Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1990, Side 16

Framkvæmd „Karvelslaga“
Hér hjá okkur í Öryrkjabandalaginu er eðlilega mikið spurt
um svonefnd Karvelslög, sem samþykkt voru á næstsíðasta
þingi - og sannarlega vert að kynna þau, svo og ýmislegt í
tengslum við allt það mál.
Eins og alþjóð veit, var Karvel
Pálmason fyrsti flutningsmaður
þessa máls á Alþingi til réttarbóta
fyrir þá sem hafa orðið fyrir heilsu-
tjóni eða örorku vegna mistaka
lækna og annarra heilbrigðisstétta.
Lagabreytingin frá 1989 var felld
inn í slysatryggingakaflann s.s. um
slysatryggða væri að ræða og rétt
þeirra.
1. grein sagði þar um þá sem
njóta skyldu: Sjúklingar, sem eru til
meðferðar á sjúkrastofnunum, sem
starfa samkvæmt lögunum um heil-
brigðisþjónustu og heilsutjónið eða
örorkan er vegna læknisaðgerða eða
mistaka starfsfólks, sem starfar á
þessum stofnunum.
2. grein: Örorkubætur greiðast
ekki ef orkutapið er metið minna en
10%.
3. grein: Þá skal árlega ákveða í
fjárlögum framlag til að standast
kostnað af bótum vegna þeirra sem
um getur í 1. grein.
4. grein: Lög þessi öðlast þegar
gildi.
Lögin voru samþykkt á Alþingi
19. maí 1989, en gildistaka þeirra
varl4.júní 1989.
I raun þyrfti tilvísun betri og
gleggri en gefin er hér að koma til,
með tilliti til þeirrar lagagreinar
almannatryggingalaganna, sem
þetta ákvæði er fellt inn í.
Aðeins skal það sagt hér, að þetta
er viðbót við marga liði, þar sem
greiða skal örorkubætur og hverjir
eigatilþessrétt.
Nú biðu margir eftir því að lög
þessi kæmu til framkvæmda, en ljóst
var frá upphafi, að ákveðnar tilteknar
reglur yrði að setj a um málsmeðferð
alla, svo hún mætti sem greiðast
ganga, en vera um leið hin vand-
aðasta, svo viðkvæm mál sem hér
eru áferð.
Þessar reglur hafa nú loks hlotið
samþykki og þær eru birtar hér öllum
Karvel Pálmason.
þeim sem á þurfa að halda til góðrar
glöggvunar.
HVAÐUMHINA?
Hins vegar var s vo ljóst einnig, að
lögin s.s. þau voru samþykkt, tóku
ekki til atvika eða mistaka sem gerð-
ustfyrirgildistökuna 14. júní 1989.
Alit ríkislögmanns var fengið
varðandi þetta og orðrétt sagði hann
ísínuáliti: „Viðþessaraðstæðurer
ókleift að komast að þeirri niður-
stöðu, að lögin geti náð til atvika,
sem gerst hafa fyrir gildistöku
þeirra“.
Ráðuneyti tryggingamála stað-
festiþessaniðurstöðuríkislögmanns
í bréfi til Try ggingastofnunar ríkisins
og orðrétt sagði: „Telur ráðuneytið
að breyta þurfi ofangreindum lögum
eigi þau að ná yfir bótaskylda
atburði, sem átt hafa sér stað fyrir
gildistöku þeirra sem var 14. júní
sl., þegar lögin voru birt“.
Þarna er býsna skýrt að orði kveð-
ið. Hins vegar vaknar sú megin-
spurning hversu með þau tilvik
sannanleg skuli farið, sem áttu sér
stað áður. Það fólk, sem telur sig
eiga þennan rétt skýran og skýlausan
hlýtur að reyna eftir fremsta megni
að ná fram rétti sínum, þó atvikin
eða mistökin hafi löngu átt sér stað,
því ekki er þeirra hlutskipti betra
nemasíðurværi.
Um leið og þessar reglur voru til
meðferðar í Tryggingaráði var
eðlilega spurt þar hversu með fyrri
mál skyldi fara.
Spurt var hvort nýta mætti til við-
miðunar þá hefð sem skapast hefur
um örorkubætur almennt, að end-
urmat geti náð allt að tveim árum
afturítímann.
En þar er svo ólíku saman að jafna
að með öllu sýnist útilokað að yfir-
færa þá hefð hér á þessi lög, ekki sízt
eftir svo ótvírætt álit ríkislögmanns
og ráðuneytis.
Karvel Pálmason verður því með
hjálp góðra manna að freista þess að
fá lögin betrumbætt eða þá að endur-
skoðun almannatryggingalagageri
16