Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.10.1954, Síða 47

45
Það ber að athuga, að sáning grasfræs á víðast hvar að fara fram
eins snemma á vorin og tök eru á vegna klaka, því að annars bíður sáð-
gresi of mikið tjón af völdum arfa, sem kæfir það samsumars, eða það
nær ekki að safna nægilegri forðanæringu og harðna fyrir veturinn.
Hvernig græða má kalbletti.
Það er augljóst mál, að bezt er að geta búið þannig að túnum sín-
um og sléttum, að kals verði þar ekki vart.
Þó er ekki svo að skilja, að ekki sé unnt að bæta nokkuð kalið,
eftir að það er komið, en það getur verið tafsamt verk.
Þegar jörð er orðin auð á vorin og farin að þiðna nokkuð, má
oft sjá mikil rótarslit í sléttum. Holklakinn hefur lyft grassverðinum
frá efsta moldarlaginu og stendur hann nú á nokkrum jarðvegssúlum.
Megnið af lóðréttu rótunum eru sundurrifnar og dregnar upp úr mold-
inni, en hinar láréttu, samanfléttuðu trefjarætur hafa Iyfzt í einni heild,
og húsar undir þær allar. Jurtir þessar ná nú ekki lengur í vatn, þar
sem þær eru ekki í snertingu við raka jarðvegsins, og drepast því bráð-
lega úr þurrki. Þegar kemur fram á vorið, getur að líta á þessum stöð-
um bleikar trefjar og jurtaleifar, en svargrátt rotið á milli, þótt græn-
nálin gægist upp hvarvetna annars staðar í túninu.
Slikt kal mætti græða að nokkru, ef í tíma væri tekið.
A. Völtun.
Snemma vors, áður en klaki er farinn úr jörðu og tún eru tekin að
grænka, er rétt að fara yfir holklakablettina með valta. Með því móti
þjappast jarðvegurinn saman að nýju, jurtirnar ná rótfestu og er þar
með séð fyrir nægum raka. Rétt er að hafa valtann léttan, ef jörð er
orðin nokkuð þíð, svo að ekki verði spjöll af dráttartækjunum. Haust-
völtun á nýræktun og jafnvel eldri túnum kemur einnig til greina.
Hafi ekki tekizt að lagfæra með völtun þær skemmdir, sem vet-
urinn olli, en smáir blettir með grunnu kali hafi myndazt hér og hvar
eða g'róðurinn hafi gisnað á stóru svæði, er rétt að róta ekki við
neinu, bera aðeins á það eins og túnið í kring (þó ekki húsdýraáburð),
og mun landið þá ná sér og gróa saman á því sumri. Gamalla manna
ráð til uppgræðslu slíkra bletta var að leggja hrís eða Ijmg yfir skell-
urnar, en við það átti að örvast gróðurinn. Hrísið mun hafa gefið skjól
og þannig haldið jafnari hita á skellunni aulc þess, sem það hefur
varnað því, að skepnur rifu upp hið lítt rætta nýgresi. Ekki mun þetta
hafa verið almennt úrræði og myndi vera nokkuð vinnufrekt nú á tím-
um, þar sem hrís er ekki notað verulega til eldiviðar lengur.