Börn og menning - 01.04.2006, Qupperneq 25

Strákar í krísu
25
er skemmtileg og textinn bæðí fjörlegur
og læsilegur. Yfir verkinu er feikilega
heimilislegur blær, næstum viðvaningslegur
en þó er heimur verksins heillandi. Myndirnar
eru fullar af skemmtilegum smáatriðum
sem gaman er að skoða, bæði fyrir börn
og fullorðna. Krakkar geta auðveldlega
gleymt sér við að skoða risaeðlusafnið og
önnur kunnugleg leikföng og fyrir fullorðna
lesendur er þetta svolítið eins og blanda
af Innlit/útlit og Allt í drasli. Stærsti galli
verksins er að myndirnar sem lagt er upp
með í samklippið eru ekki sérstaklega góðar.
Þetta eru venjulegar fjölskyldumyndir, sumar
ágætar en aðrar illa lýstar og jafnvel úr fókus.
En strákurinn er ferlega sætur, berfættur
á gammósíunum og það bjargar heilmiklu.
Þá verð ég líka að viðurkenna að hluti af
sjarmanum felst í ófullkomleikanum. Við
erum svo vön því að allt sé fótósjoppað í bak
og fyrir að það er verulega hressandi að fá
einu sinni svolítið öðruvísi bók.
Vegna þess hve myndirnareru heimilislegar
þarf umgjörð verksins að vera pottþétt.
Því miður er því ekki að heilsa. Umbrotið
er ekki fallegt, letur fremur klunnalegt og
beinar línur sjaldséðar (greinarskil eru t.d.
algjörlega óþörf í svona stuttri frásögn og
auka á óróleikann á síðunni). Letur er víða
stækkað til áhersluauka en það virkar ekki
sem skyldi vegna þess að stærðarmunurinn
er ekki nægilega mikill og það er gert of oft.
Línubil er misstórt og engin regla á því hvort
textinn sé hægri eða vinstri jafnaður. Þetta er
sérlega bagalegt þar sem útgefendur lögðu
upp með bók sem krakkar áttu að geta
lesið sjálfir en erfitt er að lesa texta í svona
leturfylleríi.
Engu að síður er bókin skemmtileg og
heillandi og sagan virkar í sínu skrítna
samhengi. Það er auðvelt að spegla sig í
Þverúlfi sem vill hafa hlutina eftir sínu höfði
og bæði börn og fullorðnir ættu að kannast
við sig í aðstæðum hans. Verkið minnir
að mörgu leyti á raunsæjar barnabækur
frá áttunda áratugnum sem gjarnan voru
prýddar heimilislegum Ijósmyndum en er
gætt fantasíunni sem var svotil bönnuð þá.
Þverúlfs saga grimma hefði getað orðið
úrvalsbók ef örlítið fagmannlegar hefði
verið að henni staðið. Nokkrir klukkutímar
í fótósjopp hefðu gert undur og stórmerki
fyrir myndirnar og umbrotið hefði þurft
að vera sérstaklega stílhreint til að vega
upp á móti myndunum. Þess í stað verður
hún meðalbók þótt sagan sé skemmtileg
og verkið frábær frumraun höfundar sem
vonandi kemur til með að gefa út fleiri
myndabækur.
Eins líkar og þessar þrjár bækur eru
(sé litið á frásagnarliðina og byggingu
sagnanna) eru efnistökin í þeim ákaflega
ólík. Öll þrjú verkin fjalla um veruleika barna
og hversdagslíf þeirra. Fyrr á tímum (og
jafnvel enn) voru móralskar sögur fyrir börn
ráðandí. Þær boðuðu að þeim hjartahreinu
farnist vel en illmennin fái makleg málagjöld.
Gallinn er bara sá að í okkur öllum takast
á ólíkir pólar. Ekkert okkar er algott og
vonandi ekki heldur alslæmt. Tilfinningarnar
sem eru kjarninn í þeim verkum sem hér
eru til umfjöllunar (afbrýðisemi og höfnun,
hræðsla við að vera ein eða einn heima og
togstreita við aðra fjölskyldumeðlimi) eru
eðlilegar og öll börn upplifa þær fyrr eða
síðar. Með því að bregða upp myndum af
því þegar tilvera söguhetjunnar verður of
flókin og sýna lausn á vandanum gagnast
bækurnar lesendum sínum betur en
siðbótasögur af alfullkomnum börnum en
um leið eru þær skemmtilegar aflestrar,
bæði fyrir börnin sem lesið er fyrir og þá sem
lesa fyrir þau. Áherslan er ekki á fræðslu eða
siðferðisboðskap (enda fá þau nóg af slíku
annars staðar) heldur þroska einstaklingsins
og áfangasigra í hvunndeginum. Það besta
við þessar bækur er að við lesendur fáum
að fylgjast með strákunum uppgötva hvað
hentar þeim best og hvernig þeir vilja lifa
lífi sínu. ( heimi þar sem gylliboðin og
töfralausnirnar eru óþrjótandi er nauðsynlegt
að hver og einn uppgötvi að hann er sjálfur
hetjan í eigin lífi.
Höfundur er bókmenntafræðingur og
starfar við myndritstjórn.
fer vel un
Við s\
fek strák