Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.10.1954, Síða 49

II. KAFLI
Gróðurrannsóknir á túnum og sáðsléttum
á Suður- og Norðurlandi.
Inngangur.
í sambandi við rannsóknir á kalskemmdum í túnum, sem lýst hef-
ur verið i kafla I, þótti nauðsynlegt að gera athuganir á gróðurfari
túnanna, um leið og önnur atriði voru skoðuð. Á suma liði þeirra rann-
sókna hefur nú þegar verið minnzt, svo sem mismun á þoli hinna
ýmsu tegunda jurta, sem eru í gróðurlendinu, og mismun á þoli
íslenzkra eða gamalla, erlendra stofna ýmissa grastegunda og hinna
nýju, erlendu stofna. Enn fremur hefur verið sýnt fram á, hvaða jurtir
eru fyrstar til þess að leggja undir sig kalbletti, ef tún dauðkelur.
Nú skulu ræddir nánar aðrir liðir þessara athugana, en þeir eru
sem hér segir:
1. Hvernig hefur gróðurfar sáðsléttna breytzt frá einu ári til annars?
2. Hefur þessi breyting orðið misjöfn eftir því, hvar á landinu var
og á hvaða jarðvegi ræktað var?
3. Er hægt að nota þessa þekkingu við val á hentugri grasastofnum
og grasfræblöndum við sáningu á komandi árum?
Fyrri athuganir.
Áður en lagt verður í að skýra frá árangri þessara athugana, er rétt
að minnast á hliðstæðar rannsóknir, er aðrir tilraunamenn og náttúru-
fræðingar hafa gert hér á landi. Má þá fyrst geta þess, að margir grasa-
fræðingar hafa unnið að alhliða plönturannsóknum, en aðrir ritað
ýmsar gróðurfarslýsingar og birt skýrslur um flóru takmarkaðra gróð-
ursvæða.
Um aldamótin 1900 athugaði Helgi Jónsson (7, 8, 9) gróður á tún-
um-á Snæfellsnesi, í Árnessýslu og' víðar, og telur hann þar snarrót
helzta grasið, en túnvingul og vallarsveifgras ganga því næst.
Á seinni árum er farið að rannsaka gróðurfar ákveðinna svæða með
hliðsjón af gildi tegundanna í gróðurlendinu og ákvarða hlutfallið milli