Heilbrigðisskýrslur - 01.12.1936, Blaðsíða 103

101
lausu. Menn hyggja í túni jarða sinna, og heita það nýbýli. Rifin hafa
nú verið hús, er engu eru lakari en læknishústaður hér. Ógrynni var
byggt úthýsa (fjárhús, hlöður, safnþrór, viðbyggingar við nýbyggð
hús, þ. e. geymslur og fjós o. fl., svo og margt annað). Yfirleitt er
fólkið óánægt með teikningar húsameistarans, og er það slæmt að
þurfa að byggja þvert ofan í vilja sinn. Nýjasti sannleikur eru ein-
lyft, stundum kjallaralaus hús, líkust hlöðum eða hesthúskofum,
nema hvað þessir dvergasteinar eru svipminni en hlöður. Sein sagt
virðist kjörorðið vera nú: Litil og lág og ódýr hús — og við skulum
hætta að sinna kvabbi og aðfinnslum. — Látum svo karlana byggja
tvö- eða þrefalt smámsaman síðar í útbyggingum — segi ég — því
það gera þeir —- þar á meðal verður fjós og hlaða, staðarins ráð-
hús að yfirbragði og tíguleik. Mestu mistökin í öllum þessum bygg-
ingum hafa ekki verið of stór hús, þó að til séu einhversstaðar, heldur
byggingaraðferðin. í stað þess að byggja á nokkrum árum með lítið
af aðkeyptri vinnu, hefir flestum húsunum verið hrófað upp á 2—3
vikum fyrir slátt, án þess að til væri stunginn hnaus eða malarreka
fyrir. Nýju húsin köld vegna skorts á upphitun. í fyrra í ótíðinni fór
ég ferð sem oftar og kom víða. Á einum bæ leið mér notalega — i
hálfföllnu bæjarskrifli, en það var á kafi i fönn og eldavél í
baðstofu. Landbúnaður krefst mikilla húsakynna. fbúðarhús mega
ekki vera sviplaus, og það þarf að vera hægt að hita nokkurn
hluta þeirra vel. Að minnsta kosti í útkjálkasveitum er bráðnauð-
synlegt, að miðstöðin sé út frá eldavél. Afskipti hins opinbera eiga
ekki eingöngu að snúast um gerð húsa, heldur ber líka að líta á ráð-
lag byggjandans.
Þistilfi. Vefnaðarvara hefir flutzt af svo skornum skammti i nokkur
ár, að fólkið var að verða í vandræðum að skipta nærfötum og i rúm-
um, og hefi ég séð þess ljós merki. Góðum húsum fjölgar með hverju
ári, bæði í sveitunum og hér í Þórshöfn. Mikið bvggt af hlöðum og
öðrum byggingum fyrir landbúnaðinn. Vatnsleiðslu er farið að vanta
tilfinnanlega á Þórshöfn, en væntanlega kemur skriður á það mál í
sambandi við fyrirhugaða hafnargerð. Vatnsból, sem fólk notar nú
hér á Þórshöfn, eru algerlega óviðunandi.
Vopnafi. í sveitinni ekkert hús byggt á þessu ári. f kauptúninu
byggt eitt lítið timburhús. Húsakynni því miður víða léleg. Húsnæðis-
vandræði alltaf nokkur í kauptúninu.
Hróarstungu. 5 íbúðarhús hafa verið fullgerð að mestu leyti. Þar
af eru 4 steinsteypuhús, 2 með miðstöð og vatnsleiðslu, 1 úr timbri
með torfveggjum. Býst ég við, að þess konar hús reynist bezt, þegar
vel er frá þeim gengið. Sérstaklega virðast þau mun hlýrri heldur en
steinsteyptuhúsin, sem eru flest bæði köld og rakasöm. Stafar það
liklegast fyrst og fremst af eldiviðarskorti og ennfremur af því, að
þau eru mörg af vanefnum byggð. Ekki hefi ég orðið var við salerni í
sambandi við þessi stórhýsi. Það er víst ennþá talinn algér óþarfi að
hugsa um slíkt. Þrátt fyrir þessar byggingar, er þó nóg eftir af lélegum
mannabústöðum, sem margir hverjir eru vart teljandi íbúðarhæfir.
Þrifnað og umgengni verður að telja æði mikið upp og ofan.
Fljótsdals. Húsakynni fara smábatnandi. Enn er þó nokkuð eftir af