Vinnan - 01.07.1964, Blaðsíða 6

4
Hannibal Valdimarsson undirritar
Þessa kauphækkun hefði vissulega
verið hægt að tryggja sem raunhæfa
kjarabót, ekki síður en kauphækkun-
ina 1961, ef vilji hefði verið fyrir hendi.
Afkoma þjóðarbúsins var mjög hag-
stæð árið 1961, og þó varð hún ennþá
hagstæðari árið 1962.
Um hið hagstæða árferði árið 1961
segir í Fjármálatíðindum Seðlabank-
ans, að það ár hafi raunverulega verið
um að ræða 3% verðlækkun á inn-
fluttum vörum til landsins miðað við
óbreytt gengi, og um 9% verðhækkun
útfluttra vara. Það jafngildir því, að
viðskiptakjör þjóðarinnar hafi á því
ári batnað um 12%. Við það bætist
svo mikil framleiðsluaukning, og þó
ennþá meiri árið 1962.
En þrátt fyrir þessi hagstæðu skil-
yrði, fékk kauphækkunin, sem um var
samið í júlí 1962 ekki að koma fram
sem raunhæf kjarabót. Verðlagið hélt
enn áfram að hækka, og í janúar 1963
var svo komið, að vísitala vöru og
þjónustu var komin upp í 145 stig,
eða hafði hækkað um 10 stig frá því
síðast var samið um kauphækkun
verkafólks. í janúar 1963 varð svo sam-
komulag um 5% kauphækkun, og síð-
ar varð aftur samkomulag um 7V4%
kauphækkun í júní 1963, en þá var
vísitalan komin upp í 149 stig og hélt
stöðugt áfram að hækka.
4. tímabilið (frá júlí 1963 til marz 1964)
í desembermánuði 1963 var svo kom-
ið, að vísitala vöru og þjónustu var
orðin 166 stig, eða hafði hækkað um
----------- i/innan----------------
21 stig á árinu. Kaupgjaldið hafði
hækkað á sama tíma, án verkfalla,
um 13%.
Frá því, að gengislækkunin mikla
var gerð í febrúar 1960 og fram að
verkfallinu í desember s.l., eða í tæp
4 ár, hafði dagkaup verkamanna að-
eins hækkað um 35%, en á sama tíma
hafði vísitala vöruverðs og þjónustu
hækkað um 66%. Þannig stóðu hlut-
föllin í desembermánuði s.l. á milli
kaupgjalds verkamanna og dýrtíðar-
innar.
í desember var síðan samið um 15%
kauphækkun. Á þeim fáu mánuðum,
sem liðnir eru síðan, hefur vísitala
vöru og þjónustu enn hækkað um 18
stig, og alveg er víst, að all-veruleg-
ar hækkanir á verðlagi eiga enn eft-
ir að koma inn í vísitöluna. Telja má
því nokkurn veginn víst, að þegar
kaupsamningar verkalýðsfélaganna
renna út í maí og júní í sumar, þá
hafi vísitalan hækkað yfir 20 stig frá
því í desember, þegar síðast var samið
um kaupið.
Þannig hefir þróun verðlags og kaup-
gjaldsmálanna verið síðustu 5 árin.
Rifjum nú upp helztu atriði þessar-
ar þróunar:
Óhrekjanlegar staðreyndir sýna, að
fyrst var kaupið lækkað með Iagaboði
um 5,4% samkvæmt opinberum út-
reikningi.
Síðan var skellt á stórfelldri geng-
islækkun, vaxtahækkun og hækkun
söluskatts, sem orsakaði verulega verð-
lagshækkun, og verðlagsbætur voru
afnumdar.
í nærri 2V2 ár var engin kauphækk-
un gerð, en kaupmáttur launa rýrnaði
jafnt og þétt á þessu tímabili vegna
síhækkandi verðlags.
Síðan hafa kauphækkanir verka-
fólks verið gerðar aðeins til þess að
vega nokkuð upp á móti dýrtíð, sem
áður var á skollin.
Kauphækkanir hafa alltaf orðið
minni, en verðhækkanirnar, og komið
á eftir. Það er því alger fjarstæða að
telja orsakir dýrtíðarinnar liggja í of
miklum kauphækkunum verkafólks.
Verkalýðssamtökin hafa verið í
varnarbaráttu síðustu árin og reynt
að verja meðlimi sína fyrir áföllum
dýrtíðarstefnunnar. Um þessar mund-
ir standa málin þannig, að dagkaup
verkamanna hefir hækkað frá febrúar
1960 að telja um 55%, en á sama tíma
hefir vöruverð og þjónusta hækkað
um 84%.
Verkalýðssamtökin verða því enn að
krefjast leiðréttingar á kaupmætti
tímakaupsins. Verkalýðssamtökin eru
andvíg dýrtíðarstefnunni. Þau telja,
að sívaxandi þjóðartekjur og hækk-
andi útflutningsverð á afurðum lands-
ins geri mögulegt að tryggja raun-
hæfar kjarabætur og stöðva hina ó-
heilbrigðu verðbólguþróun.
Reynslan hefur sýnt, að vandamál
efnahagsmálanna verða ekki leyst í
stríði við verkafólk í landinu og með
sífelldum kauplækkunum. — Sú leið
hefir verið reynd til þrautar. — Hún
er ófær.
Miðstjórn Alþýðusambandsins á erf-
itt með að trúa því, að ríkisstjórn
landsins telji enn óhjákvæmilegt að
halda niðri launakjörum verkafólks
með slíkri dýrtíðarstefnu, sem hér hef-
ir verið fylgt undanfarin ár. Hún vill
því með greinargerð þessari snúa sér
til ríkisstjórnarinnar með áskorun um
eftirfarandi:
1) Þegar í stað verði teknar upp
viðræður milli ríkisstjórnarinnar og
verkalýðshreyfingarinnar um tilraun
til stöðvunar verðbólguþróunar og um
réttlátar og óhjákvæmilegar launa- og
kjarabætur.
2) Lögð verði áherzla á að verð-
tryggja kaupið og ná samkomulagi um
örugga og jafna hækkun á kaupmætti
launa, svo að unnt verði að gera var-
anlega samninga, er tryggi vinnufrið.
3) Reynt verði að ná samkomu-
lagi um framkvæmd á raunverulegri
styttingu vinnudagsins, án skerðing-
ar heildartekna.
4) Samkomulag verði gert um ýms
réttinda- og hagsmunamál alþýðufólks
Kjartan Thors undirritar.