Hinsegin dagar í Reykjavík - aug. 2012, Síða 62
62
breyttum tíðaranda þegar hann rifjar upp
málaferlin fjórum áratugum síðar: „Nú
mundi það ekki vekja neina eftirtekt, því að
fjöldi manna og það jafnvel ekki af verra
taginu eru sagðir „hommar“, og mun jafnvel
ekki fjarri, að það þyki „fínt“ og bera vott
um háþroskað listamannseðli.“
Fuglasöngur í Reykjahlíð
Guðmundur Sigurjónsson lést í Reykjavík
14. janúar 1967. Haldin var kveðjuathöfn
yfir honum þar, en fimm mánuðum
síðar, 14. júní, var hann jarðsunginn frá
Reykjahlíðarkirkju við Mývatn og grafinn
í reit fjölskyldu sinnar. Margir urðu til að
minnast hans í blöðum. Rifjaðar voru upp
minningar um ljúfan en einbeittan leið-
beinanda, orðheldinn og tryggan félaga
sem aldrei lagði illt til nokkurs manns. Á
auðmýkingar hans veturinn 1924 var hvergi
minnst. Sagt er að þegar Guðmundur fann
dauðann nálgast hafi hann mælt svo fyrir
að hann skyldi ekki grafinn fyrr en að
sumri – svo fuglarnir fengju að syngja yfir
honum. Hvort rétt er eftir haft skal ósagt
látið, en svo mikið er víst að þannig kusu
Mývetningar að minnast hans: Hann er
sá eini af sveitungum þeirra sem beðið
hefur sérstaklega um Fuglakórinn við
útförina sína.
Helstu heimildir
Þjóðskjalasafn Íslands. Skjöl í máli Guðmundar
Sigurjónssonar. Stjórnarráð Íslands I,
1. Db. 6, nr. 882.
Þjóðskjalasafn Íslands. Bæjarfógetinn í Reykjavík.
Dómabók 1923–1925. VII, 28.
Ágúst Ásgeirsson. 2007. Heil öld til heilla: Saga ÍR í
100 ár. Reykjavík: Íþróttafélag Reykjavíkur.
Bjarni Bjarnason. 1967. „Minning – Guðmundur S.
Hofdal.“ Tíminn, 25. janúar.
Eysteinn Þorvaldsson. 1967. „Guðmundur S. Hofdal
– Minning.“ Skinfaxi 58 (1).
Frímann. 1967. „Minning – Guðmundur S. Hofdal.“
Þjóðviljinn, 25. janúar.
Magnús Magnússon. 1969. Syndugur maður segir
frá, Reykjavík: Leiftur.
Þorgerður H. Þorvaldsdóttir. 2007. „Iceland
1860–1992: From Silence to Rainbow Revolution.“
Criminally Queer, Amsterdam: Aksant.
Þorsteinn Einarsson. 1967. „Guðmundur
Sigurjónsson Hofdal – Kveðjuorð.“ Morgunblaðið,
25. janúar.
Ég þakka Sigrúnu Huld Þorgrímsdóttur, Baldri
Þórhallssyni og Kolbirni Arnljótssyni og sem færðu
mér munnlegan fróðleik eftir eldri Mývetningum.
Einnig þakka ég Jóni M. Ívarssyni sagnfræðingi fyrir
að benda mér á heimildir og færa mér myndir.
THE WRESTLING CHAMPION
In 1924, the Icelandic athlete and wres-
tling champion Guðmundur Sigurjóns-
son was sentenced to eight months
in prison for having sexual relations
with other men. This was during the
prohibition era in Iceland, and it has
been suggested that bootleggers were
behind the case against Guðmundur,
who was active in an influential society
of teetotalers. This is the only case in
Iceland known of a man having been
sentenced according to a law that was
in place from 1869–1940. Since 1940,
sexual relations between consenting
adults of the same sex have not been
punishable by law in Iceland. In this
article, Þorvaldur Kristinsson traces
Guðmundur’s case and his life, which
was filled with adventures. He was
not only an outstanding wrestler, but
an excellent athlete overall and a pio-
neer in physical education in Iceland.
He lived in Canada for several years
prior to his court case and coached
the Winnipeg Falcons to win the gold
medal for ice hockey at the Antwerp
Winter Olympics in 1920.