Storð : heimur í öðru ljósi - 01.04.1983, Qupperneq 88

Múkkinn Bjarni
Við leggjum aftur úr höfn rétt
fyrir miðnætti aðfaranótt laugar-
dagsins. Veðrið er að ganga niður
og það er spáð logni eða því sem
næst með morgninum. Þeir segja
mér að eftir brælu breytist fiski-
ríið venjulega og úr því að ekkert
var að hafa áður gæti orðið mok-
afli núna.
Múkkinn vonar hið sama. Hann
slæst í förina úti í Djúpi og svífur
listilega fram með skipinu; þeir
kalla hann Bjarna en vita ekki al-
mennilega hvers vegna. Bjarni er
harður og alvarlegur á svip og
virðist ekki njóta listflugsins hið
minnsta. Ef einn múkki meiðist
úti á sjó ráðast hinir samstundis á
hann og drepa hann. „Hver veit
nema múkkinn sé frábitinn sjón-
um,“ er haft eftir Jökli Jakobssyni
sem einu sinni var háseti á Guð-
bjarti.
Það er næstum algert myrkur og
Ijóslaust í brúnni nema skíma af
dýptarmæli og ratsjá. Þarna stend-
ur fyrsti stýrimaður, Jón Stein-
grímsson, einmana vakt — starir
þögull út í nóttina. Það er að
mestu skýjað en tunglið brýst öðru
hverju fram. Himinn og haf renna
saman og það er dauðakyrrð í loft-
inu. Sjóndeildarhringinn má að-
eins marka af siglingaljósum tog-
aranna á undan okkur.
„Hvert erum við að sigla?“
„Á Halann.“
Á Halann; einhver bestu miðin út
af Vestfjörðum. Hvað í helvíti er
hann að vilja þarna niðri, þorskur-
inn?
Það eru margir komnir á Halann á
undan okkur. Ljósunum fjölgar á
sjóndeildarhringnum og þegar
dagur rennur í austri má telja tutt-
ugu togara í hnapp. Sjóbarðir
skrokkar þeirra byltast hver af
öðrum framhjá okkur og það er
kastað. Hásetarnir eru varla komn-
ir aftur inn í matsal þegar skilaboð
koma ofan úr brú; slitinn vír. Þeir
bölva stýrimanninum, trollinu og
vírnum í sand og ösku; þorskinum
þegar kemur í ljós að hann er víðs
fjarri.
„Þið eruð meira að segja búnir að
eitra fyrir okkur Halann,“ segja
þeir steinhissa og velta því fyrir
sér hvort hjátrúin sé þá eftir allt
saman eitthvað annað og meira en
hjátrú.
Sjaldan hugsaö um
fegurð hafsins
Þegar líður á daginn er dólað suð-
ur eftir en alls staðar við lítinn
afla. Við fáum samfylgd margra
skipa — tilkynningaskyldan aug-
lýsir eftir Páli Pálssyni en hann er
hérna við hliðina á okkur. Það er
komið svo gott veður að þeir muna
ekki annað eins á þessum hörðu og
torsóttu miðum og tala um að
loksins sé komið sumar. Himinn-
inn er heiðskír og sæmilega hlýtt í
sólinni, það blikar á ládauðan sjó-
inn og snævi þakin fjöll Vest-
fjarðakjálkans fimmtíu mílur í
austri. Múkkinn virðist meira að
segja næstum hýrlegur þar sem
hann rífur í sig slógið sem gengur
aftur af skipinu. Þegar svona er
komið er freistandi að hugsa
eitthvað fallegt um hafið og stara
dáleiddur niður í djúpin en hita-
mælirinn í brúnni segir mér að
ekki er allt sem sýnist. Sjórinn er
við frostmark og þær eru varla
margar mínúturnar sem maður
myndi lifa í þeim heljarkulda ef
hann félli útbyrðis. Dýpið er rúm-
ir tvö hundruð metrar; vegalengd
sem spretthlaupari leggur að baki
á röskum tuttugu sekúndum en
það eru mörg skipsflök merkt inn
á sjókortið. Ég held að sjómenn-
irnir leiði sjaldan hugann að feg-
urð hafsins.
Kallinn er, svo dæmi sé tekið,
önnum kafinn við að reyna að
lokka upplýsingar upp úr kolleg-
um sínum á togurunum í grennd-
inni. Þeir tala saman í örbylgju-
stöðinni; stundum bara að rabba
en oftar að veita og þiggja góð ráð
um fiskimið og aflabrögð. Þeir eru
hinir kumpánlegustu hver við ann-
an, skipstjórarnir, og segja prívat-
brandara sem enginn skilur nema
þeir sjálfir en um leið dylst engum
að þeir eiga í flóknum og við-
kvæmum samningaviðræðum. Ef
ég segi þér hvar ég náði í ágætt hal
af þorski um daginn verður þú í
staðinn að segja mér hvar þú
fékkst karfann. Sumir segjast
aldrei fá neitt en laumast svo inn
og landa fullfermi. Hörður segir
Skyldi hann vera aö
hugsa um aö hætta á
sjónum eða velta því
fyrir sér hvernig á því
standi að „helvískur
kallinn finni ekki
þorsk?“
STORÐ 86