Heilsuvernd - 01.05.1947, Blaðsíða 28

20
HEILSUVERND
niður í þarmana er komið. Úr maganum síast svo að
segja engin næring inn í blóðið, og það er fyrst í þörm-
unnm, að upptaka næringarinnar í blóðið liefst að marki.
f skeifugörn og þörmum lýkur þeirri sundurleysingu
og ummyndun fæðunnar, sem liófst í munninum. 1
skeifugörninni blandast fæðumaukið tveimur þýðingar-
miklum kirtilvökvum, sem koma livor frá sínu líffæri
eftir kirtilgöngum inn í skeifugörnina rétt neðan við
magaopið, gallið frá lifrinni og brissafinn frá briskirtlin-
um. Þessir meltingarvökvar, ásamt þarmasafanum, vinna
úr fæðunni þau efni, sem líkaminn getur notað sér til
næringar, og umbreyta þeim þannig, að þau geti síazt inn
í blóðið gegnum þarmatoturnar og aðra frumubópa í
frumuveggjunum, sem til þess eru ætlaðir.
Ristillinn. Þegar afgangurinn af fæðumaukinu hefir farið
smáþarmana á enda, en þeir eru 7 metrar á lengd, tæmist
það inn í ristilinn, þetta merkilega líffæri, þar sem lýkur
meltingunni og upptöku næringarinnar í blóðið. Ristill-
inn gegnir því hlutverki ásamt tönnunum að brjóta nið-
ur þær trénisumbúðir, sem geyma fjörefna- og steinefna-
auðævi jurtanna. En hér eru það bvorki vöðvalireyfingar
né meltingarvökvar, sem vinna þetta þýðingarmikla melt-
ingarstarf, lieldur notar náttúran annað, framandi vinnu-
afl.
Svo er mál með vcxti, að fáum klukkustundum eftir
fæðingu hvers barns setjast herskarar af örsmáum líf-
verum að í ristli barnsins. Þetta eru margar tegundir
gerla, sem eru ósýnilegir með berum augum, og' heita
þeir mikilvægustu Bacillus Bifidus og Bacillus Acidofil-
us á vísindamáli. Þessir gerlar nærast á tréni (cellulose)
jurta og jafnframt því leysa þeir úr læðingi liin þýðingar-
miklu næringarefni, sem það umlykur, svo að þau koma
líkamanum að notum. En þeir hafa einnig öðru hlutverki
að gcgna í ristlinum. Þeir eru einskonar útverðir okkar
og verndarar gegn liinum beilsuskæðu rotnunarbakterí-
um og' heyja gegn þeim baráttu upp á líf og dauða. Og