Hugur og hönd - 2020, Blaðsíða 34

34  HUGUR OG HÖND 2020
Handverksfólk á Þingeyri
Skálinn víkingasetur sem staðsettur er við
Hafnarstræti 2 á Þingeyri við Dýrafjörð er heillandi
heimur handverks tengdu tímabili víkinga. Þar
standa fyrir búi hjónin Borgný Gunnarsdóttir og
Þórir Örn Guðmundsson. Við systur vorum svo
heppnar sumar sem leið að fá leiðsögn um setrið og
kynningu á því sem þar fer fram. Þau hjón taka þar
aðallega á móti hópum í fyrirfram skipulögðum
heimsóknum. Hugmyndin er sú að ferðamenn af
skemmtiferðaskipum geti fengið fræðslu um
víkingatímann, bakað víkingabrauð yfir opnum eldi,
skoðað handverk af ýmsu tagi tengt víkingatímanum
og fengið að klæða sig upp í fornklæði. Einnig er opið
í Skálanum við hin ýmsu tilefni og uppákomur og má
finna upplýsingar um það á fésbókinni undir
„Skálinn“. Á Dýrafjarðardögum er þar fullt út úr
dyrum og mikið um að vera.
En hver er hún þessi kona sem af svo hagri hönd
saumar alla búninga víkingasetursins ásamt ýmsu
öðru handverki.
Borgný Gunnarsdóttir er fædd á Fremstuhúsum í
Dýrafirði árið 1953 dóttir hjónanna Rannveigar
Guðjónsdóttur og Gunnars Friðfinnssonar. Hún lærði
prjón af föður sínum átta ára gömul og má segja að
handverksáhuginn hafi byrjað þar. Faðir hennar var
myndlistarmenntaður og samtíða Erró í Myndlista-
og handíðarskóla Íslands. Borgný lauk prófi frá
handavinnudeild Kennaraháskóla Íslands 1973 og
síðan þá alltaf sinnt kennslu í grunnskólum og á
hinum ýmsu námskeiðum. Borgný telur
metnaðarfulla kennslu í KÍ hafa lagt grunninn að
handverksáhuga sínum. Þar voru kenndar margar
tegundir handverks, bæði arfleifð horfinna kynslóða
en einnig lögð áhersla á hönnun og sköpun byggða á
arfleiðfðinni. Nýjustu straumum og stefnum þess
tíma voru líka gerð góð skil.
Áhugi á víkingaklæðum
Einfaldleiki handverks frá landnámstímanum/
víkingatímanum með öllum sínum dásamlegu
skreytingum hefur alltaf heillað Borgnýju sem og
áhuginn á því hvernig fólk fór að öllu því sem unnið
var á tímum landnáms. Hún telur sig stöðugt vera að
auka skilning sinn og kunnáttu á því sviði. Fyrir
rúmum 25 árum eignaðist hún erlenda kunningja og
vini sem lifðu og hrærðust í víkingasamfélaginu. Í
framhaldi af því fylgdist hún með stofnun
víkingafélaga hér á landi og í atvinnuátaki 2003
lagði atvinnufulltrúi Ísafjarðarbæjar til að á Þingeyri
yrði stofnað áhugafélag um víkingatímann. Sá
félagsskapur setti sér metnaðarfull markmið og fór
boltinn þá að rúlla fyrir alvöru og Borgný sökkti sér
niður í allt sem tengdist fatasaumi víkingatímans og
öðru handverki því tilheyrandi. Allt var auðvitað
handunnið og hver flík sérsniðin á tilvonandi
eiganda, hlutföll og snið grandskoðuð, saumspor,
frágangur, skreytingar og litun. Þess má geta að í
einn kvenmannskyrtil þarf um tvo metra af efni og
tekur vinnan við hann allt upp undir viku eða á milli
30 til 40 tíma, við aðstæður dagsins í dag. Það má
velta fyrir sér hversu langan tíma sama vinna hefur
tekið í þá tíð.
Þekking á handverki tengdu víkingatímanum
Sem fyrr segir var það handavinnudeildin í KÍ sem
lagði góðan og sterkan grunn að frekara framhaldi
handverksins. Eftir stofnun víkingafélagsins hér á
Þingeyri var Kristín Bergmann fengin til að kenna
Borgný og Þórir.
Borgný Gunnarsdóttir