Rit Landbúnaðardeildar : B-flokkur - 01.10.1954, Side 53

51
Kalnar norðanlands ..................... 41 slétta
— sunnanlands .................... 30 sléttur
Ókalnar norðanlands .................... 64 —
— sunnanlands .................... 49 —
Alls 184 sléttur
Of langt mál væri að skýra frá þeim hlutfallsbreytingum, sem orðið
hafa á útbreiðslu sérhverrar þeirrar tegundar, sem fannst í gróðurlend-
inu. Skal því aðeins getið þeirra helztu og þá einkum þeirra, sem sáð
hefur verið til. Eru hlutföll þeirra í gróðurlendinu gefin upp í prósent-
um af öllum skoðuðum sléttum livers árs ýmist á Norður- eða Suður-
landi.
í línuritum, sem hér fara á eftir, er sýndur breytileiki í hlutföllum
grastegundanna frá ári til árs. Eru hundraðshlutarnir færðir á y-ásinn
(ordinate), en árin færð á x-ásinn (abscissa). Brotna línan sýnir hlut-
föll í sléttum norðanlands, en óbrotna línan í sléttum á Suðurlandi.
Punktalínan sýnir aftur á móti hlutföll milli tegundanna í sáðblöndu
S. í. S., eins og þær voru á hverjum tíma. Er hér reiknað með fjölda
fræjanna, sem þó hefur orðið að miða við þyngdarhlutföllin eingöngu.
Þar sem ekki var vitað um hreinleika og grómagn fræsins á ýmsum
árum, var notazt við viðurkenndan lágmarksfræþunga tegundanna (15).
Lóðréttar súlur til hægri sýna, hver híutföllin eru í græðisléttum. Einnig
er gerður samanburður á kölnum og ókölnum sléttum.
Vallarfoxgras.
Sé línurit yfir vallarfoxgras athugað, sést, að á öðru sumri er vöxtur
þessa grass um 20—40% af heildargrasi sléttunnar. Síðan fer það ört
minnkandi og er lægst i 6 ára sléttum, hækkar svo nokkuð, en verður
að lokum í gömlum sléttum sem 5—10% af gróðrinum. Að vísu hefur
sáðmagn tegundarinnar verið hlutfallslega meira á síðustu árum, en þó
ekki munað það miklu, að það skýri hina tiltölulega lágu hlutfallstölu
fyrri ára. Má því draga þá ályktun, að vallarfoxgras sé miðlungsþolið,
fari að þynnast í sléttunni á 3.—4. ári, en sé þó lengi í eldri sléttum
um og yfir 5% af grasinu. Athyglisvert er, að árin 1947 og 1948 kemur
lítið upp af því mikla magni, sem þá var notað af tegundinni í blönduna.
Orsökin til þess gæti verið slæxn spírunarhæfni fræsins, lélegir stofnar
eða sein sáning.
í línuritinu yfir kölnu slétturnar sést einnig, að árin 1947 og 1948
hefur vallarfoxgrasið dáið út að miklu leyti. Annars virðist hlutfalls-
tala þess minni í þessum sléttum en hinum ókölnu.