Hinsegin dagar í Reykjavík - aug 2012, Qupperneq 57

57
Glæpurinn
gegn náttúrulegu
eðli
SAGA GUÐMUNDAR GLÍMUKAPPA
Enn er hans minnst fyrir glímuafrek og áratuga
starf í þágu íþróttanna. Þó fór svo fyrir duttl-
unga örlaganna að nú er hans oftar minnst sem
sökudólgs í dómsmáli. Árið 1924 var hann kærður,
hnepptur í varðhald og dæmdur til átta mánaða
betrunarhúsvistar fyrir kynmök við aðra karlmenn.
Þar var dæmt eftir 178. grein hegningarlaganna
frá 1869: „Samræði gegn náttúrulegu eðli varðar
betrunarhúsvinnu.“ Lög þessi giltu í 70 ár uns ný
hegningarlög tóku gildi. Ekki er fullkannað hvort
fleiri hlutu dóm á þessum árum fyrir brot á nefndri
lagagrein, en eftir 1940 hafa ekki legið refsingar við
mökum tveggja fullveðja einstaklinga af sama kyni
hér á landi.
Guðmundur Sigurjónsson fæddist á Litluströnd í
Mývatnssveit 15. apríl 1883, sonur hjónanna Friðfinnu
Davíðsdóttur og Sigurjóns Guðmundssonar, næstyngstur
tíu barna þeirra. Bræður Guðmundar og afkomendur
þeirra bjuggu síðar á Grímsstöðum í sömu sveit. Af syst-
kinum Guðmundar hefur minning Benedikts trúlega lifað
lengst, hann var Fjalla-Bensi sá sem sagður er fyrirmynd
nafna síns í Aðventu Gunnars Gunnarssonar.
Guðmundur Sigurjónsson ólst upp í sárafátækt en
þótti snemma knár þótt lágvaxinn væri og ungur lærði
hann að glíma og iðka skautahlaup. Glíma Mývetninga
fór ekki bara fram á sumrin heldur líka á ísilögðu
Mývatni þegar menn sátu og dorguðu á vetrum. Þannig
var léttara að halda á sér hita í frostinu, en í öðrum sýsl-
um þótti þetta skrýtið uppátæki – að glíma á svelli!
Aldamótin næstsíðustu voru vakningarár ungmenna-
félagshreyfingarinnar sem á sinn sérstæða en einlæga
hátt tvinnaði saman sjálfstæðishugsjónir Íslendinga og
metnað til íþrótta. Nú voru þeir tímar þegar vekja skyldi
æskuna af „doðadúr“ til líkama og sálar og í ljósi þeirra
hugsjóna er nærtækt að skilja lífshlaup Guðmundar.
Hann kom fyrst til Reykjavíkur haustið 1905, 22 ára, og
ætlaði sér í verslunarskóla. Þá reyndist skólinn fullskip-
aður og aldrei settist Guðmundur á skólabekk á langri
ævi. En hann kunni að glíma flestum betur, hóf æfingar
með Glímufélaginu og sumarið 1907 var hann kominn
í flokk pilta sem þreyttu kapp í Konungsglímunni á
Þingvöllum til heiðurs Friðriki konungi VIII. Ári síðar var
Guðmundur kominn á fjórðu Ólympíuleikana í London þar
sem flokkur Íslendinga sýndi íslenska glímu undir forystu
Jóhannesar Jósefssonar.
Glímulag hans var sérstætt
Eftir að Glímufélagið Ármann var stofnað var Guðmundur
lífið og sálin í þeim félagsskap um tugi ára. Þar átti
hann samfellda sigurgöngu og var það mál manna að
Guðmundur væri snjallasti glímumaður landsins í sínum
þyngdar- og stærðarflokki á fyrstu árum aldarinnar.
„Glímulag hans var sérstætt,“ segir í heimildum, „fáir
náðu að læra það og enn færri að beita stígandi þeirri er
hann tamdi sér. Hann lagði oft keppinauta sér sterkari og
stærri með undralítilli fyrirhöfn. Þar kom til hugsun hans,
útsjónarsemi og leikni í brögðum.“ Á næstu árum ferð-
aðist Guðmundur um landið á vegum Ungmennafélags
Íslands og kenndi íþróttir, var fyrsti umferðarkennari í
sögu þess félags og eftirsóttur leiðbeinandi. Því lauk
þegar hann hélt til Englands árið 1913 til að læra íþrótta-
þjálfun og nudd en þaðan lá leiðin til Vesturheims.
Fálkar hlaðnir gulli
Í Kanada snerist líf Guðmundar sem fyrr um íþróttir, þar
lærði hann grísk-rómverska glímu og ísknattleik sem
hann lék með Winnipeg Falcons og varð brátt þjálfari
Þorvaldur Kristinsson