einnig litað band, og litaði þá gjarna
sjálf með jurtalitum. Voðir hennar voru léttar og litir
þeirra hlýir.
Mesta viðurkenningu hygg ég þó, að hún hafi fengið
fyrir röggvateppi, stór og smá, en þau voru sýnd á list-
iðnaðarsýningum í Danmörku og víðar. Þessi teppi voru
notuð til skreytinga, t. d. í stærri vöruhúsum og farþega-
skipum.
Júlíana óf einnig töluvert úr tuskum, og þótti mér mjög
spennandi að aðstoða hana við þá iðju. í þau tuskuteppi,
sem hún sendi á sýningar, fékk hún valdar afklippur frá
verkstæðum. Hitt þótti mér þó enn skemmtilegra, þegar
hún tók við pokum með ósamstæðum tuskum frá fólki,
greindi tuskurnar í litaflokka og skilaði þeim aftur sem
stílhreinum gólfteppum.
Júlíana notaði oft sama uppdráttinn fyrir mismunandi
gerðir vefnaðar. Mér er minnistæður einn uppdráttur, sem
ég aðstoðaði við að vefa eftir eitt röggvateppi, eitt tusku-
teppi og eitt krossvefnaðarteppi. Litir voru mismunandi,
en erfitt var að gera upp á milli, hvert teppanna var
skemmtilegast.
Sáralitla tilsögn mun Júlíana hafa fengið í vefnaði, en
þekkingar í þeim efnum aflaði hún sér með sjálfnámi.
Júlíana var mjög vel þekktur listmálari í Danmörku, en
naut einnig mikillar viðurkenningar sem listiðnaðarkona,
og var m. a. ráðgjafi danska heimilisiðnaðarfélagsins
Hándarbejdets Fremme.
Við íslendingar megum minnast hennar sem merkrar
listakonu og brautryðjanda í meðferð íslenzkrar ullar til
listiðnaðar.
Margrét Ólafsdóttir.
4 HUGUR OG HÖND