Morgunblaðið - 13.11.2020, Blaðsíða 13

Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. NÓVEMBER 2020
Þurrk-
grindur
Laugavegi 29 | sími 552 4320
verslun@brynja.is | brynja.is
3 stærðir
Vefverslun
brynja.is
Innan- og utandyra
60 cm x 3,6 lm,
ber 10 kg
Verð kr. 10.980
80 cm x 6,7 lm,
ber 20 kg
Verð kr. 12.220
100 cm x 8,5 lm,
ber 20 kg
Verð kr. 12.900
Opið
virk
a
dag
a frá
9-18
lau
frá 1
0-16
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
Nýliðin kosningabarátta í Banda-
ríkjunum reyndist sú langkostnaðar-
samasta í sögunni. Talið er að sam-
anlagður kostnaður vegna baráttu
um forsetaembættið og þingsæti í
bæði öldungadeild og fulltrúadeild,
sem kosið var til á sama kjörseðli,
hafi numið ríflega 14 milljörðum
dala, sem er í námunda við 2.000
milljarða íslenskra króna, ef sá sam-
anburður segir lesandanum eitt-
hvað. Það er meira en tvöföld sú upp-
hæð sem notuð var í síðustu
kosningum vestra árið 2016.
Varla kemur á óvart að stærsti
hluti þeirra fjármuna fór í baráttuna
um Hvíta húsið milli Donalds
Trumps og Joes Bidens eða um 6,6
milljarðar dala. En það var líka
ógrynni eytt í kosningabaráttu um
einstök þingsæti, svo mjög að segja
má að það sé komið út í tóma vit-
leysu.
Skautun í bandarískum stjórnmál-
um hefur vafalaust haft sitt að segja,
eins og endurspeglaðist í kjörsókn-
inni, hinni mestu í meira en öld. Eins
hefur netið breytt heilmiklu, því það
er orðið svo miklu auðveldara að
óska eftir fjárstuðningi þar og ekki
þó síður að veita hann; einn smellur
og þá fara $20 á þinn frambjóðanda.
Eins hafa demókratar tileinkað sér
nýja fjáröflun meðal stöndugs fólks,
þannig að þeir hafa verið að afla 2-3
sinnum meira fjár en repúblikanar.
Svo blandast þessar ástæður líka
saman. Þannig er orðið mikið um það
að fólk í einu horni Bandaríkjanna
gefi í kosningasjóð þingframbjóð-
anda í allt öðru kjördæmi, kannski
vegna þess að því líst svona vel á
hann, nú eða að það hafi þvílíkan
ímugust á mótframbjóðandanum.
Þetta mátti t.d. vel sjá á því að
Alexandria Ocasio-Cortez, þingkona
í New York, safnaði meira en 17
milljónum dala, heilmiklu utan rík-
isins. Var hún þó ekki að leggja neina
áherslu á fjársöfnun, enda í mjög
öruggu demókratakjördæmi. Og þá
kannski ekki síður á því, að Amy
McGrath, sem bauð sig fram til öld-
ungadeildarsætis í Kentucky gegn
Mitch McConnell, leiðtoga repúblik-
ana í deildinni, safnaði og eyddi um
90 milljónum dala í baráttuna! Þeir
peningar söfnuðust nær alls staðar
annars staðar en í Kentucky, frá
stuðningsfólki demókrata sem vildi
endilega fella þann lykilmann
Er hægt að kaupa kosningar?
McGrath notaði nær tvöfalt meiri
peninga í baráttuna en McConnell,
sem þó gaf duglega í. En allt kom
fyrir ekki, hún skíttapaði og fékk að-
eins 38% atkvæða á móti 58%. Af því
ætti að vera augljóst að lykillinn að
kosningasigri felst ekki í fjármagn-
inu einu. Er McGrath þó frambæri-
legur kandídat og McConnell ekki
óumdeildur á heimavelli frekar en
landsvísu.
Þessir fjármunir eru miklir hvern-
ig sem á er litið, en þegar haft er í
huga að síðustu kosningar um öld-
ungadeildarsæti í Kentucky kostuðu
samanlagt „aðeins“ um 15 milljónir
dala, sést vel hvað baráttan er orðin
óstjórnlega dýr.
Demókratar komust að þessum
sannindum víðar um landið, ekki síst
í baráttu um lykilsæti, þar sem
óhemjumiklu fé var varið í kosninga-
baráttu, sem svo reyndist til einskis.
Þeir töpuðu þeim kosningum nær
öllum og í stuttu máli má segja að
þingkosningarnar hafi verið demó-
krötum jafnmikil vonbrigði og þeir
glöddust yfir forsetakosningunum.
Að því leyti má segja að miklu for-
skoti þeirra í fjársöfnun hafi verið
sóað og að hefnigirni sé ekki gott er-
indi í kosningabaráttu. Og þó re-
públikönum hafi orðið meira úr aur-
unum, sjá þeir örugglega eftir þeim
líka.
AFP/Getty
Fjáraustur Stuðningsmenn Bidens fagna, en þrátt fyrir fjáraustur fóru demókratar verr út úr þingkosningunum.
Peningaglás á glæ
 Tvöfalt meira fé fór í kosningabaráttu vestra en síðast
 Demókratar mun fjáðari en fjárausturinn skilaði sér ekki
Mitch Demókratar spöruðu ekkert til þess að fella Mitch McConnell, leið-
toga repúblikana í öldungadeildinni, eyddu mun meiru, en hann vann samt.
Sóttvarnastofnun Evrópusam-
bandsins lagði til í gær að aðild-
arríki sambandsins myndu auka
skimanir gegn kórónuveirunni á
minkabúum eftir að stökkbreytt af-
brigði hennar fannst í Danmörku.
Sagði stofnunin þó að auknar
smitvarnir fyrir starfsfólk og gesti
búanna ættu að ráða við að hefta
útbreiðslu afbrigðisins.
Stofnunin setti hins vegar ekki
fram neinar ráðleggingar um hvort
rétt væri að slátra minkum í for-
varnarskyni, líkt og dönsk stjórn-
völd fyrirskipuðu í síðustu viku.
Var stefnt að því að rúmlega 15
milljón minkum yrði slátrað, en rík-
isstjórnin hætti svo við, þar sem
lagagrundvöll skorti fyrir aðgerð-
inni.
Ríki auki skimanir á minkabúum
AFP
Minkahræ Dönsk stjórnvöld hugðust
slátra öllum minkum vegna Covid.
DANMÖRK