Vinnan


Vinnan - 01.12.1947, Blaðsíða 11

Vinnan - 01.12.1947, Blaðsíða 11
STEFÁN ÖGMUNDSSON: Hljómleikar hrunstefnumanna Þeim Islendingum, sem kynnu að halda að músik væri hlutlaus í eSli sínu, ætti aS hafa sannast hiS gagnstæSa eftir konsertinn, sem þeir hafa setiS hjá landstj órninni síSustu 9 mánuSina. Hrunsöngur afturhaldsaflanna hef- ur þar orkaS á fólk sem neySaróp örvona manna. „Holtaþokuvæl fyllir nú breiSa byggS meS aumlegt þvaSur“ kvaS Jónas á tímum niSurlægingar og fátæktar. Sá var þó munurinn aS holtaþokuvæl þeirra tíma var endurómur aldalangrar kúgunar, rökkurvíl fólks, sem glataS hafSi allri von hérna megin grafar, en hrunsöng- ur nútímans er sefjunarljóS, valdasjúkra stríSsgróSa- manna, sem telja þaS hagsmuni sína aS slökkva þau vonarblik. sem leiftraS hafa íslenzkri alþýSu síSustu árin, aS kveSa niSur þann stórhug og frelsisanda, sem óhjá- kvæmlega hlaut aS rísa meSal fólks, sem þraukaS hafSi bónbjargarár kreppunnar. en síSar gafst ekki aSeins tækifæri til þess aS lifa óttalaust frá skorti, heldur einnig aS marka fyrstu spor hins unga lýSveldis meS stuSningi sínum viS framfarasinnuS átök á sviSi endursköpunar íslenzkra atvinnuvega. Forsöngvarar hrunstefnukórsins eru hinir sömu, sem höfSu þann starfa aS flísa viS nögl sér lífsbjörg alþýS- unnar árin fyrir stríSiS. En síSustu ár atvinnu- og fram- fara hafa þeir á vissan hátt skráS í registur ósigra sinna, þrátt fyrir þaS þótt gróSi þeirra yxi ofsalega. Þeir Kafa minnst þess sem horfinnar frægSar, þegar fátæktin kraup í auSmýkt fyrir valdi þeirra. Því hvaS er þaS fyrir ríkan mann aS ráSa yfir bjargálna fólki, sem er óttalaust um afkomu sína á tímum atvinnu og framfara, móti því óskoraSa valdi sem hann fær þegar atvinnuleysi og kreppa gerir verkamanninum hvert handartak aS hálm- strái í neyS. ÞaS var íslenzku auSstéttinni ljóst þegar í stríSsbyrj- un hver háski var á ferS, ef verkalýSurinn rétti úr kútn- um, hristi af sér þjakandi slen kreppuáranna og gengi heill og glaSur til starfa. Þess vegna var tvívegis ráSist hatramlega aS kjörum hans og frelsi samtakanna. Fyrst meS gengislækkunar- og kaupbindingarlögunum 1939 og svo aftur 1942 meS gerSardómslögunum frægu. Áformin, sem auSstéttin hafSi meS brauki sínu 1942 voru einfaldlega þau aS hafa meS öllu skefjalaus ráS yfir fjármagni, sem hiS ört vaxandi og gróSadrjúga atvinnulíf hernámsáranna færSi hér á land. MeS verka- lýSinn viS sultarborS lágra launa og gerSardómsklafann um háls, var engin ástæSa til aS óttast aS hann heimtaSi rétt sinn til gróSa, né hlutfall sitt til valda í þjóSfélaginu. En hernaSaráætlun yfirstéttarinnar mishepnaSist og fullyrSa má aS þaS var hin mikla atvinna í landinu, sem gerSi verkalýSnum mögulegt aS höggva svo skjótlega á gerSardómsfjöturinn og raun varS á. Þá var hrópaS í einum kór um pólitískar aSgerSir verkalýSssamtakanna, þar sem þeim væri beitt gegn lög- legri ríkisstjórn, sem hefSi meirihluta Alþingis aS baki gerSum sínum. Og vissulega voru þetta „pólitísk“ átök af verkalýSsins hálfu, en þau voru framkvæmd í varnar- skyni, eftir aS yfirvöldin höfSu gripiS inn í deilur aSila meS valdboSi, bannaS atvinuurekendum aS sernja á frjálsum grundvelli og meS bráSabirgSalögum afnumiS þann rétt, sem vinnulöggj öfin staSfestir verkalýSshreyf- ingunni til handa: heimild til frjálsra samninga og vinnu- stöSvana. „Pólitík“ verkalýSsins var þá sem oftár í því fólgin aS vernda löghelgaSan rétt sinn og mótmæla valdi nokkurs aSila til þess aS skerSa þennan i;étt. Og slíkt valdboS yfir samtökum sínum mun verkalýSurinn aldrei þola. En sigur lians yfir þeim öflum, er aS gerSardómslög- unum stóSu færSi honum ekki aSeins miklar kjarabæt- ur, hækkaS kaup og aukin fríSindi, heldur opnaSi hann leiSina til aS knýja fram breytta stefnu á þjóSmálasviS- inu. MeS öflugum stuSningi verkalýSssamtakanna tókst aS mynda ríkisstjórn, sem gaf slík fyrirheit aS efndir þeirra hlutu aS marka tímahvörf í íslenzku þjóSlifi. Sjórn nýsköpunarinnar, eins og hún hefur veriS kölluS, lyfti einnig slíku taki í menningar- og atvinnumálum aS lengi mun eftir sjást hvar hún vann. FulIyrSa má aS sá gjaldeyrir, sem hún bjargaSi frá braskaralýS til höfuS- atvinnuvega Islendinga mun ekki aSeins reynast þeim efnahagsleg lyftistöng heldur og sá siSferSilegi bakhjarl, er þjóSinni var nauSsynlegur svo framarlega, sem hún átti ekki aS glata viSnámsþrótti sínum og gefast upp fyrir þeirri staSreynd aS hafa tapaS öllum tækifærum vegna fullkominnar óvitameSferSar fjármuna sinna og glæpsamlegra aSfara þeirra manna, sem lengst hafa gengiS í því aS sóa gjaldeyri þjóSarinnar, og fela hann í erlendum peningastofnunum. Allan tímann, sem íslenzk alþýSa sat aS sæmilega búnu matborSi unnu afturhaldssömustu þjóSfélagsöflin markvisst og öruggt aS því aS koma í veg fyrir áfram- VINNAN 233
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Vinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vinnan
https://timarit.is/publication/1513

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.