Studia Islandica - 01.06.1958, Blaðsíða 17

15
anskra þjóða til fulls án þess að taka tillit til trúar-
bragða annarra indó-evrópskra þjóða.1 Mér virðist sem
de Vries sé að feta í fótspor frakkneska lærdómsmanns-
ins Georges Dumézils, sem er án efa lærðastur maður
í samanburðargoðafræði, sem nú er uppi.2
Kenningar Dumézils hafa í rauninni margt sameigin-
legt kenningum Grimms og annarra mikilla lærdóms-
manna nítjándu aldar. 1 fáum orðum sagt heldur Du-
mézil því fram, að trúarhugmyndir allra eða flestallra
indó-evrópskra þjóða hafi verið svipaðar. Að uppruna
var þetta ein og sama trúin, sem hafði sprottið upp úr
samfelldri menningu. Því er haldið fram, að sömu siðir
hafi verið ríkjandi og sömu guðverur hafi verið dýrk-
aðar af flestöllum indó-evrópskum þjóðflokkum, af Ind-
verjum þegar á fjórtándu öld fyrir Krists burð, af írum
á fyrstu öldum eftir Krist, af Islendingum á tíundu öld
eftir Krist.
Rök fyrir þessu finnur Dumézil ekki í nöfnum goð-
anna, heldur í orðum, sem notuð voru um ýmiss konar
embættismenn og trúarathafnir. Nú er langt síðan kelt-
neskufræðingurinn J. Vendryes tók eftir því, að orð,
sem táknuðu vissar trúarhugmyndir og embættismenn
í heiðnum sið, voru af sama uppruna í mörgum indó-
evrópskum málum, en sérstaklega í sanskrít, persnesku,
latínu og keltneskum málum.s Sem dæmi má nefna
sagnorðið, sem kemur fram í írsku sem cretim (að
trúa), í latínu sem credo og í sanskrít sem crád dad-
hami. Einnig má nefna í sanskrít nafnorðið raj (kon-
1) Germanisch-Romanische Monatschrift XXXIII (N.F. II, 1951),
bls. 1 og áfram.
2) Helztu rit Dumézils, sem snerta norrænt efni, eru: Mythes
et dieux des Germains, 1939; Mitra-Varuna, 1948; Loki, 1948; Les
dieux des Indo-Européens, 1952; La Saga de Hadingus, 1953;
Aspects de la Fonction Guerriére, 1956. Ég hefi skrifað ritkorn
um kenningar Dumézils í Saga-Book of the Viking Society XIV,
Parts 1—2, 1953—5, bls. 131 og áfram.
3) Mémoires de la Société de Linguistique de Paris XX, 1918,
bls. 265—285.