Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1981, Síða 28

26 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
mönnum. Er talið víst, að Keshan-veiki,
sem leggst á börn í Keshan-héraði í Kína,
stafi af selenskorti (Keshan Research
Group, 1979).
Flohé et al. (1973) sýndu fram á, að
selen væri í ensíminu glutathione per-
oxidase (GPx). Um eða yfir 90% afseleni í
blóði eru bundin GPx, og hafa mælingar á
þessu ensími verið notaðar til ákvörðunar
á selenbúskap nautgripa og sauðfjár
(Carlström et al., 1979, Thompson et al.,
1976).
Víða um lönd hefur orðið mikið tjón af
völdum selenskorts. Sums staðar er nú
leyfilegt að blanda seleni í fóðurbæti, svo
að í heildarfóðri skepna verði 0.1 ppm.
selen (Oksanen, 1980), og er það talið
nægjanlegt til að koma í veg fyrir hvít-
vöðvaveiki. Hvítvöðvaveiki er vel þekkt
hér á Islandi, aðallega í lömbum á vorin
(stíuskjögur), og í sumum héruðum ber á
henni á um tíunda hverjum bæ eða meira.
Víðast stingur veikin sér niður á 5—10%
bæja (óbirt könnun, gerð á dýralækna-
þingi sumarið 1980). Ekki er leyfilegt að
blanda seleni í fóður hér á landi vegna
þess, hve eitrað selenið er, og engan veg-
inn vitað, hve mikið búféð fær af þessu efni
úr öðru fóðri og úr beit.
Tilraunin, sem lýst er í þessari grein,
var gerð til að kanna selenástand áa um
meðgöngutímann og hvort fóðrun með
votheyi hefði önnur áhrif á selenástand
ánna en fóðrun með þurrheyi.
FRAMKVÆMD
Tilraunin var gerð á Hvanneyri
1979—1980. 60 ær fengu eingöngu vothey
og 60 eingöngu þurrhey. Hver ær át um 1
kg þurrefnis á dag, en ærnar, sem fengu
vothey, átu þó nokkru minna en hinar,
sem fengu þurrhey. Um fengitímann fékk
helmingur ánna kjarnfóður, og á útmán-
uðum fengu þær allar kjarnfóður, A-
blöndu FAF, og sést á 1. töflu, hvernig sú
fóðrun var. Selen í kjarnfóðrinu mældist
199±29.5ng/g (þrjú sýni).
Selen var mælt í heyinu, sem skepnurn-
ar voru fóðraðar á um veturinn. Sýnin
voru tekin úr heyi, sem safnað hafði verið
1. TAFLA.
Kjarnfóðursgjöf í dlraun með votheys- og þurrheysgjöf á Hvanneyri 1979—1980.
TABLE 1.
Supþlements given to ewes in the hay and silage experiment at Hvanneyri 1979—1980.
Fengitíð Utmánuðir
Dags. g/dag Dags. g/dag
200 100
11. desember 275 31. mars—29. apríl 150
12. desember—3. janúar 350 30. apríl— 9. maí 200
4. janúar 250 10. maí—að burði 300
5. janúar 120
6. janúar 60
7. janúar— 6. mars 0