Studia Islandica - 01.06.1958, Blaðsíða 7

GABRIEL TURVILLE-PETRE
Um Óðinsdýrkun á íslandi.
Formálsorö.
Ritgerð þessi er byggð á fyrirlestri, sem ég flutti í Reykjavik
í október 1957 í boði Háskóla Islands.
Mér er mikil ánægja að þakka háskólanum og rektor hans,
dr. Þorkeli Jóhannessyni, fyrir vinsamlegt boð og gestrisni og
fyrir yndislega daga, á meðan ég dvaldist á Islandi. Ég vil líka
þakka mörgum góðum mönnum, sem veitt hafa mér aðstoð, með-
an ég var að semja ritgerðina. Vinur minn, dr. Einar Ól. Sveins-
son, hefir góðfúslega lesið handritið yfir og komið með margar
nytsamlegar athugasemdir, og kann ég honum beztu þakkir fyrir.
Ennfremur vil ég þakka dr. Birni Sigfússyni háskólabókaverði
og dr. Steingrími J. Þorsteinssyni prófessor, sem hafa leiðbeint
mér í mörgu.
Oxford í janúar 1958.
G. Turville-Petre.
Þegar lesin eru hin goðfræðilegu og sagnfræðilegu
rit, sem skrifuð voru á fslandi á miðöldum, hljóta
menn að taka eftir andstöðu.
Þegar við lesum Snorra-Eddu, er bersýnilegt, að
Snorri hefir talið Óðin voldugastan og fremstan guða
í heiðnum sið. Samkvæmt Snorra er Óðinn æðstur allra
goða, ,,sá Óðinn ok hans brœðr [Vili og Vé] munu vera
stýrandi himins ok jarðar.“ Óðinn heitir öðru nafni Al-
fgðr: „lifir hann um allar aldir ok stjórnar gllu ríki
sínu ok ræðr gllum hlutum, stórum ok smám.“
Auðséð er, að þegar Snorri lét skrifa þessar seinustu
setningar, hefir hann verið undir áhrifum kristilegra
hugmynda um guð almáttugan, og af þeim ástæðum
hefir Óðinn orðið enn þá voldugri í hans augum en
hann hefir nokkurn tíma verið í augum heiðinna manna.
En snúum okkur að Sæmundar-Eddu, sem var aðal-
heimild Snorra. Þar verður svipað uppi á teningnum.