Vinnan


Vinnan - 01.12.1947, Blaðsíða 45

Vinnan - 01.12.1947, Blaðsíða 45
/----------------------------------------s Olaíur Þ. Kristjánsson: ESPER ANTO-NÁMSKEIÐ VII v________________________________________/ MALFRÆÐI Sagnorð Nafnháttur endar ævinlega á i; ami, að elska. Nútíð endar á as: mi amas, ég elska. Þátíð endar á is: mi arnis, ég elskaði. Framtíð endar á os: mi amos, ég mun elska. Framtíð er alltaf notuð í esperanto, þegar um óorðinn verknað er að ræða, en í íslenzku er þá venjulega notuð nútíð: Eg kem á morgun (nútíð með framtíðarhugsun); Mi venos (ekki venas) morgau (framtíð). Skildagatíð endar á us: mi amus, ég myndi elska (ef ...). Boðháttur endar á u: Amu, elskaðu. I esperanto er boðháttur notaður, þótt hoðið (skipunin, óskin, bænin) komi óbeint fram og viðtengingarháttur sé notaður í íslenzku: Mi volas, ke vi skrihu, ég vil, að þú skrifir. Þágujall Til þess að tákna þágufall í íslenzku er í esperantq oft notuð forsetningin al (til), og verða menn þá að ráða af efninu, hvort þýða á al með til eða hvort það er táknað með þágufalli. Al vi getur þannig bæði þýtt til þín og þér. Mi iras al la knabo, ég geng til drengsins. Mi donas libron al la knabo, (ég gef hók til drengsins) ég gef drengnum bók. Athugið framburð á þessum orðum: hodiaú (frb. ho- dí-i, með áherzlu á dí), hieraú (frb. hí-er-á), morgaú (frb. morg-k). VII. LESKAFLI Mi skribis hierau, mi skribas hodiau kaj mi skribos morgaú, sed tamen mi ne estas skribisto. Mi ne povis veni al miaj geavoj hieraú, sed mi venos morgaú, se mi povos. Antaú du jaroj staris nur unu domo apud la strato, sed nun staras tie dek domoj. Antaú la domo, sur la strato, staras nova kaj bela aútomobilo. Estas aútomobilo de miaj geonkloj. La gardenisto havis hier- aú grandan doloron en du dentoj, sed la dentisto kuracis ilin. La laboristoj kaj la laboristinoj laboris la tutan tagon kaj ec parton de la nokto. Vi povus danci, se vi estus sana. Mi donus al vi belan libron, se vi estus mia nepino. Rapidu (iru rapide) al la kuracisto kaj petu, ke li venu rapide, car mia malgranda knabo estas tre malsana. Bonan tagon (mi deziras al vi). Cu vi estas sana? Cu via sano estas bona? La hodiaúa tago estas bela, sed malvarma. La morgaúa tago ankaú estos mal- varma. Hodiaú estas malvarme. Morgaú estos malvarme. Kian libron vi deziras? Bonan nokton. Dormu bone. ORÐMYNDUN Viðskeytið ist táknar mann, sem hefur það, sem stofn orðsins segir, að starfi eða atvinnu: Skribisto, skrifari (af skribi), cambristino, herbergisþerna (af cambro), flugisto, flugmaður (af flugi). ORÐASAFN Al: til (er einnig notað til að tákna þágufall). Antaú: fyrir, fyrir framan. Car: af því að, þar eð. Dek: tíu. Deziri: óska. Doloro: sársauki. Doni: gefa, fá. Dormi: sofa. Hieraú: í gær. Hodiaú: í dag. Jaro: ár. Kuraci: lækna. Labori: vinna. Morgaú: á morgun. Nokto: nótt. Peti: biðja (bónar). Sana: heilbrigður. Se: ef. Tago: dagur. Tamen: samt. Tie: þar, þarna. Tuta: allur. Veni: koma. V. VERKEFNI a) Þýðið á íslenzku: Kantistino, Jurnalisto, dancistino, ploristino, kura- cistino, gekantistoj, kantistaro, dormo, dormocambro, dormulo, peto, deziro, malsanulo taglibro, jarlibro. b) Þýðið á esperanto: 1. Bróðir minn vann ekki í gær. 2. Ég sit í garðinum mínum á morgun. 3. Læknirinn mun lækna frænda þinn. 4. Fyrir einu ári átti ég aðeins eina systurdóttur, en nú á ég fjórar. 5. Söngvarinn hefur verk í fingrin- um. 6. Þú gætir auðveldlega farið inn í rauða húsið, ef þú vildir. 7. Beiddu lækninn að koma, því að amma gamla er lasin. 8. Góða nótt, góða vinkona. c) Skrifið upp meira eða minna af fyrri lesköflum og verkefnum og látið allar sagnir vera í þátiS (þær eru ' þar í nútíð). Skrifið síðan sömu kaflana upp aftur og látið sagnirnar nú allar vera í framtíð. d) Lesið allt námskeiðið frá byrjun vandlega upp, því að í næsta hefti kemur eins konar prófverkefni. VINN AN 267
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Vinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vinnan
https://timarit.is/publication/1513

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.