Rit Mógilsár - 2020, Blaðsíða 19

Rit Mógilsár 19
iðn­ og eldiviðar meira, en talsvert lægra verð fæst
fyrir þá afurðaflokka (3. tafla). Að auki eru grisjanir
kostnaðarsamari ef tré eru rúm málslítil (Lárus
Heiðars son og Loftur Jónsson 2004).
Eins og áður sagði voru öll tré skilgreind sem gæða­
tré í framtíðarspánum svo auðveldara væri að bera
saman mismunandi meðferðir og staði. Þetta var
þó ekki raun veruleikinn því fjöldi gæða trjáa var
mjög misjafn eftir stöð um og mörg tré það lítil að
ekki var með góðu móti hægt að meta gæði þeirra
(gögn ekki sýnd). Til að skoða hvaða áhrif fjöldi
gæðatrjáa hefði á fjárhagslega afkomu ræktunar­
innar var með ferð 2000 á Hjartarstöðum, sem í
standa 1.900 tré á hektara, tekin sem dæmi. Hún
var ekki snemmgrisjuð, en grisjuð á sama hátt og
aðrar framtíðarspár (engin, ein eða tvær grisjanir).
Þar sést að fjöldi gæðatrjáa hafði afgerandi áhrif
á arðsemina (23. mynd). Lotulengdin fyrir 0 og 100
gæðatré á hektara var lengri, 75 og 72 ár, saman­
borið við aðrar meðferðir þar sem hún var á bilinu
44–56 ár. Þó sést einnig að ávinningurinn minnkaði
þeg ar fjöldi gæðatrjáa var kominn yfir 500 tré á
hektara (23. mynd). Ástæðan fyrir því er, eins og áður
er getið, skortur á vaxtar rými.
Það kom einn ig í ljós að ef gæð atré voru engin
var hag kvæmast að sleppa öllum grisjunum en ef
100­300 gæðatré stóðu á hektara var hagkvæmast
að grisja einu sinni. Fleiri grisjanir minnkuðu
ávinninginn við þennan fjölda gæðatrjáa.
Ef fleiri en 300 gæðatré voru á hektara komu tvær
grisjanir hagkvæmast út en munurinn var lítill á milli
fjölda grisjana (gögn ekki sýnd). Það voru sömu
niðurstöður og ef öll trén voru gæðatré (18. mynd).
1,5
1,8
2,0
2,2
2,4
2,2
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
1000 2000 3500 5000 3500ES 5000ES
To
n
n
C
á
h
e
kt
ar
a
o
g
á
r
Meðferð
1751
2706
5653
7561
3552
4301
937
1637 1684
2428
3383
5225
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
1000 2000 3500 5000 3500ES 5000ES
K
o
st
n
að
u
r
kr
/h
a
­t
rj
áf
jö
ld
i/
h
a
Kostnaður Tonn/C Trjáfjöldi/ha við 15 ára aldur

20. mynd. Meðaltal árlegrar kolefnisbindingar í standandi lífmassa ofanjarðar (tonn C
á hektara og ár), við lokahögg, óháð fjölda grisjana. Lotulengdin var á bilinu 44–55 ár
og trjáfjöldi á hektara í enda lotunnar á bilinu 795–2.204 tré (4. tafla). Tölur á x-ás eru
meðferðarþéttleiki trjáa á hektara og tölur fyrir ofan stöplana sýna meðaltal árlegrar
kolefnisbindingar á hektara fyrir hverja meðferð.

21. mynd. Heildarkostnaður yfir eina vaxtarlotu við að binda eitt tonn af kolefni (C) fyrir
mismunandi meðferðir. Kostnaði var deilt í standandi kolefnisforða í enda lotunnar.
Tölur á x-ás eru meðferðarþéttleiki trjáa á hektara, tölur fyrir ofan grænu stöplana sýna
kostnað við bindingu á einu tonni af kol efni og tölur fyrir ofan rauðu stöplana sýna
trjáfjölda á hekt ara fyrir viðkomandi meðferð.
Meðferð
To
n
n
C
á
h
ek
ta
ra
o
g
á
r
Ko
st
n
að
u
r
kr
. á
t
o
n
n
C
–

tr
já
fj
ö
ld
i á
h
ek
ta
ra
v
ið
1
5
ár
a
al
d
u
r