Bændablaðið - 28.01.2021, Qupperneq 6

Bændablaðið | Fimmtudagur 28. janúar 20216
Á stjórnarfundi þann 26. janúar síðastliðinn
var samþykkt að ráða Vigdísi Ósk Häsler
Sveinsdóttur í starf framkvæmdastjóra
Bændasamtaka Íslands. Hún mun hefja
störf í byrjun febrúar og vil ég óska henni
til hamingju með starfið og vona að við sem
bændur megum njóta hennar starfskrafta
í okkar baráttumálum í framtíðinni.
Jafnframt vil ég þakka Oddnýju Steinu
Valsdóttur fyrir hennar innkomu í starf
framkvæmdastjóra meðan við leituðum að
nýjum, en svo það sé ekki á neinn hallað
hefur hún skilað því verki af miklum
metnaði.
Garðyrkjunám
Í síðasta tölublaði var frétt á forsíðu
Bændablaðsins um tilfærslu náms í
garðyrkju frá Landbúnaðar háskólanum til
Fjölbrautaskólans á Suðurlandi. Það er okkar
sýn að nám á fram halds skólastigi eigi frekar
heima undir fjöl braut en undir háskóladeild.
Nauðsynlegt er að hlúa að starfsnámi
til framtíðar undir einingu sem sinnir
starfsmenntanámi á skólastigi sem sinnir
þeirri sýn og er með þá umgjörð sem námið
geti þróast og vaxið á grunni samstarfs við
atvinnugreinina og möguleika ungs fólks
til metnaðarfulls starfsnáms. Með þetta að
leiðarljósi vil ég hvetja ráðherra menntamála
til að ganga frá samningi milli aðila um
umgjörð námsins til framtíðar en það mál er
enn óleyst í ráðuneytinu. Það er nauðsynlegt
að þessi mál komist á hreint sem allra fyrst
þannig að nemendur og starfsfólk séu ekki í
einhverri óvissu næstu misserin.
Tollkvótar
Nú hefur verið tilkynnt um útboð á tollkvótum
á grundvelli samninga um innflutning á
landbúnaðarvörum til landsins. Með breyttu
útboðskerfi hefur verð á tollkvótum breyst
aðeins með hækkun á ákveðnum vörum og
lækkun á öðrum flokkum.
Eitt er verðið á kvótanum og svo er hitt,
það er, þetta mikla magn sem samið var um
við ESB á sínum tíma sem er allt of mikið
magn miðað við stöðu markaðarins í dag án
ferðamanna.
Annað er líka að verð á kjötmörkuðum
í Evrópu er í sögulegu lágmarki þar sem
framleiðendur erlendis eru einnig að berjast
við markaðsbrest vegna COVID-19.
Ég tel að íslensk stjórnvöld verði að
standa með innlendri framleiðslu. Ráðherra
utanríkismála hefur óskað eftir viðræðum við
ESB um endurskoðun á samningnum og bind
ég vonir um að það leiði af sér ásættanlega
niðurstöðu fyrir íslenskan landbúnað. En á
sama tíma er verið að semja við Breta um
milliríkjasamning vegna afurða frá Íslandi og
til Íslands. Ég treysti því að landbúnaðurinn fái
að njóta sanngirni í þeim viðræðum.
Meðfylgjandi tafla var birt á vefsíðu
Hagstofunnar um miðgildi launa á tímakaupi
nokkurra ríkja. Þar má sjá að við erum ansi
há á grundvelli meðaltals en það sem vekur
mig til umhugsunar er hversu gríðarlega
lág laun eru greidd í Póllandi, en við þetta
þurfum við að keppa á Íslandi í framleiðslu
á landbúnaðarvörum. Ríki eins og Þýskaland
og Danmörk nýta sér sláturhús í Póllandi, þar
sem launin eru mun lægri, til þess að lækka
verð á afurðum til að auka samkeppnishæfni
sína á mörkuðum.
Ég verð oft hugsi hvort að okkur sé
alveg sama hvaða laun eru greidd við þá
framleiðslu sem við flytjum inn en viljum
halda uppi mannsæmandi launum hér við
okkar framleiðslu?
Bændablaðið kemur út 24 sinnum á ári. Því er dreift ókeypis á yfir 400 stöðum
á landinu og á öll lögbýli landsins.
Lesendur geta einnig gerst áskrifendur að blaðinu og fengið það sent heim í pósti
gegn greiðslu. Árgangurinn kostar þá kr. 11.600 með vsk. (innheimt í tvennu lagi).
Ársáskrift fyrir eldri borgara og öryrkja kostar 7.600 með vsk.
Heimilisfang: Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík.
Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294–2279
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands. − Málgagn bænda og landsbyggðar −
SKOÐUN
Veruleikinn er oft allt annar en ýtrustu
væntingar og óskhyggja vonast til. Oft
eru væntingarnar þá byggðar á misskiln-
ingi eða hreinlega röngum upplýsingum.
Það á við í mjög mörgum málum, ekki
síst í meðferð þeirra sem vilja fljóta efst
á öldufaldi vinsældabylgju í almennri
umræðu.
Nú erum við Íslendingar að sigla inn
í kosningaár. Við slíkar aðstæður kennir
sagan okkur að sannleikurinn er ekki alltaf
hátt skrifaður við pólitíska matreiðslu á
málefnum. Það er mannlegt að gera mistök
og segja orð í hita leiksins sem ekki eru
endilega sannleikanum samkvæm. Þá er
mikilvægt að viðurkenna mistökin og
biðjast velvirðingar.
Hugtakið hvít lygi er oft notað um
hagræðingu á sannleikanum þegar málefnið
þykir hvorki stórvægilegt né til þess fallið
að valda miklum skaða. Verra er þegar fólk
hamrar meðvitað á rangri túlkun sinni á
sannleikanum í þeirri von að ef staglast
er nógu oft á lyginni þá verði hún ígildi
sannleikans á endanum í hugum fólks.
Þeir sem hlusta á slíkan málflutning eru
ekki alltaf upplýstir um raunverulegan
sannleika og kannski ekki heldur í aðstöðu
til að kynna sér sannleiksgildi málsins. Við
slíkar aðstæður getur lygin orðið hættuleg
og valdið óbætanlegum skaða.
Við höfum séð mýmörg dæmi um þetta
í samfélagsumræðunni. Þá verður stundum
til fyrirbæri sem kallað er rétttrúnaður.
Hávær hópur fólks tekur undir lygaþvæluna
og skýtur í kaf alla þá sem hafa uppi
efasemdir um að matreiddi sannleikurinn
sé endilega sá rétti.
Blind rétttrúnaðarviðhorf hafa því
miður oft verið áberandi í mikilvægum
málum er varða t.d. orkumál, landnýtingu,
loftslag, landbúnað, endurheimt votlendis,
fiskveiðikerfi, fiskirækt og vernd náttúru
og dýralífs. Þá eru réttmætar spurningar
gjarnan skotnar í kaf með fullyrðingum
sem slengt er fram í umræðuna sem ekki
er hirt um eða vilji til að staðfesta með
vísindalegum gögnum.
Það er t.d. dálítið sérkennilegt þegar
orkumál ber á góma að það þykir
einstaklega vont að virkja fallvötn vegna
inngrips í náttúruna. Samt vill sama fólk
að við njótum öll hreinnar orku sem vart
verður framleidd á betri hátt nema með
nýtingu fallvatna. Þá er það líka skrítið
hversu mikil þögn ríkir um framleiðslu
raforku með vindrafstöðvum. Margir líta
á vindorku sem mjög hreina, auk þess sem
litið er á byggingu vindorkugarða sem
afturkræfa aðgerð í náttúrunni. Auðvelt
sé að taka vindmyllurnar niður ef við
verðum leið á að hafa þær fyrir augunum.
Það er nokkuð til í því en þá gleymist
einn veigamikill þáttur, en það eru áhrif
vindrafstöðva á fuglalíf. Norðmenn virðast
nú vera komnir í ógöngur með þetta eftir
að upplýst var um mikinn fjölda arna sem
drepist hefur í árekstri við vindmylluspaða.
Á Íslandi heyrist hins vegar ekki múkk í
náttúruverndarfólki þó fyrirhugað sé að
reisa vindmyllugarða á helsta uppeldissvæði
hafarnarins við Breiðafjörð.
Bæði vatnsorkuver og vindorkuver eru
sannarlega góðir kostir til framleiðslu á
hreinni raforku. Við munum í stórauknum
mæli þurfa á slíkri orku að halda í
framtíðinni. Hafið er kapphlaup úti í
hinum stóra heimi um vetnisframleiðslu í
stórum stíl. Framleiðsla og nýting á vetni
mun örugglega koma upp í umræðunni
á Íslandi á komandi misserum. Þá
mun málið ekki snúast um hvort slík
framleiðsla fari í gang, heldur verðum
við að vera tilbúin með mótaða afstöðu
til þess hvar við viljum hafa orkuverin
fyrir þá framleiðslu. Þar dugir einfaldur
rétttrúnaður ansi skammt. /HKr.
Nýr framkvæmdastjóri, garðyrkjunám og tollkvótar
Gunnar Þorgeirsson
formaður Bændasamtaka Íslands
gunnar@bondi.is
ÍSLAND ER LAND ÞITT
Ritstjóri: Hörður Kristjánsson (ábm.) hk@bondi.is – Sími: 563 0339 − Rekstur og markaðsmál: Tjörvi Bjarnason tjorvi@bondi.is – Blaðamenn: Erla Hjördís Gunnarsdóttir ehg@bondi.is –
Margrét Þóra Þórsdóttir mth@bondi.is – Sigurður Már Harðarson smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is – Auglýsingastjóri: Guðrún Hulda Pálsdóttir ghp@bondi.is – Sími: 563 0303 –
Netfang auglýsinga: augl@bondi.is − Vefur blaðsins: www.bbl.is − Netfang blaðsins: (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is
Frágangur fyrir prentun: Ágústa Kristín Bjarnadóttir – Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Dreifing: Landsprent og Íslandspóstur. ISSN 1025-5621
Hrafnseyrarheiði er heiði milli Þingeyrar og Arnarfjarðar. Hún nær 552 metra hæð. Þessi heiði var ekki fær að vetrarlagi þótt hún væri eina
beina vegatengingin milli suður- og norðurhluta Vestfjarða. Að öðrum kosti þurfti að aka um Ísafjarðardjúp, yfir í Strandasýslu og þaðan um
Þröskulda yfir í Barðastrandarsýslu til að komast á milli þessara landshluta. Um þá leið eru um 444 km á milli Ísafjarðar og Patreksfjarðar. Sú
leið mun reyndar styttast um nærri 22 kílómetra með nýjum vegi yfir Þorskafjörð og um Teigskóg. Ný 5,6 km Dýrafjarðargöng milli Dýrafjarðar
og Arnarfjarðar, sem opnuð voru síðastliðið haust, hafa gjörbreytt stöðunni. Með þeim og væntanlegum endurbótum á Dynjandisheiði verður
vegurinn milli Patreksfjarðar og Ísafjarðar um 145 km heilsársvegur. Mynd / Hörður Kristjánsson
Veruleiki eða trú