Morgunblaðið - 15.03.2021, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 15. MARS 2021
Andrés Magnússon
andres@mbl.is
Aukin spenna er hlaupin í stjórnmál-
in í Norðausturkjördæmi, meðal
sjálfstæðismanna alltjent, eftir að
Kristján Þór Júlíusson, 1. þingmað-
ur kjördæmisins og oddviti Sjálf-
stæðisflokksins þar, greindi frá því
að hann leitaði ekki endurkjörs í al-
þingiskosningunum í haust. Um
helgina hefur mikið verið um það
skrafað nyrðra hver geti tekið við
hlutverki hans til þess að leiða
listann og ýmis nöfn nefnd.
Það er þó ekki einfalt að finna
rétta arftakann. Norðausturkjör-
dæmi er mjög víðfeðmt, en mann-
fjöldinn dreifist mjög misjafnlega.
Þar eru Akureyri og Eyjafjörður
langfjölmennasta svæðið og auð-
heyrt á norðanmönnum, að þeir telja
að þaðan eigi maðurinn í fyrsta sætið
að koma. Fyrir sitt leyti fella Aust-
firðingar sig almennt við það, að því
tilskildu að frambjóðandinn sé nógu
góður; það geti ekki verið eina skil-
yrðið að viðkomandi sé Eyfirðingur í
einhverjum skilningi.
Ekki er að efa að á næstu dögum
muni ýmis nöfn koma fram og þegar
er farið að þrýsta á ýmsa sjálfstæð-
ismenn um að gefa kost á sér, bæði
fyrir norðan og austan. Þar skiptir
líka máli að töluvert líf hefur verið í
Austfirðingunum upp á síðkastið,
sem að miklu leyti má rekja til hins
nýja sveitarfélags í Múlaþingi þar
sem aukakosningar voru haldnar í
fyrra og blésu mörgum pólitískt
kapp í kinn.
Á laugardag, á sama fundi og
Kristján Þór kunngerði ákvörðun
sína, ákvað kjördæmaráð flokksins í
Norðausturkjördæmi, að prófkjör
færi fram laugardaginn 29. maí, þar
sem valið verður í fimm efstu sætin,
en kjörnefnd falið að gera tillögu um
skipan listans að öðru leyti.
Eftir því var tekið á fundinum, að
Njáll Trausti Friðbertsson, næsti
maður á listanum síðast og 6. þing-
maður kjördæmisins, beið ekki boð-
anna eftir yfirlýsingu Kristjáns Þórs
við að kynna framboð sitt í efsta sæt-
ið, sem var kurteislega tekið, þótt
haft væri á orði að hann hefði mátt
eftirláta oddvitanum þennan dag.
Margir nefndir
Eitt þeirra nafna, sem oftast heyr-
ast í þessu samhengi, er Ásthildur
Sturludóttir, bæjarstjóri á Akureyri.
Fáum dylst að þar fer framtíðar-
manneskja í Sjálfstæðisflokknum,
en hún hefur ítrekað að hún vilji ein-
beita sér að bæjarstjórninni að sinni.
Enn mun þó verið að reyna að telja
henni hughvarf um það.
Jónas Þór Guðmundsson hæsta-
réttarlögmaður er meðal þeirra
nafna, sem skotið hafa upp kollinum
síðustu daga, en hann er Akureyr-
ingur og varla sakar að hann á einn-
ig rætur að rekja til Vopnafjarðar,
hann er stjórnarformaður Lands-
virkjunar, fyrrverandi formaður
Lögmannafélagsins og hefur sinnt
fjölmörgum trúnaðarstörfum fyrir
Sjálfstæðisflokkinn, en nyrðra er
hans sjálfsagt ekki síður minnst fyr-
ir að hafa á yngri árum orðið Ís-
landsmeistari í fótbolta með KA
1989.
Að austan hefur ekki vantað fram-
bjóðendur, en þar horfa flestir til
Gauta Jóhannessonar, oddvita Sjálf-
stæðisflokksins í Múlaþingi, sem
vann góðan kosningasigur í auka-
kosningum í nýsameinuðu sveitar-
félagi á síðasta ári. Fram að því var
hann sveitarstjóri á Djúpavogi frá
árinu 2010.
Þá hafa margir nefnt Eskfirðing-
inn Jens Garðar Helgason, bæjar-
fulltrúa á Reyðarfirði og fram-
kvæmdastjóra Laxa, en hann er
jafnframt formaður fjármálaráðs
Sjálfstæðisflokksins og fyrrverandi
formaður Samtaka fyrirtækja í sjáv-
arútvegi (SFS), vel tengdur norður
og í atvinnulífið.
Undanfarin ár hafa margir átt von
á því að Kristján Þór Magnússon,
sveitarstjóri Norðurþings, kæmi í
landsmálin, en hann hefur gefið það
frá sér í bili. Annað nafn af sveitar-
stjórnastiginu hefur verið nefnt, sem
er Sigrún Björk Jakobsdóttir, fram-
kvæmdastjóri hjá Isavia og fyrrver-
andi bæjarstjóri Akureyrar, en varla
í efsta sætið.
Berglind Ósk Guðmundsdóttir,
varabæjarfulltrúi á Akureyri og lög-
fræðingur rektorsskrifstofu Háskól-
ans á Akureyri, óskar eftir 2. sæti á
lista. Nafna hennar, Berglind Harpa
Svavarsdóttir, bæjarfulltrúi í Múla-
þingi og forstöðumaður í dagþjón-
ustu eldri borgara á Egilsstöðum,
hefur sömuleiðis lýst áhuga á því að
vera í 2.-3. sæti listans.
Sandra Hlíf Ocares, lögfræðingur
og verkefnastjóri Byggingavett-
vangsins, vill leita fyrir sér ofarlega
á lista, en hún er Akureyringur með
reynslu úr atvinnulífi og var kosn-
ingastjóri Sjálfstæðisflokksins í síð-
ustu borgarstjórnarkosningum.
Gunnar Hnefill Örlygsson, fram-
kvæmdamaður á Húsavík og sonur
Valgerðar Gunnarsdóttur varaþing-
manns, sækist eftir 3. sæti á lista.
Fjöldi nýrra nafna í
Norðausturkjördæmi
Ásthildur
Sturludóttir
Gauti
Jóhannesson
Jens Garðar
Helgason
Jónas Þór
Guðmundsson
- Sjálfstæðismenn leita arftaka Kristjáns Þórs í oddvitasætið
Oddur Þórðarson
oddurth@mbl.is
Þau viðbrögð sóttvarnayfirvalda að
hætta tímabundið notkun bóluefnis
AstraZeneca gegn kórónuveirunni
voru fagleg og eðlileg að mati
Magnúsar Gottfreðssonar, sérfræð-
ings í smit-
sjúkdómalækn-
ingum á
Landspítala.
„Það er mjög
mikilvægt að
menn sýni aðgát
ef menn fá þessar
vísbendingar að
þær séu teknar
alvarlega og
rannsakaðar.
Og ég held líka að almenningur
vænti þess að eftirlitsaðilar séu á
tánum,“ segir Magnús við Morgun-
blaðið.
Ekki áhyggjufullur
Hann bætir þó við að þeir kvillar
sem komið hafa upp í bóluefnaþeg-
um AstraZeneca séu mjög algengir.
Meðal þess sem verið er að rann-
saka er mögulegt orsakasamhengi
milli bóluefnis AstraZeneca og blóð-
tappa sem greinst hefur í þeim sem
þegið hafa bóluefnið. Á Magnús þá
við að blóðtappi sé alltént algengur.
Það sem nú verði að gera er að
meta hvort tíðni þessara aukaverk-
ana sé meiri en það sem vænta
mátti. Hann segist ekki trúa því að
notkun bóluefnis AstraZeneca muni
tefjast miklu lengur en nokkra daga
í viðbót, að því gefnu að ekki verði
fleiri hnökrar í framleiðslu bóluefn-
isins.
„Evrópska lyfjastofnunin hefur
gefið út að niðurstöður þeirra muni
liggja fyrir í næstu viku. Þannig að
það ætti ekki að tefja þessar bólu-
setningar nema það komi til eitt-
hvað annað, einhver ný tíðindi sem
breyta okkar afstöðu eða ef það
verður eitthvert rof á framleiðslunni
eins og hefur gerst.“
Meira smitandi
Ekki hefur verið skortur á um-
ræðu um hið breska afbrigði kór-
ónuveirunnar hér á landi, sérstak-
lega nú þegar það hefur hreiðrað
um sig hér innanlands. Allir virðast
sammála um að breska afbrigðið sé
meira smitandi, en við báðum
Magnús að svara því hves vegna svo
er.
„Það hafa komið fram tvær skýr-
ingar á þessu. Í fyrsta lagi virðist
veirumagnið vera meira í þeim sem
eru sýktir með þessu afbrigði og
það er þá kannski rökrétt að það sé
meiri veiruframleiðsla hjá þeim. Hin
skýringin sem ég hef séð er að
sækni þessa afbrigðis í viðtaka
þeirra frumna sem veiran sýkir sé
meiri en þessara eldri stofna.“
Magnús segir að stökkbreyting-
arhraði kórónuveirunnar sé mun
minni en stökkbreytingarhraði hefð-
bundinna inflúensuveira, eða allt að
helmingi minni. Þegar menn mynda
mótsvar við veirusýkingum stökk-
breytist enda veiran í takt við það.
Þetta endurspeglast í stöðugum elt-
ingarleik við veiruna, rétt eins og
þann sem menn eiga við hina árlegu
flensu. Magnús segir að sami elting-
arleikur geti orðið raunin gagnvart
kórónuveirunni. Hann er þó bjart-
sýnn og segir að mRna-bóluefni við
kórónuveirunni séu móttækileg fyr-
ir breytingum, sem gæti þurft að
grípa til ef frekari stökkbreytingar
verða á kórónuveirunni.
Ráðlegt að bíða
með notkun
AstraZeneca
- Viðbrögð yfirvalda eðlileg - Gætum
lent í eltingarleik við kórónuveiruna
Magnús
Gottfreðsson
Björn Gíslason borgarfulltrúi lagði í
liðinni viku fram, fyrir hönd sjálf-
stæðismanna í stýrihópi um Elliða-
árdal, tillögu þess efnis að Orkuveit-
an (OR) fyllti Árbæjarlón í sumar-
stöðu sem fyrst, þar sem senn voraði
og farfugla von til landsins, þar á
meðal í Elliðaárdal, eina helstu nátt-
úruperlu Reykjavíkur.
„Það er raunveruleg hætta á því
að fuglalífið þar deyi út ef ekkert
verður að gert,“ segir Björn í sam-
tali við Morgunblaðið. Ætlunin er að
tillagan verði tekin fyrir á næsta
fundi hópsins og vonast Björn til
þess að hún verði samþykkt, svo lón-
ið verði fyllt í tæka tíð.
Lónið var tæmt í október, en við
eftirgrennslan kom í ljós að það
hafði Bjarni Bjarnason, forstjóri
OR, látið gera án samráðs við stjórn
OR, borgaryfirvöld, Náttúrufræði-
stofnun eða skipulagsyfirvöld.
Björn segir ákvörðunina um tæm-
ingu lónsins með ólíkindum, ýmis lög
hafi verið brotin, en lónið og allt
þetta svæði er á náttúruminjaskrá.
Ekki hafi bætt úr skák að forstjóri
OR hafi í framhaldinu farið með
ósannindi um framgang málsins.
Morgunblaðið/Eggert
Árbæjarstífla Lónið var tæmt í október í trássi við lög og stjórnsýslu.
Vilja vatn aftur í
Árbæjarlón fyrir vor
- Telja fuglalíf í dalnum í hættu ella