Morgunblaðið - 17.08.2020, Blaðsíða 1

Snorri Másson
snorrim@mbl.is
Katrín Jakobsdóttir forsætisráð-
herra sér fram á að fram fari póli-
tísk umræða á Alþingi um þær
bráðabirgðaráðstafanir sem heil-
brigðisráðherra hefur kveðið á um
undanfarið vegna kórónuveirunn-
ar. Hún segir þó ljóst að ríkar
lagaheimildir séu fyrir aðgerðun-
um hingað til. Sigríður Á. Ander-
sen, þingmaður Sjálfstæðisflokks-
ins og fyrrverandi
dómsmálaráðherra, gagnrýndi
ákvarðanir ríkisstjórnarinnar á
laugardaginn og sagði að það
kæmi á óvart að eftir hálfs árs far-
aldur hafi sóttvarnaaðgerðir ekki
enn komið á borð löggjafans.
Birgir Ármannsson, þingflokks-
formaður Sjálfstæðisflokksins,
skrifar í grein í Morgunblaðinu í
dag að ráðherra hafi lagaheimild
til þess að grípa til slíkra aðgerða
á þessu sviði en að í ákveðnum til-
vikum geti verið álitamál um hvort
nægilega skýra heimild sé að
ræða. Hugsanlegt sé að opin og al-
mennt orðuð lagaheimild dugi ekki
þegar um er að ræða „tilteknar
íþyngjandi ákvarðanir“. Þá kunni
að reyna á aðkomu löggjafans.
Katrín Jakobsdóttir segir í sam-
tali við Morgunblaðið: „Heimildir
til að grípa til sóttvarnaráðstafana
eru mjög afgerandi í íslenskum
sóttvarnalögum sem og skylda
sóttvarnalæknis til að gera tillögur
um slíkar aðgerðir. En ég tel ekki
nema eðlilegt að við eigum póli-
tíska umræðu um þessar aðgerðir
þegar þing kemur saman.“ Hún
segist fagna umræðu um þessi mál
og segir að ríkisstjórnin standi öll
við ákvörðunina um að herða skim-
anir á landamærunum. Þing kem-
ur saman 27. ágúst.
Fyrsta aflétting ein sýnataka
Nýtt fyrirkomulag tekur gildi á
miðvikudag þar sem allir komu-
farþegar til Íslands þurfa að fara í
tvær skimanir áður en þeim er
hleypt út í samfélagið. Ekki hefur
komið fram hve lengi þessar regl-
ur muni gilda en Katrín segir að
þegar öruggt verði talið að gera
einhverjar breytingar á því, verði
það fyrst gert þannig að farþegum
frá öruggum svæðum verður
hleypt inn í landið eftir eina sýna-
töku í stað tveggja.
Bjarnheiður Hallsdóttir, formað-
ur Samtaka ferðaþjónustunnar,
segir að nýju aðgerðirnar setji al-
gerlega í uppnám það sem farið
var að byggjast aftur upp hægt og
rólega. »2, 14 og 15
Umræðan færist inn í þingið
 Þingmenn Sjálfstæðisflokks vilja að sóttvarnir komi til umræðu í þinginu  Forsætisráðherra sam-
mála en segir heimildir ríkar til bráðabirgðaaðgerða  Hertar aðgerðir setja ferðaþjónustu í uppnám
Morgunblaðið/Eggert
Pólitík Neyðarástandi er lokið vegna veirunnar hér á landi. Forsætisráðherra
var frummælandi á fundi á föstudaginn, þar sem þríeykið var á hliðarlínunni.
Lilja Hrund Ava Lúðvíksdóttir
liljahrund@mbl.is
Jarðeðlisfræðingur frá almannavarnadeild
ríkislögreglustjóra, sérfræðingar Veðurstofu
Íslands og sérfræðingar Landhelgisgæslunnar
fóru í gær með þyrlu upp á Grímsfjall til að
kanna þar aðstæður. Snjór í kringum staur
sem tengdur er GPS-mæli á fjallinu var farinn
að bráðna, en við það hallaði staurinn og benti
það til þess að hlaup væri að hefjast undan
Grímsvötnum. GPS-mælar sýndu svo í kjölfar-
ið hækkun á yfirborði á ný og er því ekki talið á
þessum tímapunkti að hlaup sé að hefjast.
Samkvæmt upplýsingum frá Veðurstofu Ís-
lands var um „falska viðvörun“ að ræða og allt
virðist vera með kyrrum kjörum við Gríms-
vötn eins og staðan er núna. Hópur almanna-
varna, Veðurstofu og Gæslunnar lagaði búnað
á fjallinu, meðal annars vefmyndavél sem er
þegar farin að senda myndir sem settar verða
á opinn vef. Gasmælingar voru gerðar á staðn-
um og verður unnið úr niðurstöðum þeirra í
dag. Þá voru rafsviðsmiðlar einnig tengdir.
Einar Hjörleifsson, náttúruvársérfræðingur á
veðurstofunni, segir að þau gögn sem liggja
fyrir á þessari stundu bendi ekki til þess að
hlaup sé að hefjast í Grímsvötnum. Meira
áhyggjuefni sé mögulegt gos á svæðinu, en
skyndilegur þrýstingsléttir vegna jökulhlaups
getur hleypt af stað gosi að sögn Einars.
Björgvin Harðarson, bóndi á Hunkubökkum,
segist fylgjast vel með gangi mála, en hann
hafi ekki miklar áhyggjur á meðan ekki kemur
hlaupvatn. Ef fer að gjósa ræður vindáttin úr-
slitum, en Björgvin segist vona að gos verði
ekki fyrr en í vetur svo landið verði tilbúið
næsta vor. Fyrirhugað er að hópur frá Veður-
stofu Íslands fari aftur að Grímsvötnum á
þriðjudag. »7
Hallandi staur hleypti öllu af stað
 „Fölsk viðvörun“ benti til þess að hlaup væri að hefjast undan Grímsvötnum  Áfram fylgst vel
með gangi mála  Gos á svæðinu meira áhyggjuefni á þessari stundu  Grímsvötn tilbúin í gos
Ljósmynd/Landhelgisgæslan
Horft yfir Breytingar á stöðu íshellunnar sem GPS-mælingar sýndu ollu því að talið var að hlaup
væri að hefjast í Grímsvötnum. Hækkun á yfirborði á ný bendir til þess að hlaup sé ekki að hefjast.
Ljósmynd/Landhelgisgæslan
Útsýni á flugi Gos í Grímsvötnum þykir meira áhyggjuefni en jökulhlaup á þessari stundu.
Skyndilegur þrýstingsléttir vegna jökulhlaups getur hleypt af stað gosi úr eldstöðinni.
M Á N U D A G U R 1 7. Á G Ú S T 2 0 2 0
Stofnað 1913  192. tölublað  108. árgangur 
ÖNNUR
ÞRENNAN
Í EFSTU DEILD
ALHLIÐA
FRÓÐLEIKUR
UM ÞÖRUNGA
MAN VEL EFTIR
HEKLUGOSINU
ÁRIÐ 1980
FÆÐA ÚR FJÖRU 28 NÝR DEILDARFORSETI 10AGLA MARÍA 27