Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.10.1954, Blaðsíða 19

17
Veðurathuganir 1948 til 1952.
Af því, sem að framan getur, er nú auðsætt, að ekki er nein ný-
lunda, að tún kali hór á landi. Það hafa þau gert misjafnlega mikið
á öllum öldum og munu alltaf gera við og við. Ivalið orsakast af kaldri
veðráttu og er eðlileg afleiðing ákveðinna veðurskilyrða.
Til þess að reynt sé að gera grein fyrir því, hvaða ákveðnu veður-
skilyrði hafa valdið kalinu norðanlands 1949, og því mikla kali, sem
varð um allt land 1951 og mestan skaða gerði sunnanlands, auk við-
bótarkali 1952, er rétt að bera saman veðurskýrslur þessara síðustu
ára.
A. Hiti.
I töflu I1) cru Jjirtar tölur yfir meðalhita og Jágmarkshita haust-,
vetrar- og vormánuði áranna 1948—1952 á átta athugunarstöðum sunn-
anlands og norðan. Af tölum þessum má sjá, hvaða breytingar liafa
orðið á mánaðarhita þessara ára þann tíma árs, sem kuldans gætir
mest.
Árið 1948 voru vetrar- og vormánuðir í meðallagi hlýir, og bar ekki
á kali það sumar. September var kaldur það ár og sömuleiðis janúar
1949, en aðalmismunurinn kom þó ekki fyi’r cn vormánuðina, marz,
apríl og maí. Einkum var maimánuður kaldur norðanlands, enda kól
þar víða það vor. Haustið var síðan fremur hlýtt og vetur og vor
1950 í meðallagi, og bar ekki á nýju kali um sumárið. September var
síðan kaldur og sömuleiðis nóvember. í janúar 1951 voru mikil frost,
en aðalhörkurnar komu þó ekki fyrr en í marz. Apríi var síðan mjög
kaldur og með miklum frostum, sem voru tiltölulega mciri sunnan-
lands en norðan. Um sumarið gat að líta hið mesta kal, sem komið
hefur á þessari öld. Nóvember var síðan nokkuð kaldur og sömuleiðis
janúar 1952, en vormánuðirnir voru í löku meðallagi það ár, enda bætt-
ist þá eitthvað við kalið frá fyrra áxi.
Það, sem sérstaklega kemur fram við samanburð á hitabreytingum
áranna, er þetta: Septembermánuður fyxir kalsumarið var kaldur. Er
því hugsanlegt, að nýslegið grasið hafi ekki náð að safna nægri forða-
næringu fyrir veturinn. Það voru umhleypingar í nóvcmber og lang-
varandi frost i janúar, þótt ekki væru þau verulega hörð. Á þcssu tíina-
bili mynduðust mikil svell, sem lágu yfir túnunum langt fram á vor.
Að loltum voru svo vormánuðirnir marz, apríl og jafnvel maí óvenjú
kaldir með hörðum áhlaupum og frostum, sem drápu gróðurinn jafn-
óðum og honuin skaut upp.
1) Úr óbirtum skýrslum Veðurstofunnar.
a