Iðjuþjálfinn - 01.01.2018, Side 25

25
GREIN
Maren Ósk Sveinbjörnsdóttir,
iðjuþjálfi á Reykjalundi, starfsendurhæfingu
Ég er fædd og uppalin á Höfn í Hornafirði.
Að loknu námi í iðjuþjálfun árið 1986
hugðist ég ekki snúa aftur heim til Hafnar,
því ég sá ekki fyrir mér mikla atvinnu-
möguleika þar. Ég flutti þó þangað í janúar
1991, þá búin að vinna á geðdeild
Landspítalans í 4 ár. Ég var með fyrstu iðju-
þjálfunum sem fóru út á land að vinna, en
þeim hefur sem betur fer fjölgað með
tilkomu Iðjuþjálfanámsins við Háskólann á
Akureyri. Í dag eru iðjuþjálfar í starfi víða
um landið, sú þróun hefur gengið mishratt
eftir landshlutum og enn er verk að vinna
við útbreiðslu fagsins. Ég var því miður
alltaf eini iðjuþjálfinn á suðausturhorninu.
Þegar ég flutti til Hafnar byrjaði ég að vinna
í grunnskólanum sem leiðbeinandi í
sérkennslu og dönskukennari. Ég var fyrsti
iðjuþjálfinn sem vann þar en fyrir voru
þroskaþjálfar sem sinntu sérkennslu. Við
fundum strax að nálgun iðjuþjálfa átt vel
heima í skólanum og var góður biti í púsl
fagmanna þar. Ég vann í skólanum í eitt og
hálft ár, en fékk ekki menntun mína metna
og sætti mig ekki við það. Samhliða vann ég
hlutastarf hjá félagsþjónustu sveitar-
félagsins við félagslega liðveislu á heimili
geðfatlaðra.
Árið 1994 réð ég mig sem iðjuþjálfa til
Svæðisskrifstofu málefna fatlaðra á
Austurlandi (SvAust). SvAust var staðsett á
Egilsstöðum en rak útibú á Höfn sem sinnti
Austur-Skaftafellssýslu og Djúpavogs-
hreppi. Mitt starf fólst aðallega í að meta
færni og þjálfa börn með frávik og veita
ráðgjöf til foreldra og ýmissa þjónustu-
stofnana, svo sem leikskóla og grunnskóla
á Höfn og á Djúpavogi. Ég var þá eðli
málsins samkvæmt í töluverðum sam-
skiptum við ýmsar stofnanir sem sinna
börnum og fjölskyldum þeirra. Ég byggði
upp stuðningsfjölskyldunet fyrir þær
fjölskyldur sem þurftu þess.
Í samvinnu við foreldra og kennara þróaði
ég jafningjaliðveislu fyrir fötluð grunn-
skólabörn frá 11 ára aldri. Jafnaldrar sinntu
liðveislu með fötluðum nemendum fyrir
utan skóla, svo sem að fara í félagsmiðstöð,
fótbolta, að hjóla, í göngutúra o.fl. Það var
eðlilegra að hafa jafnaldra en að hafa
fullorðinn einstakling með sér í félagslífinu
eftir skóla. Liðveitendur fengu laun og oft
voru 2-3 krakkar sem skiptu liðveislunni á
milli sín. Þetta gekk mjög vel og sumir voru
liðveitendur áfram upp í gegnum mennta-
skólann. Þarna myndaðist góð vinátta sem
helst enn þann dag í dag. Við sáum að í
þeim bekkjum þar sem voru fötluð börn og
unglingar höfðu bekkjarfélagarnir meira
þol gagnvart fjölbreytileikanum og sýndu
meiri þroska í samskiptum. Fyrir lið-
veitandann var það sjálfsagður hlutur að
aðstoða þann fatlaða líka í skólanum og
hafa hann með í leikjum og öðru sem gert
var.
Ég vann náið með starfsfólki SvAust á
Egilsstöðum en þar var mikill faglegur
metnaður og framsækni í þessum
málaflokki. Ég fór á mörg námskeið á þeirra
vegum og vann með þeim á fjarfundum. Á
Egilsstöðum voru margir þroskaþjálfar
starfandi en ég var fyrsti iðjuþjálfinn sem
starfaði með þeim.
Í janúar 1997 varð sveitarfélagið Horna-
fjörður reynslusveitarfélag í heil brigðis-
þjónustu á grundvelli laga nr. 82/1994.
Markmið þessara laga var m.a. að gera
sveitarfélögum kleift að gera tilraunir í þeim
tilgangi að undirbúa breytingar á löggjöf
um stjórnsýslu sveitarfélaga, fram kvæmd
verkefna þeirra, tekjustofna sveitar félaga
og verkaskiptingu ríkis og sveitar félaga.
Með þessu var m.a. stefnt að aukinni
sjálfsstjórn sveitarfélaga og bættri þjónustu
við íbúana. Nokkur ráðuneyti gerðu
samninga um yfirtöku tiltekinna verkefna
og þjónustu gegn ákveðnu fjárframlagi.
Sveitarfélagið Hornafjörður gerði þá til
dæmis þjónustusamning við ríkið um
rekstur málefna fatlaðra (samkvæmt lögum
um málefni fatlaðra nr. 59/1992). Ég skipti
um vinnuveitanda og fór að vinna sem
forstöðumaður málefna fatlaðra hjá sveitar-
félaginu og sá um allt sem heyrði undir
lögin, svo sem fullorðinsmál, barna mál,
búsetu og atvinnumál fatlaðra.
Í ÖRUGGA HÖFN
– IÐJUÞJÁLFI Í 25 ÁR