Vinnan - 01.05.1946, Síða 32

ar dvalir á sama stað. Aftur á móti vill fjöldi af hinum
eldri verkamönnum dvelja mestallan leyfistímann á
sama stað sér til hvíldar og hressingar.
Sum verkalýðsfélög hafa þegar byrjað að skipuleggja
slíkar orlofsferðir á hinn myndarlegasta hátt, en orðið
að takmarka þá starfsemi mjög vegna skorts á gisti- og
dvalarheimilum, og má þar með segja, að fjöldi orlofs-
hafa sé því nær útilokaður frá því að geta notað frí-
tíma sinn eins og æskilegast væri.
Þetta viðfangsefni verður án efa ekki leyst nema
verkalýðsfélögin sjálf taki forustuna. Enda hafa sum
þeirra, t. d. Dagsbrún, byrjað starfsemi í þessa átt. Hins
vegar stendur fjárskortur mjög í vegi fyrir framkvæmd-
um, og má því teljast fullkomlega eðlilegt, að hið opin-
bera ljái þessu máli stuðning, bæði með því að veita
nokkurn styrk til slíkra heimila og ábyrgjast lán allt að
helmingi stofnkostnaðar.
Tilþ ess að slík orlofsheimili geti náð tilgangi sínum,
þurfa þau að vera fullvel útbúin. I hverju heimili þyrftu
að vera eldhús, borðsalur, lestararsalur og svefnher-
bergi fyrir ákveðinn fjölda gesta. Gætu hin stærri verka-
lýðsfélög skipulagt dvalir meðlima sinna þannig, að
húsnæðið væri sífellt í notkun. Frá heimilunum mætti
síðan skipuleggja stuttar skemmtiferðir um nágrennið
ákveðna daga dvalartímans. Einnig mætti skipuleggja
starfsemina þannig, að hópar, sem ferðast um landið,
gætu dvalið um lengri eða skemmri tíma eftir atvikum
á heimilum félaga í öðrum landshlutum.
Hér er um stórmikið menningarmál að ræða, að
hjálpa því fólki, sem vinnur einhæfa vinnu svo að segja
árið um kring, til að nota frítíma sinn þannig, að hann
geti orðið því til sem mestrar andlegrar og líkamlegrar
hressingar. Það má því teljast sanngjarnt, að ríkið
veiti starfsemi sem þessari stuðning engu síður en bygg-
ingu íþróttahúsa og sundlauga, sem hvorttveggja fær
stuðning frá íþróttasjóði. Hér er í raun og veru um
hliðstæðu að ræða, sem leggja má nokkuð að jöfnu.
Austfirzk vögguvísa
Leiðist mér þetta líf a-la-la,
leikur það ei við mig a-la-la.
Rækalls og rauna kíf a-la-la,
sem ríður mér hreint á slig a-la-la.
Því má ég stöðugt standa a-la-la
stríðinu rauna í a-la-la.
Berjast til beggja handa a-la-la,
bezt mundi fara í því a-la-la.
Óþekktur höfundur.
HARALDUR GUÐNASON:
ORLOFSFERÐIR
VERKAFÓLKS
Nú er loks svo komið, að verkafólk hefur öðlazt rétt
til nokkurra daga orlofs á ári, samkvæmt lögum.
Áður fyrr var slíkur „lúxus“ sérréttindi nokkurra
„heldri manna“ svokallaðra, en hæfilegt þótti handa
verkakörlunum að hafa ánægjuna af að sjá þetta fína
fólk spóka sig í sumarblíðunni. -—
Nú er þetta breytt sem betur fer, og verkafólki tryggð-
ur réttur til sumarleyfis, fyrst með samningum „Dags-
brúnar“ í ágústmánuði 1942 og nokkru síðar lögfest
af Alþingi.
En sumardagarnir, er hið vinnandi fólk hefur ráð á,
algerlega frjálst og óháð, eru ekki margir; þess vegna
veltur á miklu að þeim sé vel varið.
Þegar þetta er ritað, liggur fyrir Alþingi merkilegt
frumvarp um orlofsheimili verkafólks og er vonandi, að
það hljóti skjótan byr í þinginu.
Væntanlega eru þeir verkamenn allmargir, einkum
hinir rosknari, er helzt kjósa að njóta næðis og hvíldar
á fögrum stað, í orlofi sínu. Þá koma orlofsheimilin
— hvíldar- og hressingarheimili verkafólksins — vissu-
lega í góðar þarfir.
Hitt er staðreynd, að við erum allt of margir, íslend-
ingar, sem lítil deili vitum á því ægifagra landi, er við
byggjum.
Ekki er þó áhugaleysi einu um að kenna, fyrst og
fremst, heldur kröppum kjörum, sífelldu striti fyrir
frumstæðustu þörfum, allt fram á síðustu ár, en heldur
tók að rakna úr og kostur varð rýmri, þótt litlu muni
í kornhlöður safnað.
Nú fæ ég ekki betur séð en verkalýðsfélögin verði
að taka nýjan lið á dagskrá sína: að skipuleggja sumar-
leyfisferðir félaga sinna. Gerð sé áætlun um ferðir á
sumrinu, farkostur útvegaður og fararstj órar, er helzt
þurfa að vera vel kunnugir þeim stöðum, er fara á til.
í Reykjavík og nágrenni hefur verkafólk betri að-
stöðu en annars staðar á landinu, það getur ferðazt á
vegum Ferðafélags Islands. Sama er að segja um Akur-
evri, Húsavík og Vestmannaeyjar, því þar eru ferða-
félagsdeildir.
Annars staðar liggur beinast við, að verkalýðsfélögin
taki þessi mál til úrlausnar, a. m. k. þar til öðruvísi
kynni að skipast.
Verkamannafélagið Hlíf í Hafnarfirði hefur gert til-
raun um skemmtiferðir fyrir félaga sína, en ekki er
mér kunnugt, hversu tekizt hefur. —
96
VINNAN