Strandapósturinn - 01.06.1967, Blaðsíða 36

að nokkru með launverzlun við erlenda duggara, þá var þetta
samt lítt bærilegt verzlunarlag.
Menn af Innströndum urðu að sækja verzlun til Stykkis-
hólms eða Búða á Snæfellsnesi, en af Norðurströndum til Isa-
fjarðar. Geta má nærri hvílíkt neyðarbrauð það muni hafa verið
vegna fjarlægðar, eins og samgöngum og samgöngutækjum þá
var háttað.
Loks verða þáttaskil í þessari kúgunarsögu um miðja 19. öld,
er héraðsbúar fá því til vegar snúið við Hans A. Clausen stór-
kaupmann í Stykkishólmi, að hann sendi skip til Borðeyrar í
verzlunarerindum. Skip, er slíka atvinnu ráku voru af alþýðu
kölluð „spekúlantaskip“, en þeir „spekúlantar“, er þau sendu.
Nokkru síðar fóru „spekúlantar11 að sigla á Skeljavík í Stein-
grímsfirði, og varð að því mikil bót fyrir allan miðhluta sýslunnar.
Þegar „spekúlantaskipin11 rufu einangrun þá, sem áður hafði ríkt
í þessum sveitum í verzlunarsökum, þóttu það slík tíðindi, að
fólk ætlaði varla að trúa þeim fyrst í stað. Þá var þetta kveðið:
„Margt á œvi manns til ber,
mega þaS lýðir sanna.
Steingríms inn á fjörðinn fer
ferjan útlandanna.“
Um s.l. aldamót voru risnir á legg þrír fastir verzlunarstaðir
í sýslunni, auk hins forna kaupstaðar í Kúvíkum. Þessir
verzlunarstaðir voru: Borðeyri, Hólmavík og Norðurfjörður í
Ámeshreppi. Á Norðurfirði hafði hinn ötuli athafnamaður Guð-
mundur Pétursson, bóndi í Ófeigsfirði, gengizt fyrir stofnun
kaupfélags, en kaupmenn hafa þar ekki starfað. Það, sem af er
öldinni, hefur þessi þróun haldið áfram, og nýir verzlunarstaðir
enn bætzt við, en einn hinna eldri hefur lagzt í eyði svo ger-
samlega, að engin byggð er þar lengur og ekkert hús stendur
uppi. Þessi yfirgefni kaupstaður er hin foma skreiðar- og lýsis-
höfn einokunarkaupmanna, Kúvíkur í Reykjarfirði, sem smá-
þorpið Djúpavík hefur nú leyst af hólmi.
Hinir nýju verzlunarstaðir, er við hafa bætzt á seinni áram
34