Studia Islandica - 01.06.1958, Blaðsíða 26

24
menn valið aðalguð sinn eftir þjóðskipulagi sínu, lífs-
háttum og þörfum. Svíar voru háðir frjósemd jarðar-
innar, og því hefir æðsti guð þeirra verið frjósemdar-
guðinn Freyr. Ibúar vestur-Noregs, og þá líka Islend-
ingar, hafa valið hinn trausta Þór, sem hlýtur að vera
hinn almáttki áss í augum þeirra.1 En konungar og
kappar, þeir sem hafa brotizt til valda, hafa dýrkað
hinn löglausa, skapandi guð Óðin.
Ég tel ólíklegt, að dýrkun Óðins hafi tíðkazt hjá vest-
ur-norrænum þjóðflokkum fyrr en á níundu öld, en vel
má vera, að Óðinn hafi verið aðalguð Þjóðverja í marg-
ar aldir.
Þessi kenning er að sumu leyti gamaldags, en ekki
þarf hún að vera röng fyrir því.
SUMMARY.
The author draws attention to the discrepancy be-
tween the mythological and historical works written
in Iceland during the Middle Ages. According to the
former, Óðinn is chief of all the northern gods, while
in the latter he plays so little part that it is doubtful
whether he was worshipped in Iceland at all. It has
been supposed by some scholars that the nameless al-
i) A. Bugge (Aarbayer for nordisk Oldkyndighed og Historie
1900, bls. 290) og C. Marstander (Revue Celtique XXXVI, 1915,
bls. 244 og áfram) benda á þaS, að samkvæmt írskum annálum
var hringur eða baugur (fail nó fáinnej, sem Þór átti, að því er
virðist, í hofi í nágrenni við Dyflinni. Árið 994 hefir írskur kon-
ungur, Maelseachlainn að nafni, rænt hinum helga baugi. Getið
er líka hins helga lundar Þórs (Coill Tomair) á þessu svæði, sem
Brjánn konungur hefir eyðilagt árið 1000.
Marstrander hefir sýnt fram á, að Þór hefir verið aðalguð nor-
rænna manna á trlandi og Irar hafa kallað norræna menn „menn
Þórs“ (muinter Tovnair) í mótsetningu við „menn guðs eða Krists"
(Muinter Dé, Muinter Críst), sem írar hafa kallað sjálfa sig. 1
öðru riti (Bidrag til det norske sprogs historie i Irland, 1915) hef-
ir Marstrander sýnt, að norrænir landnámsmenn á írlandi voru
flestir úr vestur-Noregi, eins og Islendingar. Mállýzka þeirra var
mjög lík íslenzku, og þeir hafa sennilega haft svipaðar trúarhug-
myndir. Sjá ennfremur J. Steenstrup, Normannerne II, 1878, bls.
359—362.