Storð : heimur í öðru ljósi - 01.04.1983, Page 129

Ur bókakistunni
Af áhuga okkar á ævisögum getum
við verið stoltir, á því sviði kom-
ast engir í útlöndum með tærnar þar
sem við höfum hælana. Hér er í raun-
inni enginn maður með mönnum
nema hann hafi skrifað eða látið skrifa
um sig ævisögu — eða að minnsta
kosti æviþátt undir heitinu Aldnir
hafa orðið. Og hér á ekki hið sama við
og um ljóðin. Þó að við séum allir vel
færir um að semja ágætar ævisögur
lesum við ævisögur sem aðrir hafa
skrifað, og það með áfergju og að því
er virðist ánægju.
Sumir segja að þessi mikli ævisögu-
lestur stafi af því að við séum stöðugt
að leita að einhverjum uppljóstrunum
eða skömmum um náungann, en það
er helber lygi sem slegið er fram af
illgjörnum öfundarmönnum sem enga
ævisögu hafa fengið. Ævisagnaáhugi
okkar sýnir það eitt að við viljum
halda tengslum við fortíðina, sbr. að
fortíð skal hyggja, ef frumlegt skal
byggja, án fræðslu hins liðna sést ei
hvað er nýtt — sem við auðvitað tök-
um alvarlega.
w
Ahugi okkar á ævisögum er ekki
neitt nýtt fyrirbæri. Við höfum
alltaf verið svona. Við höfum til að
mynda aldrei tekið í mál að líta á
íslendingasögur öðruvísi en sem ævi-
sögur, og mætti segja mér að þar hefð-
um við meira til okkar máls en fræði-
mennirnir, flestir útlendir, sem endi-
lcga vilja að þetta séu skáldsögur. Ef
íslendingasögur væru skáldsögur væru
þær áreiðanlega ekki eins góðar og
þær eru, samanber í nútímanum sögur
Sigurðar A. Magnússonar sem hann
kallar skáldsögur, en við vitum að eru
ævisögur.
Sumir eru að tala um að ýmsar nýjar
ævisögur sem baða sig í ljóma sjón-
varpsauglýsinganna séu fullar af
fleipri og markleysum. Hverju skiptir
það? Þeir sem koma við sögu í slíkum
ævisögum eru flestir dauðir eða komn-
ir að fótum fram, og hvað ætli þeir séu
að rekast í því þó að þeir séu sagðir
eitthvað öðruvísi en þeir voru í raun
og veru, eða þótt logið sé á þá ein-
hverjum skammarstrikum — eða af-
rekum sem mun vera sjaldgæfara.
Aðalatriðið er að ættartölurnar í þess-
um ævisögum séu réttar og nákvæm-
lega tilgreint hverjir séu laungetnir og
hverjir rétt feðraðir. Annað sættum
við Islendingar okkur ekki við.
Sagnfræðingar framtíðarinnar geta
svo dundað sér við að greina á
milli þess sem satt er og þess sem
logið er í ævisögum jólamarkaðarins ef
þeir hafa ekki annað þarfara að gera.
EFÞÚ ÁBYRGÐARTRYGGIR BÍLINN
HJÁOKKUR OG EKUE
TJONLAUST t ÍOÁR FÆRÐU
11. IÐGJALDSÁRIÐ
Því máttu trúa! X
SAMVINNU
TRYGGINGAR
ARMULA3 SÍMI81411
UMBOÐSMENN UM LANDALLT