Morgunblaðið - 13.05.2020, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. MAÍ 2020
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Ílok febrúar,eða um svipaðleyti og
kórónuveirufarald-
urinn fór að blossa
upp í Evrópu og
Bandaríkjunum, var mikið gert
með samkomulag sem Banda-
ríkjastjórn og æðsta forysta ta-
líbana gerðu með sér í Afganist-
an. Því var ætlað að beina
mönnum fyrstu skrefin að var-
anlegum friði í landinu eftir
nærri því óslitin átök um fjöru-
tíu ára skeið.
Samkomulagið féll fljótt í
skuggann af faraldrinum, sem
von var, en þó var því hampað á
sínum tíma, jafnvel þótt alls-
endis óvíst væri að talíbanar
hefðu vilja eða getu til þess að
standa við sinn hluta þess. Í
samkomulaginu fólst meðal
annars að Bandaríkjaher og
bandamenn þeirra úr Atlants-
hafsbandalaginu myndu yfir-
gefa Afganistan í áföngum,
gegn því að talíbanar létu af
árásum sínum á þessa aðila.
Ekkert var hins vegar minnst
á árásir á afganskar öryggis-
sveitir eða jafnvel almenning í
landinu, og var blekið vart þorn-
að á samkomulaginu þegar tal-
íbanar hófu herferð gegn þeim,
með þeim afleiðingum að rúm-
lega 300 Afganir féllu í hryðju-
verkaárásum í mars og apríl, á
sama tíma og talíbanar áttu að
vera í friðarviðræðum við afg-
önsk stjórnvöld.
Að minnsta kosti 20 og allt
upp í 40 manns létust til við-
bótar í gær og rúmlega áttatíu
manns særðust eftir tvær
fólskulegar árásir,
þar sem vígamenn
hófu annars vegar
skothríð á fæðing-
ardeild á sjúkra-
húsi í höfuðborg-
inni Kabúl, þar sem nýfædd
börn voru á meðal þeirra sem
féllu, og sjálfsvígssprengju-
maður gerði jarðarför í austur-
hluta landsins að skotmarki
sínu. Æðsta stjórn talíbana
neitaði í gær að hún bæri
ábyrgð á árásinni á fæðingar-
deildina en í yfirlýsingu hennar
var ekkert minnst á árásina á
jarðarförina.
Engum þarf að koma á óvart
að mælirinn er nú fullur hjá afg-
önskum stjórnvöldum. Ashraf
Ghani, forseti landsins, lýsti því
yfir í gær að herinn myndi aftur
hefja sóknaraðgerðir gegn talí-
bönum, sem og öðrum hryðju-
verkamönnum sem leitast hafa
við að gera landið að vígvelli
sínum. Hernum hafði áður verið
uppálagt að grípa einungis til
vopna til þess að verja sig fyrir
árásum, í þeirri von að það
myndi friðþægja talíbana.
Niðurstaðan af þeirri tilraun
virðist nú liggja ljós fyrir, og
var þó líklega augljós þegar í
upphafi. Stóra spurningin er
hins vegar hvort árásirnar í gær
hafi einhver áhrif á samkomu-
lag Bandaríkjanna og talíbana,
þannig að Bandaríkjamenn
hætti við að draga herlið sitt til
baka frá Afganistan. Það virðist
í öllu falli ljóst að til lítils er að
ræða frið við talíbana þegar
hugur þeirra er fastur við ófrið-
inn.
Árásir talíbana
setja friðarferlið
í uppnám}
Mælirinn fullur
Sigríður Ander-sen alþingis-
maður beindi í
fyrradag fyrir-
spurn til Sigurðar
Inga Jóhannssonar
samgönguráðherra
um það hvort ætlunin væri að
endurskoða fyrirhugaðar sam-
gönguframkvæmdir, ekki síst
svokallaða borgarlínu. Fyrir-
spurnin stafaði meðal annars
af því að fram hefði komið í
Bretlandi að almennings-
samgöngur myndu „liggja í
láginni næstu misserin ef ekki
árin“ út af kórónuveirunni.
Sigríður ræddi samgöngu-
sáttmálann á höfuðborgar-
svæðinu, þar sem gert er ráð
fyrir tugum milljarða í borg-
arlínu, sem liggur ljóst fyrir að
verður ekki arðbær fram-
kvæmd, eins og þingmaðurinn
benti á. „Fleiri aðgerðir væru
náttúrlega brýnni, eins og mis-
læg gatnamót í Reykjavík sem
nánast ekkert virðist fara fyrir
í samgönguáætlun sem er til
umfjöllunar á þinginu, en væru
miklu brýnni í ljósi þess tak-
markaða fjár sem væntanlega
verður af skornari
skammti en sam-
göngusáttmálinn
kveður á um og
áætlað er,“ sagði
Sigríður.
Svör samgöngu-
ráðherra gáfu ekki miklar von-
ir um að sú vafasama ráðstöfun
fjár sem áformuð er í borgar-
línuna verði endurskoðuð.
Þetta er miður því að auðvitað
er ekki hægt að horfa framhjá
því að það efnahagsáfall sem
nú ríður yfir þjóðfélagið dreg-
ur úr getunni til að fara í óarð-
bær gæluverkefni. Sömu krón-
unni verður ekki eytt tvisvar
og þær krónur sem fara í of-
vaxna strætisvagna borgarlín-
unnar, sem litlar líkur eru á að
greiði fyrir umferð í borginni,
nema síður sé, verða ekki nýtt-
ar í raunverulegar samgöngu-
bætur eða aðra mikilvæga
hluti.
Þegar þjóðin hefur orðið fyr-
ir áfalli upp á tugi eða hundruð
milljarða, um stærðina veit
enginn enn, hlýtur að verða að
endurskoða útgjöldin og hætta
við þau stærstu og vitlausustu.
Borgarlínan hlýtur
að koma til endur-
skoðunar eftir
efnahagsáfallið}
Peningarnir eru ekki óþrjótandi
Þ
að er langt frá því að vera einfalt
að fylgjast með því hvað er í gangi
varðandi björgunarpakka stjórn-
valda. Í fyrsta lagi koma stjórn-
völd með ákveðnar tillögur. Síðan
gerir Alþingi breytingar á þeim þar sem þær
eru annaðhvort samþykktar eða þeim hafnað.
Til þess að gera málin enn flóknari eru björg-
unarpakkarnir nú orðnir tveir og von á þeim
þriðja. Það veldur ákveðnu samhengisleysi,
bæði í tillögum og umræðu. Hvernig passa að-
gerðirnar saman og af hverju eru breytingar
sem var hafnað í fyrsta pakka allt í einu orðn-
ar hluti af öðrum pakkanum?
Fyrsti pakkinn innihélt aðgerðir eins og
hlutastörf, brúarlán, frestun skattgreiðslna,
laun í sóttkví, barnabótaauka, úttekt séreign-
arsparnaðar, styrki til ferðaþjónustu, fjárfest-
ingarátak og útvíkkun á „allir vinna“. Annar pakkinn
bætti við lokunarstyrkjum, stuðningslánum, tekjuskatts-
jöfnun, sumarúrræðum fyrir námsmenn, sértækum
stuðningi til sveitarfélaga, framlögum til geðheilbrigði,
virkni á vinnumarkaði, eflingu matvælaframleiðslu, álags-
greiðslum til heilbrigðisstarfsfólks og sókn í nýsköpun.
Í fyrsta pakkanum lagði minnihlutinn til viðbætur í ný-
sköpun, velferðarmál (þar á meðal álagsgreiðslur til heil-
brigðisstarfsfólks) og auknar framkvæmdir. Öllum þeim
tillögum var hafnað. Sameiginlega lagði þingið fram
breytingar vegna aukins kostnaðar í heilbrigðisþjónustu,
eingreiðslu vegna örorku, viðbætur vegna geðheilbrigðis-
mála og málefna heimilislausra, aukin framlög í ný-
sköpun, framkvæmdir og önnur innviðaverk-
efni.
Í öðrum pakkanum lagði minnihlutinn til
viðbætur vegna nýsköpunarmála, atvinnu-
leysistrygginga, auknar álagsgreiðslur og ein-
greiðslur. Þar var áhersla á verkefni sóknar-
áætlana, kvikmyndasjóðs, framkvæmdasjóðs
ferðamanna sem og önnur atvinnuþróunar-
mál.
Það er til of mikils mælst fyrir fólk að
leggja það á sig að reyna að púsla öllu þessu
saman í einhverja heild. Hversu djúp verður
holan? Hvar verða helstu áhrifin? Hvar þarf
helst að koma í veg fyrir skaða? Hvar liggja
mestu tækifærin? Þar hafa áherslur Pírata
helst verið þrenns konar: Að nýta tækifærin
með sérstakri áherslu á nýsköpun þannig að
þegar störfin hverfa verða ný til í staðinn. Svo
er það vörn fyrir heimilin sem er betra að setja upp fyrr
en seinna, áður en skaðinn er skeður. Við höfum lagt fram
frumvarp um frestun á nauðungarsölu. Að lokum er það
sjálfsögð áhersla á heilbrigðiskerfið en skortur á sveigjan-
leika til þess að bregðast við álagi er ein af ástæðunum
fyrir umfangsmiklum viðbrögðum. Fyrir nokkru fór allt á
hliðina út af einu rútuslysi, sem dæmi.
Vandamálin eru mörg og í svona ástandi er betra að
gera meira en minna. Þess vegna er undarlegt að ríkis-
stjórnin skuli hafna mörgum af tillögum Pírata og ann-
arra í stjórnarandstöðunni.
Björn Leví
Gunnarsson
Pistill
Pakki eitt, pakki tvö og
meira að segja pakki þrjú!
Höfundur er þingmaður Pírata. bjornlevi@althingi.is
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Aron Þórður Albertsson
aronthordur@mbl.is
Við vorum aðeins smeyk umað fólk myndi halda sigheima sökum kórónuveir-unnar. Það virðist þó litlu
hafa skipt því ásóknin fyrstu vikurnar
er líklega meiri en á sama tíma í
fyrra,“ segir Hilmar Egill Svein-
björnsson, formaður Golfklúbbs
Vatnsleysustrandar, um ásókn í
Kálfatjarnarvöll, golfvöll klúbbsins,
síðustu vikur. Talsverður fjöldi fólks
hefur mætt á völlinn undanfarnar vik-
ur og svo virðist sem kórónuveiran
hafi lítil áhrif á golfþyrsta kylfinga.
„Vorið byrjar vel og það hefur
verið þokkalega hlýtt og sólríkt. Þrátt
fyrir takmarkanir virðist það ekki
hafa áhrif á kylfinga,“ segir Hilmar og
bætir við að allt sé gert til að tryggja
að fjarlægðarmörk séu virt. Að auki
séu gerðar ráðstafanir nærri holum.
„Við tryggjum að farið sé eftir
reglum. Nálægt snertiflötum eins og
t.d. hjá flaggstöngum eða við holurnar
eru gerðar sérstakar ráðstafanir. Svo
verða kylfingar auðvitað að passa upp
á að halda tveggja metra fjarlægð,“
segir Hilmar. Til viðbótar við framan-
greindan viðbúnað eru fjölda-
takmarkanir í skála klúbbsins og því
getur einungis takmarkaður fjöldi
fólks komið þar saman.
Strandvellir þola meira álag
Á Reykjanesi eru nokkrir golf-
vellir sem falla í flokk svokallaðra
strandvalla. Kemur það til af stað-
setningu þeirra en þá má finna nærri
sjó. Að sögn Hilmars gerir það við-
komandi klúbbum kleift að opna fyrr
en á stöðum sem ekki eru nálægt
sjávarsíðu. „Það eru nokkrir vellir
hérna úti á Reykjanesi sem eru
strandvellir. Þetta eru tún við sjó og
virðast af þeim sökum þola meira álag
og ágang en þessar uppbyggðu braut-
ir hjá stærri klúbbum. Klúbbar við
sjávarsíðuna eru því með örlítið sterk-
ari völl,“ segir Hilmar, sem útilokar
ekki að aukna ásókn nú í vor megi
rekja til meira atvinnuleysis á Suður-
nesjum.
„Þetta getur aukist svona fyrst
en veiran er enn ekki farin að bíta. Við
gætum fundið meira fyrir þessu í
sumar og haust þegar fólk þarf að
skera niður. En auðvitað er það líka
þannig að kylfingar eru ekki að fara
til útlanda og þá sækja þeir í golfið
hérna heima. Þannig að þrátt fyrir
ákveðnar takmarkanir erum við bara
bjartsýn,“ segir Hilmar.
Mikil aukning frá því í fyrra
Svipað hefur verið upp á ten-
ingnum á Þorláksvelli í Þorlákshöfn.
Formaður klúbbsins, Guðmundur
Baldursson, segir að aukningin milli
ára sé umtalsverð. „Það er fullt alla
daga hjá okkur þannig að ásóknin
hefur verið mjög mikil. Fólk er auð-
vitað ekki að fara í utanlandsferðir
auk þess sem margir eru atvinnulaus-
ir eða í hlutastarfi,“ segir Guðmundur
og bætir við að klúbburinn hafi þurft
að laga sig að breyttum aðstæðum.
„Við gátum ekki haft skálann op-
inn fyrstu vikurnar og fólk fór bara
beint að spila. Við förum því eftir öll-
um reglum en reynum þó að gera
fólki auðvelt fyrir,“ segir Guðmundur.
Að sögn Guðmundar er vorið iðu-
lega sá tími er flestir sækja strand-
velli á borð við Þorláksvöll. Spurður
hvort margir nýir kylfingar hafi látið
sjá sig í ár kveður Guðmundur já við.
Þó sé það sambærilegt við síðustu ár.
„Það kemur alltaf eitthvert nýtt fólk
en auðvitað eru þetta yfirleitt sömu
kylfingarnir,“ segir Guðmundur.
Strandvellir vel sóttir
undanfarnar vikur
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Golf Ekki er ólíklegt að íslenskir golfvellir muni njóta vinsælda í sumar, þar
sem golfþyrstir kylfingar komast ekki til útlanda að spila.
Gott veðurfar er undirstaða
þess að kylfingar mæti
snemma að vori á strand-
golfvelli. Þetta segir Guð-
mundur Baldursson, formaður
Golfklúbbs Þorlákshafnar.
„Vellirnir eru kannski tilbúnir
snemma á vorin en tíðarfarið
þarf að vera þokkalegt til að
góð mæting sé,“ segir Guð-
mundur.
Spurður hvort ágætt tíðar-
far síðustu mánuði hafi ýtt
undir ásókn kylfinga í strand-
golfvelli á borð við Þorláksvöll
kveður Guðmundur já við.
Veðrið hafi ekki verið frábært
en þó þannig að kylfingar
freistist til að spila. „Tíðar-
farið hefur verið alveg þokka-
legt fram til þessa. Það gæti
kannski alveg verið betra en
þetta hefur verið nokkuð
gott,“ segir Guðmundur.
Ágætt veður
hjálpar til
TÍÐARFAR SKIPTIR MÁLI