Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.03.1979, Qupperneq 71

ÁHRIF DRÁTTARVÉLAUMFERÐAR Á JARÐVEG OG GRÓÐUR 69
mosa. Til mýragróðurs eru þá taldar
starir, fifa, elfting og axhæra. Þessi gróð-
urfarsbreyting á troðnu reitunum bendir í
sömu átt og niðurstöður j'arðvegsrann-
sókna, sem getið verður síðar, að jarðveg-
ur verði vatnsmeiri og súrefnissnauðari
við umferð dráttarvéla en án hennar.
Blávingull er áberandi í tilrauninni,
enda var hann'algengur í þúfnakollum í
mýrinni, áður en hún var tekin til ræktun-
ar.
Af þeim grösum, sem voru í fræblönd-
unni, sem sáð var, stendur vallarfoxgrasið
sig bezt. I þeim hluta tilraunarinnar, sem
köfnunarefni var borið á, vex hlutdeild
vallarfoxgrassins í gróðurfarinu við
umferð, og það verður langmest áberandi
grastegundin. Hlutur vallarsveifgrass og
túnvinguls hefur minnkað stórlega. Stofn
sá, er notaður var af vallarsveifgrasi, virð-
ist alls ekki hafa lifað í túninu, og er lítill
munur á troðnum og ótroðnum reitum,
því er hlutdeild vallarsveifgrass varðar.
Túnvingullinn er hins vegar áberandi
minni í troðnu reitunum en hinum ótroð-
nu, nema þar sem ekið er um að hausti.
Petta vekur grun um, að stofn sá af tún-
vingli, er hér var notaður, hafi verið
viðkvæmur fyrir bælingu að vori, en ekki
voru gerðar neinar athuganir á því hvort
meiri skemmdir sæjust á túnvingli en öðr-
um grösum eftir umferð. Niðurstöður
gróðurfarsgreiningarinnar í tilraunl84—66
sýna ótvírætt, að stofn sá af túnvingli, sem
sáð var, þolir traðk og umferð illa.
Árið 1975 var gerð oddamæling á til-
raun nr. 219-68 til að finna hlutdeild ein-
stakra plöntutegunda í gróðurfari. Til-
raunin hafði þá staðið í 6 ár (12. tafla).
Ekki er verulegur munur á gróðurfari á
milli kalkaðra og ókalkaðra liða. Munur
milli reita, sem aldrei var ekið á, og hinna,
sem umferð var um, styður niðurstöður
gróðurfarsgreiningar í tilraun 184—66.
Hlutdeild vallarfoxgrassins eykst við
umferð, túnvingull minnkar, en vallar-
sveifgrasið hverfur mikið til úr öllum
liðum. Starir, haugarfi og varpasveifgras
finnast aðeins í troðnum reitum.
Sumurin 1968 og 1969 var kal í túnum í
Borgarfirði. Ekki var kal áberandi á til-
raunalandinu, en gróður grisjaðist. Hinn
12. júní 1968 var metið, hve mikið gróður
hefði grisjazt í tilraun 184—66. Grisjun var
eingöngu metin á þeim reitum, sem borið
var á köfnunarefni. Athyglisverðast við
niðurstöðurnar er, að grisjunin er talin
vera minnst á þeim reitum, sem ekið hafði
verið um röskum hálfum mánuði fyrr, 27.
maí, en mest á h- og j- liðum, sem ekið var
um sumarið og haustið áður.
Samkvæmt gróðurfarsdagbók á
Hvanneyri var gróður 27. maí, þegar ekið
var um tilraunina í fyrra skiptið um vorið,
rétt að byrja að taka við sér, en tók mikinn
kipp þar á eftir. Þá var enn frost í jörðu og
um 25—30 cm niður á klaka.
JARÐVEGUR
Árið 1967 voru tekin jarðvegssýni úr 4
liðum tilraunar nr. 152—64 og mælt, hve
mikið vatn var í sýnunum við töku, og
rúmþyngd jarðvegsins. Niðurstöður
mælinganna eru settar fram í 13. töflu. I
sýnunum úr troðnu reitunum (c) er meira
vatn en þeim ótroðnu (a). Ef reiknað er
með því, að eðlisþyngd mýrajarðvegs sé
1,6 (Sigfús Ólafsson, 1974, Óttar
Geirsson, 1966), fæst, að vatnið í troðnu
reitunum hafi verið 80% af holurými jarð-
vegsins, en 66% í hinum ótroðnu.
Rúmþyngd jarðvegsins bendir til þess,
að heildarholurými jarðvegs úr troðnu