Morgunblaðið - 26.05.2020, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. MAÍ 2020
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Tvöfeldni eralþekkt íumræðunni
og þá einkum
þeirri sem litast af
stjórnmálum og
afstöðu manna
þar. Hitt er auð-
vitað þekkt að hávær umræða
verður iðulega um mál og þeir
sem þar hafa farið fremstir
verða ekki sakaðir um að
draga í leiðinni pólitískan
taum. En nái slík umræða vel
inn í þjóðarsálina geta stjórn-
málamenn illa setið aðgerða-
lausir hjá. Ástæður þess að
þeir láta þá til sín taka geta í
senn verið frambærilegar og
málefnalegar en þurfa ekki
endilega að vera það.
Á meðal gildra ástæðna eru
þau rök að það sé hluti af
verkefni þeirra að vera þátt-
takendur á vettvangi almennr-
ar umræðu og ekki síst þeirr-
ar sem hæst ber og eiginlega
óverjandi að taka ekki afstöðu
til mála sem góður hluti al-
mennings telur varða miklu,
hvort sem málið tekur til
afmarkaðs hagsmunamáls eða
segja megi að almanna-
hagsmunir séu undir.
Sum mál taka umræðu yfir
af svo miklum þunga og
ástríðu að deilan og baráttan
um þau standa lengi, jafnvel í
áratugi, og skipa þjóð í fylk-
ingar. Hermálin gömlu voru
löngum þeirrar gerðar og all-
stór hópur hélt því fram há-
stöfum að heill þjóðarinnar
væri undir og sú spurning
hvort hún gæti horfst í augu
við sjálfa sig eftir að hafa svik-
ið landið í tryggðum. Öndvert
stóðu þeir sem töldu miklu
varða að skerast ekki úr sam-
stöðu þjóða sem vildu leggja
mikið af mörkum svo að al-
ræðisríki sem undirokuðu sitt
fólk og leppríkja næðu ekki
enn lengra á þeirri braut.
Baráttan gegn því að efnt
yrði til vatnsfallsvirkjana sem
hagstæð skilyrði stóðu til varð
stundum mjög hatrömm. Iðu-
lega tók hún sama blæ og brag
og baráttan gegn hersetu, þótt
að henni kæmu stórir hópar
fólks sem innvígðist aldrei í
þau mál. En nú var rætt um
„hernaðinn gegn landinu“ og
fast kveðið að og fullyrt að
þeir sem slíkt styddu væru,
eins og landsölumennirnir,
óvinir þjóðarinnar og svikarar
við málstað hennar.
En meginþáttur í huga
margra sem börðust gegn því
að landinu væri spillt, svo feg-
urð þess og yndi fengi áfram að
njóta sín, snerist að sjónmeng-
uninni, sem væri skemmdar-
verk af risavöxnu tagi.
Á laugardaginn
var birtist stutt
grein frá lesanda
blaðsins og vakti
athygli. Kannski
var hún merkileg-
ust fyrir það að
þar var opnað á
umræðu sem illskiljanlegt er
að hafi ekki fyrr verið tekin af
alvöru hér á landi. Greinarhöf-
undur, Halldór S. Magnússon,
fjallar um vindmyllur og bend-
ir í upphafi sinnar greinar á
það alkunna að „virkjun nátt-
úruauðlinda hefur lengi verið
eitt vinsælasta deiluefni Ís-
lendinga. Annars vegar eru
þeir sem telja nauðsynlegt að
virkja sem allra mest til þess
að efla þjóðarhag og hins veg-
ar þeir sem telja brýnt að
virkja alls ekki meir til þess að
vernda náttúru landsins“.
Greinarhöfundi þótti lítið
hafa heyrst frá talsmönnum
náttúruverndar um vind-
mylluáform. Enda er það um-
hugsunarefni að almenningur
hafi ekki látið þetta mál til sín
taka áður en það er um seinan.
Kannski er það vegna þess
ofsa sem einkennir umræðu
um loftslagsmál þar sem sér-
hver spurning er kaffærð falli
hún ekki að „réttum sjónar-
miðum“. Kannski óttast fólk
að taki það á móti þeim sem
vilja slá upp risavöxnum vind-
myllum í náttúru landsins með
óþolandi hvin og ónotum verði
það sakað um að stuðla að
þeim aldauða sem verði fái
loftslagsmenn ekki sitt fram.
Halldór S. Magnússon
bendir réttilega á að þögn
talsmanna náttúruverndar
veki einkum furðu „þar sem
þeir hafa talið það fyrst og
fremst vatnsaflsvirkjunum og
jarðhitavirkjunum til foráttu
að þær séu óþolandi aðskota-
hlutir í íslenskri náttúru, sem
skemmi fyrir upplifun manna
af landinu og stórkostlegri
fegurð þess“.
Og í tímamótagrein sinni
spyr Halldór í framhaldinu:
„En hvað með vindmyllur,
geta þær fallið vel inn í lands-
lagið?“ Og hann bætir við: „Í
flestum tilvikum munu myllur
vindorkuvera verða áberandi
á fjöllum og hásléttum lands-
ins og sjást víða að. Getur það
samrýmst skoðunum um-
hverfis- og náttúruverndar-
sinna að reistar verði vind-
myllur uppi á heiðum og
fjöllum landsins í ósnortinni
náttúru?“
Þetta eru gildar spurningar
og tímabærar og sætir reynd-
ar nokkrum ugg að dauðaþögn
hafi ríkt um þessi mál þar til
nú.
Þeir sem hafa ekið
erlendis gegnum
vindmyllubreiður
vilja ekki lenda í
því hér}
Stundum verður að
berjast við vindmyllur
S
íðastliðinn vetur var líklega einn sá
erfiðasti sem Íslendingar hafa upp-
lifað lengi. Þessi vetur kenndi okk-
ur þó einnig margt. Hann kenndi
okkur hvað samstaða Íslendinga
getur verið sterk þegar mikið liggur við, en
ekki síst kenndi hann okkur hvað grunnþættir
samfélagsins eru mikilvægir.
Sterkir innviðir, traustar almannavarnir og
öflugt heilbrigðiskerfi; skapandi menntakerfi
og auðvitað mætti margt fleira fram telja.
Þessi lærdómur mun vonandi sömuleiðis leiða
af sér aukinn skilning á því hversu mikilvægt
er að styðja og efla þær starfsstéttir sem
vinna að þessum grunnþáttum samfélagsins.
Mig langar að draga hér fram tvær af þess-
um starfsstéttum sem nú standa í kjaradeilum
við ríkið; hjúkrunarfræðinga og lögreglu-
menn. Stéttir sem eiga sannarlega skilið virð-
ingu og viðurkenningu á störfum sínum, ekki síst eftir
þennan vetur.
Þetta eru starfsstéttir sem eru samfélagi okkar sér-
staklega mikilvægar og við myndum ekki vilja vera án,
en einhverra hluta vegna er ríkisstjórn Katrínar Jakobs-
dóttur ekki tilbúin til að viðurkenna mikilvægi þeirra við
samningaborðið.
Ekki nóg með það heldur hafa starfsaðstæður þessara
hópa verið gerðar æ erfiðari með mikilli fjölgun verkefna
á sama tíma og skorið hefur verið niður fjármagn, enda
hefur verið flótti úr báðum starfsstéttum síðustu ár sem
sjá má á fjölda útskrifaðra sem enn eru starfandi.
Hjúkrunarfræðingar sem óhætt er að segja að séu
hryggjarstykkið í heilbrigðiskerfinu hafa að
undanförnu unnið undir gríðarlegu álagi
hvort sem það er við að sinna Covid-veiku
fólki eða á öðrum sviðum þar sem álagið hef-
ur aukist mikið vegna varúðarráðstafana.
Hjúkrunarfræðingar sem hafa barist lengi
fyrir viðurkenningu í launum á mikilvægi
þess starfs sem þau vinna innan heilbrigðis-
kerfisins en gengið erfiðlega að fá.
Lögreglumenn sem starfa við aðstæður
sem flestum þættu óásættanlegar. Lög-
reglumenn sem hafa borið hitann og þungann
af þeim almannavarnaaðgerðum sem hafa
komið upp í vetur, ekki síst í Covid-19. Má
þar til að mynda benda á Víði Reynisson yfir-
lögregluþjón sem hefur birst okkur í lög-
reglubúningnum nánast daglega síðustu
mánuði sem einn af þríeykinu góða.
Nú hafa lögreglumenn verið samnings-
lausir í rúmt ár og í raun lengur, enda aðeins verið fram-
lengingar og viðbætur frá árinu 2005. Það er því ekki
óeðlileg krafa að launatafla lögreglumanna verði leiðrétt
og löguð þannig að launin séu á pari við sambærilegar
stéttir. Lögreglumönnum sem misstu verkfallsréttinn
frá sér er þó því miður sagt að sætta sig bara við það sem
að þeim er rétt.
Við verðum að gera betur til að byggja réttlátt þjóð-
félag. Ég hvet því ríkisstjórnina til þess að ganga um-
svifalaust að samningaborðinu, þetta má ekki bíða.
Albertína
Friðbjörg
Elíasdóttir
Pistill
Nú skal semja
Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar.
albertinae@althingi.is
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Framkvæmdir eru hafnarvið fyrsta íbúðarhúsiðsem rísa mun í Voga-byggð 1 á Gelgjutanga.
Mikil uppbygging er framundan í
Vogabyggðinni allri og stefnt er að
því að þar verði allt að 1.300 nýjar
íbúðir byggðar.
Á sínum tíma voru áform um
að innri leið Sundabrautar myndi
koma frá Gufunesi inn á Gelgju-
tanga. Reykjavíkurborg tók síðar
þá ákvörðun að þarna myndi rísa
íbúðabyggð en Sundabrautin myndi
koma utar, þ.e. rétt við Klepp. Var
þessi ákvörðun tekin í óþökk Vega-
gerðarinnar, sem taldi innri leiðina
þá bestu og jafnframt ódýrustu.
Hefur Vegagerðin gert þá kröfu að
borgin greiði þann aukna kostnað
sem af þessu hlýst, mögulega um
10 milljarða króna. Borgin hefur
neitað að borga aukakostnaðinn.
Gelgjutangi er smánes sem
skagar út í Elliðaárvog á móts við
Grafarvog. Fyrsta skóflustungan að
74 nýjum leiguíbúðum sem Bjarg
íbúðafélag byggir við Bátavog 1 á
Gelgjutanga var tekin þriðjudaginn
19. maí sl. Félagið U14-20 ehf.,
dótturfélag fasteignaþróunarfélags-
ins Kaldalóns hf., mun byggja á
lóðunum Stefnisvogur 2, 12, 24 og
36 sem eru á svæði 1 í Vogabyggð.
Félagið áætlar að hefja fram-
kvæmdir við Stefnisvog 2 í lok sum-
ars, samkvæmt upplýsingum sem
Morgunblaðið fékk hjá Reykjavík-
urborg. Heimilt verður að byggja
273 íbúðir í heildina á lóðunum á
Gelgjutanga.
Bjarg var stofnað af ASÍ og
BSRB. Byggingarfélagið Jáverk
mun sjá um byggingu fjölbýlishúss
Bjargs við Bátavog, Verkfræðistofa
Reykjavíkur sér um verkfræði-
hönnun og arkitekt er T.ark arki-
tektar.
Reykjavíkurborg samþykkti í
fyrra niðurrif á átta atvinnuhúsum
og einni botnplötu á lóðinni númer
10 við Kjalarvog á Gelgjutanga.
Samanlagt flatarmál þessara bygg-
inga var 5.727 fermetrar. Bygging-
arnar eru nú horfnar af tanganum.
Í desember 2018 hófust fram-
kvæmdir við gerð nýs sjóvarnar-
garðs á Gelgjutanga. Þessar fram-
kvæmdir voru í samræmi við
deiliskipulag svæðisins sem gerði
ráð fyrir um 3.500 fermetra land-
fyllingu og að um 17.000 fermetrar
lands yrðu hækkaðir. Lágmarks
yfirborðshæð lands verður 5 metrar
yfir sjávarmáli. Íbúðabyggðin verð-
ur því vel varin komi til hækkunar
á yfirborði sjávar vegna mögu-
legrar hlýnunar andrúmsloftsins.
Stærsti hluti verksins var upp-
bygging sjóvarnargarðs og upp-
röðun á grjóti í ölduvörn. Efnið
kom að stærstum hluta úr grunni
Nýja Landspítalans við Hringbraut.
Fyrsta húsið á innri
leið Sundabrautar
Ljósmynd/Bjarg
Á Gelgjutanga Fyrstu skóflustunguna að nýbyggingu Bjargs í Bátavogi tóku Gylfi Gíslason, Guðmundur B. Gunn-
arsson, Selma Unnsteinsdóttir, Dagur B. Eggertsson, Árni Stefán Jónsson, Þröstur Bjarnason og Björn Traustason.
Bjargi íbúðafélagi er ætlað að
tryggja tekjulágum fjölskyldum
á vinnumarkaði aðgengi að
öruggu íbúðarhúsnæði í lang-
tímaleigu.
Nú þegar er Bjarg með yfir
200 íbúðir í útleigu á þremur
stöðum, í Móavegi í Grafarvogi,
Urðarbrunni í Úlfarsárdal og í
Asparskógum á Akranesi.
Þá eru framkvæmdir við á
þriðja hundrað nýjar íbúðir
komnar vel á veg og hátt í 500
íbúðir eru í hönnunarferli.
Næstu afhendingar Bjargs
eru á eftirfarandi stöðum í
Reykjavík seinna á þessu ári; í
Silfratjörn í Úlfarsárdal, í
Hraunbæ og í Hallgerðargötu
við Kirkjusand. Þá verða afhent-
ar á næstu mánuðum íbúðir
Bjargs á Akureyri og í Þorláks-
höfn.
Úthlutun geta þeir einir hlot-
ið sem hafa verið virkir á vinnu-
markaði og fullgildir félags-
menn aðildarfélaga ASÍ eða
BSRB í a.m.k. 16 mánuði, sl. 24
mánuði miðað við úthlutun.
Margar íbúð-
ir í byggingu
BJARG ÍBÚÐAFÉLAG