Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.2020, Blaðsíða 12

12 FÓKUS - VIÐTAL 7. febrúar 2020
Reykjavik Raincoats
LAUGAVEGUR 62, 101 RVK
www.reykjavikraincoats.com
Sími: 5711177 - info@reykjavikraincoats.com
Ú T S A L A
Ú T S A L A
Ú T S A L A
20 - 50 %
AFSLÁTTUR
Í VERSLUN OKKAR
þó alveg sama hversu mikið við
höfðum að gera við misstum aldrei
út kvöldstund þar sem við lásum
með börnunum. Þá áttum við
rólega stund hvort sem við lásum
eða sungum og maður taldi sér trú
um að það kæmi að góðu gagni,
þetta vanræktum við aldrei.“
Tvö barnanna hafa fetað
sömu braut og foreldrarnir og
segist Þórhildur telja það jafn
algengt og þegar börn í öðrum
starfsstéttum feti sömu braut og
þau alist upp við. „Sólveig hefur
sagt að þetta hafi verið skortur
á ímyndunarafli en Þorleifur
stefndi sömuleiðis alltaf á að
verða leikari. Hann, rétt eins og
ég, komst þó fljótt að því að hann
var sleipari í að fylgjast með öllu
í kringum sig heldur en einbeita
sér að sjálfum sér svo hann
gerðist leikstjóri. Ég held að ég
hefði ekkert orðið verri leikari
en aðrir, en ég fann fljótt að það
var ekki það sem mig langaði
að gera. Ég hef alltaf verið svo
upptekin af heildarmyndinni.
Þorleifur er óumdeilanlega
framúrstefnulegur leikstjóri, og
það var ég líka á sínum tíma og
því fylgja áhyggjur hann hefur
upplifað að vera valinn besti
leikstjóri Þýskalands yfir í að
vera sallaður niður. Ég get þó
ekki talað um verkin hans sem
heild því ég hef verið mjög hrifin
af sumu sem hann hefur gert,
miður hrifin af öðru og beinlínis
óánægð með annað. Oftast
reyni ég að koma út og sjá verkin
hans sem og Sólveigar og lengi
vel fylgdist ég með Þorleifi á
æfingum, en í dag hef ég sleppt af
honum hendinni. Hann er farinn
að ganga sjálfur, en ég fylgdist
grannt með honum fyrstu árin
og reyndi að styðja hann og
kenna allt sem ég kunni.“
Fámennur fundur leiddi til
kvennaframboðs
Þórhildur er óneitanlega
í stórskotaliði íslenskra
listakvenna enda hefur hún
barist ötullega fyrir jöfnum
réttindum kynjanna, bæði á
sviði sem og í samfélaginu
öllu. Leið hennar í pólitík var
þó talsvert tilviljunarkennd.
„Ég var ung kona á mjög
pólitískum tímum. Þarna var
kalda stríðið í algleymingi og
Víetnamstríðið sem og baráttan
gegn kjarnorkuvopnum.
Hippahreyfingin hristi
náttúrlega upp í fólki og leiddi
mjög margt gott af sér eins og
friðar- og umhverfishreyfingu
og kvennahreyfinguna. Misrétti
kynjanna hafði alltaf blundað
í mér en eins og flestar ungar
konur hélt ég að það væri
einungis undir sjálfri mér komið
– ef ég væri bara nógu dugleg
og nógu eitthvað yrði engin
mismunun, en svo rekur maður
sig á að það er nákvæmlega þetta
sem er að. Ungar konur myndu
allar gefast upp fyrirfram ef þær
viðurkenndu það strax, svo þess
í stað telja þær sér trú um að
þetta sé allt í lagi og þær þurfi
bara að vera rosalega duglegar,
þá reddist allt. Þannig hugsaði
ég sjálf, en á þessum tíma voru
líka að koma út bækur á borð
við Kvengeldinginn og Second
sex sem maður drakk í sig.
Þessi bylting lá í tímanum og
fullnægði einhverju hjá manni
– eða öllu heldur æsti það upp.“
Þórhildur bjó á þessum tíma
norður í landi en sótti fundi hjá
Rauðsokkahreyfingunni þegar
hún átti erindi í höfuðborgina.
„Nokkrum árum eftir að ég flutti
suður heyrði ég fyrir tilviljun
af fundi í Norræna húsinu
og ákvað í kjölfarið að mæta.
Þetta reyndist heldur fámennur
fundur sem síðar átti eftir að
stækka og leiddi að lokum
til kvennaframboðs og síðar
kvennalista.“
Feðraveldismenningin er að
eyðileggja heiminn
Spurð hvort pólitíkin sé harðari
heimur en leikhúsið segir
Þórhildur allt snúast um hversu
alvarlega fólk taki hlutunum.
„Leikhúsið er harður húsbóndi
en jafnframt örlátur. Ég hefði
ekki verið að sveitast blóðug
í leikhúsi árum saman, því
ekki eru launin að trekkja að.
Það er gríðarlega erfitt starf að
vera leikstjóri, bæði líkamlega
og andlega, en áfram heldur
kona enda er mikil gæfa að
vinna við sköpun og þá skiptir
ekki máli í hvaða fagi þú ert.
Einungis það að fá að deila
dögum með öðrum í sams
konar sköpun eru stórkostleg
forréttindi. Í Kvennalistanum
var líka mikil sköpun, þar voru
konur sem köstuðu frá sér öllum
viðteknum hugmyndum og
spurðu sig hvernig heimi viljum
við búa í – það er gríðarlega
skapandi. Á þessum tíma var ég
að ala upp fimm börn samhliða
því að setja upp að meðaltali
fjórar leiksýningar á ári og
að vinna í stjórnmálaflokki –
hvernig fór ég að þessu? Jú,
af því sköpun gefur svo mikla
orku. Það er ótrúlegt að upplifa
hvað maður fær mikla orku úr
skapandi orku, en þetta er eins
og mylluhjól, vatnið kemur upp
aftur og virkjast. Öðruvísi hefði
þetta aldrei gengið – ef gleðin
og sköpunin hefði ekki verið
fyrir hendi. Í mínu tilfelli nærði
leikhúsið kvennapólitíkina og
öfugt. Auðvitað hafði ég alltaf
haft einhverja femíníska sýn, en
þarna varð hún miklu skýrari –
og þótt það hafi farið framhjá
mörgum, hef ég alltaf horft
með kvenfrelsisgleraugum á öll
verk. Ýmsir kollegar mínir hafa
látið í ljós þá skoðun að þetta
geti þrengt mitt sjónarhorn sem
leikstjóra en engum dettur í
hug að þeirra karllægu skoðanir
þrengi þeirra sjónarhorn. Ég
þekki vel það sjónarhorn enda
alin upp í því og samfélagið
er þar ennþá, en ég bæti bara
kvenlega sjónarhorninu við, svo
ég myndi segja að ég hefði víðara
sjónarhorn ef eitthvað er.“
Það er ekki hægt að segja
það dans á rósum að vera
kona í íslensku leikhúsi enda
oft og tíðum talið hefðbundið
karlasvið. Þórhildur tekur
heilshugar undir það og
staðfestir að karlar hafi í
gegnum tíðina ráðið bæði yfir
menningu, trúarbrögðum og
samfélagsgerðinni allri. Konum
hafi þó tekist með tímanum að
rjúfa örlítið skarð á karlamúrinn.
„Baráttan hefur auðvitað breyst
og í dag eru konur sýnilegri,
fleiri sem mennta sig, fá stöður
og gera sig gildandi á ýmsum
sviðum. Lagaumhverfið
hefur sömuleiðis breyst og
öll umræða er opnari, en
þetta er langtímaverkefni og
menning feðraveldisins er það
hættulegasta. Hún stendur
nánast óhögguð. Feðraveldið
er höfundur allra hugmynda
sem samfélög byggja á hvort
sem það eru trúarbrögð,
hagfræðikenningar eða
menningin, en hættulegasta
og feitasta afkvæmið er óheftur
kapítalsimi. Helsta stoð
feðraveldisins er ofbeldi sem
menn sýna hver öðrum sem og
konum börnum og náttúrunni.
Það eru þessar hugmyndir, þær
verða að láta undan því annars
eigum við enga von.“ n
„Það er gríðarlega
erfitt starf að
vera leikstjóri, bæði
líkamlega og andlega,
en áfram heldur kona