Skessuhorn - 27.05.2020, Blaðsíða 23

MIÐVIKUDAGUR 27. MAÍ 2020 23
Pennagrein
Til sveitarstjórnar Dalabyggðar.
Efni: Samskipti við sveitarstjórn
um lagnir ljósleiðara í landi Tjalda-
ness II, framkvæmdaleyfi til skóg-
ræktar á Ósi í Saurbæ og fleira.
Hér með tilkynni ég sveitarstjórn
að ég hef ákveðið f.h. eigenda að
samþykkja lögn ljósleiðara um
landareign Tjaldaness II á Tjalda-
neshlíð. Ég tek þessa ákvörðun fyrst
og fremst vegna hagsmuna minna
gömlu og góðu nágranna á Skarðs-
strönd þar sem ég veit að andstaða
mín og þrjóska bitnar annars á
þeim en ekki ykkur, rollubændum
sem ráðið ferðinni í Dalabyggð um
þessar mundir.
Að þessu tilefni finnst mér rétt
að fara yfir samskipti mín við ykk-
ur, sveitarsjórn sauðfjárbænda, en
annarri eins óstjórn og valdníðslu
hef ég aldrei kynnst.
Í júlímánuði 2017 óskaði ég eft-
ir að hefja, í samstarfi við Skógrækt
ríkisins, skógrækt á 25 ha landi á
jörðinni Ósi í Saurbæ. Sumarið
2018 sótti ég námskeið um verk-
efnið og landið var tekið út af full-
trúa Skógræktarinnar þann 19.
ágúst 2018. Tveimur dögum síðar
sendi ég sveitastjóra Dalabyggð-
ar umsókn um framkvæmdaleyfi
vegna skógræktar á lögbýlum.
Þann 10.08.2018 greiddi ég
staðfestingargjald til Dalabyggð-
ar vegna ljósleiðara til Ljósavíkur.
Þann 23. okt. 2018 fékk ég í tölvu-
pósti teikningar og blað til sam-
þykktar frá Dalaveitum um lögn
ljósleiðara í landi Tjaldaness II.
Sama dag hringdi til mín starfsmað-
ur Dalaveitna vegna þessa máls. Ég
var staddur erlendis og sagðist ekki
samþykkja framkvæmdir fyrr en ég
kæmi heim og væri væntanlegur
innan viku. Þann 27.10.2018 sendi
ég eftirfarandi bréf til starfsmanns
Dalaveitna:
„Sæll NN
Ég átt ekki von á því að sett-
ar yrðu stórvirkar vinnuvélar um
og yfir landareign okkar án þess
að samþykki lægi fyrir. Ég sagð-
ist í samtali við þig verða komin
heim til landsins í dag sem og varð
og þá gæti ég tekið afstöðu til til-
lögu ykkar, fyrr ekki. Svo renndi ég
í Saurbæinn í morgun og sá um-
gengnina um þá arfavitlausu leið að
mínu mati sem þið fóruð. Ég bið
þig að stöðva þessar framkvæmdir
strax á landi Tjaldaness II og hefja
þær ekki aftur fyrr en samþykki
okkar liggur skriflega fyrir. Ég mun
vafalaust gera frekari athugasemdir
við það sem þegar hefur verið fram-
kvæmt á landi Tjaldaness II. Bestu
kveðjur KS.“
En framkvæmdir voru ekki stöðv-
aðar og verkinu lokið án samþykkt-
ar okkar, landeigenda.
Í nóvember 2018 fjallaði skipu-
lagsnefnd Dalabyggðar um um-
sókn mína um skógrækt á Ósi og
í framhaldi fékk ég þær fréttir frá
nefndarmanni að umsókn mín um
skógrækt væri samþykkt. Á vor-
mánuðum 2019 lá fyrir samþykki
Skógræktar ríkisins um ræktun
skóglendis á Ósi, en nú aðeins 10
ha í stað 25 ha áður og loforð um
plöntur um haustið, að fengnu
framkvæmdaleyfi sveitarstjórnar
Dalabyggðar. Ráðinn var maður til
að girða landið og samningurinn
við skógræktina sendur sveitarstjóra
til samþykktar þann 29.05.2019. Þá
kom í ljós að um misskilning var að
ræða varðandi fundinn í nóvember
2018. Þar var samþykkt um fram-
kvæmdir á Ósi á Skógarströnd,
EKKI á Ós í Saurbæ. Ég póstlagði
þá bréf til oddvita Dalabyggðar
þann 15.06.2019 þar sem ég fór yfir
stöðu mála frá mínu sjónarhorni og
óskaði eftir skriflegu svari sveita-
stjórnar um framkvæmdaleyfið.
Svarið sendi sveitastjóri í tölvu-
pósti:
„Borist hefur erindi frá eiganda
Ós þar sem óskað er eftir svari um
hvort skógrækt á jörðinni þurfi
framkvæmdaleyfi og hvort sveitar-
stjórn veit það leyfi.
Þar sem umhverfis- og skipulags-
nefnd kom til fundar með byggð-
arráði var umræða um þennan
lið tekin sameiginlega. Vísað er í
svæðisskipulag varðandi ákvæði um
skógrækt. Byggðarráð telur verk-
efnið vera framkvæmdaleyfisskylt.
Vinnu við þennan þátt skipulags
verður flýtt. Samþykkt samhljóða
af fulltrúum í byggðarráði í umboði
sveitarstjórnar.
Byggðarráð fer með valdheim-
ildir sveitarstjórnar í orlofi henn-
ar. Í afgreiðslunni felst að sú nið-
urstaða sveitarstjórnar að verkefnið
sé framkvæmdaleyfisskylt og að
leyfi verði ekki veitt fyrr en niður-
staða vinnu við aðalskipulag varð-
andi skilgreiningu á landnýtingu
liggur fyrir.
Með góðri kveðju.“
Við eftirgrennslan kom fram að
sveitastjóri gerði ráð fyrir að af-
greiðslu umsóknarinnar yrði lokið
á haustmánuðum 2019.
Nú var aftur komin fram-
kvæmdahugur í Dalaveitur og
ákveðið að leggja ljósleiðara um
Tjaldaneshlíð. Hér mættu í júlí
og ágúst 2019, tveir starfsmenn á
vegum Dalaveitna til að óska eft-
ir lagnaleyfi á Tjaldaneshlíð og
var annar jafnframt einn sveita-
stjórnarmanna. Ég fór yfir þessi
mál með honum, umsókn mína um
skógrækt á Ósi og lögn ljósleiðara
um Tjaldanes II, og sagðist tilbú-
inn til að samþykkja lagnaleiðina
strax og mín umsókn um skógrækt
yrði samþykkt af sveitarstjórn. Ef
dráttur yrði á afgreiðslu umsókn-
ar minnar yrði sami dráttur á sam-
þykki mínu um umbeðna lagnaleið
um Tjaldaneshlíð. Sveitarstjórnar-
maðurinn var samstarfsfús og sagði
lítið mál að fá samþykki sveita-
stjórnar fyrir leyfisveitingu fyrir
10 ha skógrækt á Ósi, enda væru
sveitastjórnarmenn sammála um
að 10 ha skógrækt væri undanþeg-
in framkvæmdaleyfi.
Sjö mánuðum seinna, þann 6.
mars, síðastliðinn samþykkti sveit-
arstjórn loksins leyfi fyrir skógrækt
á Ósi, - en með fyrirvara, skilyrt:
„Sótt er um skógrækt að Ósi í
Saurbæ. Nefndin samþykkir er-
indið með tilliti til nýrrar flokk-
unar á landbúnaðarlandi í drög-
um að endurskoðun á Aðalskipu-
lagi Dalabyggðar, en landið fell-
ur undir flokk II samkvæmt þeirri
skilgreiningu. Einnig þarf að liggja
fyrir samþykki eigenda aðliggjandi
jarða og umsögn Minjastofnunar.“
Þann dag komst ég að því að
sveitarstjórnin hefur haft sama
háttinn á gagnvart mér og nokkr-
um fjölda jarðeigenda í Dalabyggð,
þ.e. að draga mánuðum saman, og
í mínu tilfelli árum saman, að af-
greiða umsókn um leyfi fyrir land-
nýtingu, þar sem hún byggir ekki á
búfjárbeit eða öðrum 19. aldar bú-
skaparháttum.
Frá þeim tíma til dagsins í dag
hef ég verið af og til í sambandi
við Þórð Má skipulagsfulltrúa um
skógræktina og Kristján Inga um
ljósleiðara að Ljósavík. Einnig hef
ég fengið SMS frá Skúla varðandi
lagnaleiðina. Í gærdag, 22. maí,
hitti ég loks á Kristján Inga á ferð
minni í Búðardal, og skrifaði und-
ir samning um ljósleiðaratengingu
að Ljósavík. Hann var á hlaupum,
en afhenti mér samninginn undir-
ritaðan á ganginum í húsi sveitar-
stjórnar og spurði hvort ég hefði
ekki verið í sambandi við Skúla,
sem ekki var, og hvort ekki mætti
fara með ljósleiðara um Tjaldanes-
hlíð. Nú lægi á að leggja strenginn
því verktakinn væri að ljúka vinnu
á Skarðsströndinni. Ég sagðist ekki
vera tilbúinn til að svara því á þess-
ari stund og stað. Mér finnst enda
kurteislegra að setjast niður og
ræða svona mál, jafnvel hefði ég átt
von á afsökunarbeiðni á yfirgangi
og tillitsleysi verktaka og stjórn-
anda Dalaveitna.
Þrátt fyrir ríka áherslu núverandi
ríkisstjórnar Íslands á að auka skóg-
rækt sem skilvirka kolefnisjöfnun
gegn loftslagsvá, teljið þið sveita-
stjórnarmenn í Dalabyggð ykkar
hlutverk að vinna öllum árum gegn
þessháttar starfsemi hér í Dölum,
enda hafi þið, að ykkar mati, með
góðri aðstoð Minjastofnunar, lög-
sögu yfir allri landnýtingu sem snýr
að skógrækt í Dalabyggð. Og þeg-
ar við, sem höfum áhuga á nútíma-
legri landnýtingu sem m.a. felst
í aukinni skógrækt, reynum hver
í sínu horni að leita réttar okkar,
teflir sveitastjórnin fram lögfræðiá-
liti gegn hagsmunum okkar.
Í þessu sveitarfélagi, Dalabyggð,
þar sem íbúum fækkar stöðugt eins
og víðar í sveitum, og sem stend-
ur því greinilega mjög höllum fæti
hvað varðar búskap og aðra at-
vinnumöguleika virðist því miður
aðal keppikefli ykkar, ráðamanna
héraðsins, að berjast gegn breyt-
ingum á 19. aldar búskaparháttum
sem við erum tilbúnir til að fram-
kvæma og telja afkomu ykkar helst
ógnað af ræktunaráformum okkar
skógarbænda.
Hvað gengur ykkur til að setja
hömlur á framkvæmdagleði manna
eins og Eiríks Magnússonar, Hall-
dórs Jóhannssonar, Sigursteins
Hjartarsonar, Jakobs Kristjáns-
sonar og undirritaðs, að ógleymdri
Minjavernd í Ólafsdal? Er ykkur
rollubændum, sem fáið fjárheldar
girðingar um lönd ykkar á kostn-
að Vegagerðarinnar (og beitið svo
lambfénu á vegsvæðið, t.d. í Hvols-
dal) kannski illa við girt skógrækt-
arlönd sem ekki notast þá ykkar fé
til beitar?
Það eru ekki mörg sveitarfélög
á landinu sem skarta jafn mörgum
bæjarnöfnum sem vitna um skógi
vaxið land og hér í Dalabyggð sem
tekur m.a. yfir heilt sveitarfélag,
nú sameinað Dalabyggð, Skógar-
strönd. Þá má að auki nefna Kirkju-
skóg, Miðskóg, Skógskot, Stóra-
skóg, (Þykkvaskóg), Skógsmúla,
Lækjarskóg, Hjarðarholt, Víg-
holtsstaði, Ljárskógar, Glerárskóg-
ar, Magnússkógar, Rauðbarðaholt,
Skógar, Stórholt og Litlholt og
kannski ekki öll talin. Finnst ykk-
ur ekkert til um þessi bæjarnöfn?
Samkvæmt ykkar stefnu eru þetta
allt rangnefni.
Hvað finnst ykkur um ákvarðan-
ir ríkisvaldsins um þjóðlendur sem
margir telja skerðingar á réttindum
bænda og landeigenda? Finnst ykk-
ur þær annars eðlis en þær hömlur
sem þið beitið okkur um nýtingu
okkar landareigna?
Í dag er ekki ljóst hvenær þessari
valdníðslu ykkar lýkur, eða hvort
henni lýkur en vinnubrögð ykkar
í þessum efnum eru ekki til eftir-
breytni.
Þar sem ég veit að ákvörðun mín
og þrjóska bitnar fyrst og fremst
á gömlum og góðum nágrönnum
mínum á Skarðströnd, en ekki ykk-
ur rollubændum sem ráðið ferðinni
í Dalabyggð um þessar mundir, þá
samþykki ég hér með f.h. landeig-
enda, lögn ljósleiðara um landar-
eign Tjaldaness II á Tjaldaneshlíð.
Ég býst varla við, en vona samt,
að í framhaldi þeirrar vinnu haf-
ið þið rænu á að láta smala saman
ljósleiðarakeflum sem liggja vítt og
breitt með vegum og heimahúsum
í Saurbænum og kannski víðar.
Sagt var, að á sínum tíma hafi
tveir ungir menn og upprenn-
andi skáld, heimsótt Halldór Kilj-
an Laxness að Gljúfrasteini. Þeg-
ar þeir loksins bjuggust til brott-
ferðar hafi skáldið sagt: ,,Sjáið þið
þennan litla birkikvist? Næst þegar
þið komið ætla ég að vona að hann
verði orðinn að stóru og skuggsælu
tré!“
Ég ætla að vona Dalanna vegna
að næst, ef þið verðið valin til for-
ystu í héraðinu, að þið verðið þá
laus við valdahrokann og hafið
tamið ykkur kurteisi og tillitssemi í
garð allra sveitunga ykkar og jarð-
eigenda í Dölum.
Ljósavík, 23.05.2020
Kristjón Sigurðsson
Ós er á svokölluðum Staðarhólsodda, milli Hvolsár og Flæðilæks að austan, og Staðarhólsár að vestan (nær á myndinni).
Opið bréf til
sveitarstjórnar Dalabyggðar