Heilsuvernd - 01.12.1972, Blaðsíða 16

4. Paraffínolía hefir valdið æxlismyndun í meltingarvegi, enda
þótt þess séu fá dæmi.
5. Paraffínolían getur komizt ofan í lungu og valdið þar lungna-
bólgu. Mest er hættan á því hjá börnum og gamalmennum.
6. Alltaf gengur dálítið af paraffínolíunni inn í bióðrásina og
berst með henni til ýmissa líffæra, svo sem lifrar, miltis og eitla.
auk þess sem hún sezt fyrir í slímhúð meltingarvegarins. Líkam-
inn meltir hana ekki og skilur hana ekki úr blóði eða vefjum, og
getur þetta leitt til myndunar hættulegra æxla.
Niðurstaða höfunda er sú, að langvarandi notkun paraffínolíu
sé óþörf og skaðleg, og óréttlætanlegt að nota hana nema þá um
skamman tíma, ef nauðsyn þykir til bera. BLJ
ÞEGAR BARN FÆÐIST I HEIMINN
Undireins og barn er fæðt í heiminn, skal ljósmóðirin vandlega
aðgæta, hvort það er líflítið, er þá venja sumra, að strjúka blóðið,
sem er í naflastrenginum, til barnsins; en sú aðferð er ecki ein-
úngis fávísleg, heldur gétur orðið skaðleg; því er ráð í þessu
tilfelli, heldur að skilja á milli, og láta blæða úr naflastrenginum
rúmlega eina matskeið, hreinsa vel munninn og vitin frá með-
fæddu slími; skvetta á börnin litlu ediki; þvo höfuðið með vín-
tári; setja þeim stólpípu af volgri mysu, sem litlu af handsápu
sé blönduð; blása þeim í munninn með gætni; sjúga brjóst þeirra
og gnúa líkamann og iljamar, hógliga; skélla með flatri hendi á
enda barnsins einusinni eða tvisvar, svo það hristist við. Ná-
qvæmlega skal aðgæta höfuðbeinin og lagfæra, sem skjótast,
hafi þau úr lagi gengið í fæðingunni.
Undir eins og ljósmóðir fær tóm til, ber henni að rannsaka alla
barnsins limu og vita að lagfæra, hafi nockuð aflaga gengið í
fæðingunni, hvert heldur vera kynni hendur, fætur, höfuðbein,
eða hverr annar líkamans partur, sem lagfæra má. Verði hún
nockurs vör, sem hún ecki þorir að lagfæra með sitt eindæmi og
uppá hvern helzt hátt barnið vera kann van- eða af-skapað, ætti
hún að sjá til læknir væri kallaður sem fyrst; gjöra þó sem minnst
orð þar á við móðurina, einkum sé hún lítilsigld.
(Jón Pétursson: T.ækninffa-Bók fyrir almúgra, 1834)
176
HEILSUVERND