Hinsegin dagar í Reykjavík - aug 2012, Qupperneq 24

24
sagði það hafa komið sér á óvart hversu litlu
máli kynhneigð hennar hefði skipt á Ísafirði,
en hvaðan hún er ættuð og hverra manna
hún væri virtist frekar skipta máli. Það hef ég
sjálf sannarlega reynt, og þá er auðvitað ekki
verra að vera ættuð að vestan!
Það virðist samt sem áður vera óum-
flýjanlegt að fá á sig títtnefndan stimpil í
svo litlu bæjarfélagi þar sem hinsegin fólk
er í miklum minnihluta. Samkynhneigð kona
sem ég talaði við hafði einmitt orð á því
að því fylgdu bæði kostir og gallar að vera
lesbía í svo litlu samfélagi. Gallinn væri sá
að allir vissu umsvifalaust hver hún væri, en
um leið losnaði hún við að koma stöðugt út
fyrir nýju og nýju fólki eins og raunin væri í
stærra samfélagi.
Ekkert „hinsegin líf“
Allir sem ég ræddi við voru sammála um að á
Ísafirði væri ekkert „hinsegin líf“, hvergi nein
hinsegin menning, engin samtök, félagsskap-
ur eða skemmtanir sem höfðuðu sérstaklega
til homma, lesbía eða annars hinsegin fólks.
Hvergi sjáanlegur regnbogafáni. Þegar ég
var að rita þessa grein fékk ég þær fréttir úr
höfuðborginni að til væru hinsegin samtök á
Ísafirði. Hins vegar komu Ísfirðingar af fjöll-
um þegar ég spurðist fyrir um þetta og eng-
inn kannaðist við slík samtök. Aðspurð hvort
áhugi væri fyrir slíkum samtökum sagði ein
að henni þætti hálfkjánalegt að hringja í fólk,
bjóða í kaffi og stofna félagsskap á þeim
grundvelli einum að það væri samkynhneigt.
Samt viðurkenndi hún að sig dauðlangaði
til þess og saknaði hinsegin menningar úr
Reykjavík. Slíkt væri ekki að finna á Ísafirði,
og til að leita að skemmtun og félagsskap
með sínum líkum væri fólk að sækja það til
höfuðborgarinnar. Þar er hægt að finna og
sækja viðburði, skemmtanir og vera með
öðru hinsegin fólki á skipulegan hátt, en
einnig er þar möguleiki á að skapa sér nýja
tilveru án þess að því fylgi hugmyndir fólks
úr heimabyggðinni um það hver maður sé.
Þetta á auðvitað ekki aðeins við um hinsegin
fólk; að vilja flytja suður, mennta sig, kynn-
ast annarri menningu og fólki, kveðja fólkið
sem ól okkur upp og skapa nýja sjálfsmynd.
En af eigin raun og frásögnum annarra virðist
mér löngunin jafnvel enn meiri hjá hinsegin
fólki en öðrum.
Takmarkað „hössl“
Viðmælendur mínir voru sammála um það að
lesbíur, hommar og annað hinsegin fólk ætti
sér takmarkaða möguleika á ástarlífi fyrir
vestan. Að vera einstæður hinsegin einstak-
lingur úti á landi væri ekki kjörin staða nema
þá að enginn áhugi væri á „hössli“. Ein
viðmælenda minna hafði orð á því að nógu
erfitt væri fyrir einstæðar gagnkynhneigðar
konur að finna sér maka á Ísafirði, hvað þá
samkynhneigðar. Hins vegar virðist Netið
og tíðar ferðir til Reykjavíkur geta hjálpað
til í þeim efnum. En að vera samkynhneigð
manneskja í makaleit úti á landi virðist ekki
alveg ganga upp. Þetta tengist auðvitað
skorti á hinsegin samtökum eða félagsskap í
litlum byggðarlögum. En þegar samfélagið er
lítið gefur það augaleið að makavalið verður
takmarkaðra.
Hinsegin félag – næsta skref?
Sáralitlir fordómar og jákvæð upplifun hin-
segin fólks á Ísafirði eru vissulega góð
tíðindi. Hins vegar má ekki gleyma því að hér
sem annars staðar ræður gagnkynhneigðin
ríkjum. Það fer lítið fyrir því að verið sé
að breyta eða bylta samfélagsgerðinni og
hvergi er að sjá að neinn kyn(hneigðar)usli
sé á ferðinni. Vegna þess hve mannfæðin
er mikil þykir ýmsum kjánalegt að stofna
samtök og félagsskap með fáeinum einstak-
lingum, einungis vegna þess að þeir eru
hinsegin. En ef marka má áhuga viðmælenda
minna þá gæti vel verið grundvöllur fyrir
vitað af. Ég viðurkenni að ég hefði eflaust
ekki afborið það að vera „lesbían í bænum“
þegar ég fyrst kom út, enda þó nokkrum
árum yngri og óöruggari þá. Hefði ég búið á
Ísafirði reikna ég með að ég hefði flúið fljótt
til Reykjavíkur, í fjöldann og félagsskapinn.
Nú er svo komið að það er raunhæft að
búa úti á landi og lifa þar samkynhneigðu
lífi, nokkuð sem hefði verið óhugsandi fyrir
nokkrum áratugum. Þegar ég fór að velta fyrir
mér hinsegin lífi á Ísafirði ákvað ég að leita
til annarra samkynhneigðra einstaklinga,
kanna hvort þeirra hugmyndir kæmu heim
og saman við mína reynslu, og talaði því við
nokkra núverandi og fyrrverandi Ísfirðinga
um það að lifa hinsegin lífi fyrir vestan.
Fólksfæðin hefur mestu áhrifin
Það sem einkenndi frásögur þeirra um
Ísafjörð var „hinsegin-fólksfæðin“, og það
kemur varla á óvart. Upplifun fólks af því að
vera hinsegin á svo litlum stað er auðvitað
misjöfn og voru taldir til bæði kostir og
gallar. Kona ein, sem kom út úr skápnum á
Ísafirði, sagðist halda að það væri auðveld-
ara að taka skrefið í Reykjavík þar sem
fleiri búa og lesbíur og hommar eru sýnileg.
Við Skutulsfjörð var hún nánast ein á báti
og það fannst henni svolítið erfitt, þó að
fólkið í bænum væri jákvætt í hennar garð.
Hún fékk lesbíustimpilinn um leið og hún
kom út, og það kemur heim og saman við
mína reynslu. Aðrir sem ég talaði við höfðu
misjafnar sögur að segja, ein taldi það vera
stimpil sem aðfluttir fengju í fyrstu en síðan
fyrntist yfir hann og loks yrði hann bara einn
af mörgum stimplum sem fólk fær. Önnur
Höfundur greinarinnar, Svandís Anna og kona hennar, Sólveig Helga, undir vegg í Neðstakaupstað á Ísafirði.