Skessuhorn - 22.07.2020, Side 13

MIÐVIKUDAGUR 22. JúlÍ 2020 13
Hér ekur Gunnar Deutzinum, árgerð 1960, á þjóðhátíðardaginn 2015.
Ljósm. úr safni/sá.
Sparisjóðnum í Borgarnesi og að-
stoð frá Bjarna Guðráðssyni í Nesi,
tókst að ljúka við byggingu bíls-
ins í Reykholti. Þorsteinn Pálsson
og Sigurður Ísaksson hjá Bifreiða-
byggingum bólstruðu og klæddu
sætin í bílinn, Eggert Sigurðsson
í Stykkishólmi dúklagði hann og
það stóð á endum að við náðum að
fjármagna bílinn og Kjerúlf að af-
greiða hann frá sér þarna snemm-
sumars 1980. Þetta reyndist hins
vegar vera síðasti bíllinn sem verk-
stæðið framleiddi. Það fór í þrot
skömmu síðar. Bíllinn úr Reykholti
átti hins vegar eftir að reynast mér
vel og duga lengi, var skemmtileg-
ur bíll. Það var komin mikil reynsla
á yfirbyggingarnar í Reykholti og
ánægjulegt til þess að vita að nokkr-
ir þessara bíla hafa varðveist. Meðal
annars bæði Soffía II og Soffía III
sem Guðmundur Kjerúlf og Guðni
Sigurjónsson ráku sjálfir sem skóla-
bíla uppi í Borgarfirði og fóru svo
á í hálendisferðir á sumrin.“ Gunn-
ar segir að bíllinn hans hafi verið
hægfara eins og þessir bílar voru
almennt, enda allur akstur á þeim
tíma á malarvegum í mismunandi
ástandi. „Hann var hins vegar þýð-
ur og góður, maður vissi ekki af sér
þegar farið var yfir Sprengisand á
honum og hann var mjög góður í
ferðir upp að Herðubreiðarlindum
þar sem allt er í krókum og beygj-
um.“
Gunnar segir að árið 1980 hafi
verið mikið tímamótaár hjá sér.
Ekki einungis að fest voru kaup
á nýrri rútu, heldur keypti hann
einnig innflutt einingahús hjá
Húsasmiðjunni sem hann reisti
á lóð sem hann hafði fengið með
sökkli við Víkurflöt í Stykkishólmi.
„Ég keypti sökkul að húsi á þessum
stað og gekk síðan inn í kaup á ein-
ingahúsi frá Húsasmiðjunni sem
ekki hafði verið leyst út af kaupanda
þess.“ Í þessu húsi búa þau Gunnar
og Benedikta enn.
Dalastúlka kom
inn í líf hans
Þegar þarna var komið sögu seg-
ir Gunnar að hann hafi aldrei ver-
ið búinn að festa ráð sitt. „Það var
enginn tími til þess, vinnutarnir
voru býsna langar.“ En svo kvikn-
aði ástin. Þau segjast hafa kynnst á
böllum í sveitinni, án þess að fara
nánar út í það. Saman byrja Gunn-
ar og Benedikta að búa árið 1983,
bæði komin á fertugsaldur og hann
þá með talsvert umfangsmikinn
rekstur í gangi og fluttur inn í ein-
ingahúsið sem hann hafði reist við
Víkurflöt. „Hún kom og fór strax
að hafa vit fyrir mér ýmsu, til dæm-
is í peningamálunum, ekki veitti
af,“ segir Gunnar og brosir. Benna
er fædd 1949 en hún var uppalin
á Hömrum í Haukadal í Dölum,
sveitastúlka sem fór meðal annars til
náms í Húsmæðraskólanum á Stað-
arfelli eins og algengt var með ung-
ar konur á þeim tíma. Hún starfaði
framan af ævinni í Búðardal en eft-
ir flutning í Hólminn við ýmis störf
þar. Barna varð þeim ekki auðið.
Sér fyrir endan
á rekstrinum
Þannig liðu árin hjá Gunnari í mik-
illi vinnu. Börnum var ekið til og
frá skóla frá því eftir réttir og fram
að sauðburði á vorin, en þá fljót-
lega tók akstur við fyrir Hópferða-
miðstöðina með skólabörn á höf-
uðborgarsvæðinu og ferðamenn.
Heimildamenn blaðamanns segja
það orð fara af Gunnari að hann
sé afar öruggur bílstjóri og hafi
auk þess ríka þjónustulund. Þetta
tvennt fari vel saman þegar farþeg-
arflutningar eru annars vegar. „Allt
frá því í maí og alla sumarmánuð-
ina var maður kannski í stanslausri
útgerð með rútuna í tíu daga til
hálfsmánaðar túrum í senn og síðar
jókst álagið þegar rútunum fjölgaði
og reksturinn vatt utan á sig. Við
rákum lengi saman GH hópferða-
bíla, ég og Guðmundur Hjartar-
son. Mest vorum við með sex bíla í
útgerð í einu sem gátu tekið allt að
200 farþega í sæti. Auk skólaakst-
urs og ferðaþjónustunnar á sumr-
in vorum við mikið að aka með
íþróttahópa héðan úr Hólminum
og Grundarfirði og allskyns tilfall-
andi keyrslu með félög og hópa.
Um tíma vorum við auk þess með
áætlunarakstur milli Snæfellsness
og Reykjavíkur. Nú í dag á ég tvo
bíla eftir í flotanum, báða litla, eða
17 og 10 manna bíla og hvorugan
á númerum í augnablikinu enda
duttu öll verkefni út vegna Covid
í vor.“
Lán að kaupa
atvinnuhúsnæði
Gunnar segir að það hafi verið lán
fyrir sig og rekstur GH hópferða-
bíla að hann gat keypt iðnaðarhús
við Aðalgötu 30 í Stykkishólmi og
fengið þar rúmgóða aðstöðu til við-
gerða og viðhalds á bílunum. „Ég
kaupi þetta hús af bankanum árið
1990. Geri ýmislegt fyrir húsið og
er enn með rúmlega helming þess
í notkun sjálfur. Óskar frændi minn
frá Helgafelli rekur í hinum hlut-
anum rafmagnsverkstæði.“ Í hús-
inu við Aðalgötu er Gunnar nú
með aðstöðu fyrir sig sjálfan til alls-
kyns dundurs. Hann hefur meðal
annars gert listavel upp tvo gamla
traktora, Ferguson árgerð 1955 og
Deutz frá 1960 sem hann fékk hjá
tengdafólkinu sínu á Hömrum. Þá
er hann nú kominn vel á veg með
uppgerð á Farmal A árgerð 1946.
Þessa gömlu traktora setti hann í
gang fyrir blaðamann og ruku þeir
í gang á augabragði og vélar þeirra
mölluðu undurblítt.
En áhugamál Gunnars eru fleiri.
Heima í bílskúr hefur hann renni-
bekk og framleiðir þar skálar, staup
og tóbakshorn í frítímanum. „Ég
er einn af þeim sem hef aldrei haft
meira að gera en eftir að ég hætti
að vinna. Ef maður hefur áhuga-
mál þegar starfstímanum lýkur er
alltaf hægt að finna sér eitthvað
til dundurs,“ segir hann. Reyndar
er dálítill braskari í honum. Hefur
gaman af að kaupa og selja tæki og
tól og leitar upp varahluti og vélar
með góðra manna aðstoð á netinu
og pantar dekk og varahluti utan úr
heimi. Kveðst ætla næstu daga að
fara og sækja nýtt fjórhjól sem hann
hafði pantað, segir nauðsynlegt að
hafa slíkt tæki í smalamennskun-
um á haustin vestur í Haukadal.
Nýleg keypti hann átta ára Bens
smárútu sem hann datt niður á fyr-
ir gott verð, lítið ekinn bíl og vel
með farinn. Inni á verkstæði er auk
þess vísir að safni af fleiru en upp-
gerðum gömlum dráttarvélum.
Þar má til dæmis finna sýnishorn
af fyrstu farsímunum og talstöðvar
sem voru nauðsynleg öryggistæki
í hópferðabílum þegar ferðast var
í slæmum veðrum og færð á árum
áður. „Árið 1984 fengum við 40
NMT síma á Hópferðamiðstöðina.
Með þeim varð í raun algjör bylt-
ing í öryggi okkar og farþeganna.
Það var til dæmis settur upp sendir
á Húsavíkurfjalli sem tryggði far-
símasamband alla leið inn í Öskju, í
150 kílómetra beina loftlínu,“ segir
hann. Uppi á veggjum á verkstæð-
inu hjá Gunnari má auk þess finna
fleiri minjar úr atvinnustarfseminni,
til dæmis númeraplötur. Bílnúm-
erið P-91 eignaðist Gunnar ungur
og hefur haldið tryggð við það alla
tíð en einnig númer sem rýma við
það, svo sem P-191, P-291, P-591
og P-791. Gott ef heimasíminn og
gemsinn hafa ekki líka sömu end-
ingu.
Það er gaman að spjalla við Gunn-
ar Hinriksson. Hann er tækjamað-
ur og fróður um afar margt sem
viðkemur atvinnuháttum og sögu
liðinna áratuga. Við erum sammála
um að hann gæti efalítið haft frá
efni að segja í heila bók. Það verður
hins vegar að bíða betri tíma.
mm
Uppi á vegg á verkstæðinu er að finna minjar frá liðinni tíð. Talstöðvar og fyrstu farsímana sem dæmi.
Þessi Farmall-A árg. ´46 er nú langt kominn í endurgerð í höndum Gunnars.
Gunnar á akstri um Stykkishólm á Ferguson, árg. 1955. Ljósm. sá.
Við rennibekkinn heima í skúr þar sem verða til skálar, bikarar, tóbakspontur og
fleira.
Árituð mynd í gestabók úr rútunni hjá
Gunnari. Stórsöngvarinn Ivan Rebroff
þakkar hér fyrir aksturinn.