Heilsuvernd - 01.12.1955, Blaðsíða 21

HEILSUVERND
105
hefur kynnt sér lifnaðarhætti Eskimóa, segir frá því, að
þeir noti ekki salt í neinni mynd til matar og telji það
eitur. Vilhjálmur og hans menn voru því öruggir um
kjötbirgðir sínar fyrir þeim, hvar sem þær voru eftir
skildar, ef þeir höfðu stráð örlitlu salti í þær; en Eski-
móar eru sósíalistar og það eru óskráð lög meðal þeirra,
að þeir mega neyta fæðu, hvar sem hún er geymd, en
ekki bera neitt burt, og halda þeir þessi lög gaumgæfilega
í heiðri.
Saltið er notað til lækninga, en aðallega til þess að dæla
upplausn af því inn í blóðið, sem inniheldur jafnmikið
saltmagn og blóðið sjálft. Það er náttúrleg, lífeðlisleg
upplausn og ósaknæm. Hins vegar getur líkaminn ekki
notað sterkari saltupplausn en hina lífeðlislegu upplausn.
Líkaminn er þannig gerður, að blóðið sjálft berst ekki
inn í frumuna, heldur eru milli blóðs og frumu tvær ör-
þunnar himnur, sem ógjarna sleppa matarsalti í gegn um
sig. I gegn um þessar himnur síast næring og ildi úr
blóðinu til frumunnar, en ekki blóðið sjálft hindrunar-
laust. Og úrgangsefni, sem myndast í frumunni við starf
hennar, síast sömu leið til baka út í blóðið. Sé nú mjög
mikið af salti í blóðinu er hætt við, að eitthvað af því
berist inn í frumuna. En ef svo fer, verður fruman sjúk
og óstarfhæf. I frumunni eru hin eðlilegu starfsefni kali-
um og fosfór eins og natríum og klór tilheyrir eðlilegri
samsetningu blóðsins. Fruman þolir hins vegar ekki
natríum, það er skaðlegt eitur fyrir hana og hún verst
því efni eftir föngum, en varnir hennar geta brostið, ef
of mikið af matarsalti safnast fyrir í blóðinu. Svitamyndun
getur þá stöðvazt og blóðrásin orðið svo kyrrstæð í hár-
æðunum að frumurnar verði sjúkar og lífsorka mannsins
taki að þverra.
Ég drap á, að vesturlandaþjóðir notuðu einkum mikið
af salti í daglegu fæði sínu. Þetta getur gengið að vissu
marki, en lengra ekki. Nefna má sem dæmi, að á þeim
árum, þegar Englendingar tóku að nytja Nýfundnaland